Poczucie tożsamości narodowej przetrwało lata zaborów dzięki ofiarności i wytrwałości naszych przodków w przekazywaniu kolejnym pokoleniom przywiązania do języka i kultury narodowej.
Znajdowano różne sposoby, na pokazywanie, że polskość wciąż jest żywa. Wydawano pocztówki z wizerunkami bohaterów powstania listopadowego. Po zabiciu przez wojska carskie pięciu mężczyzn biorących udział w manifestacji antyrosyjskiej 27 lutego 1861 roku, na znak żałoby, ubierano się tak, aby pokazać przynależność narodową. Kobiety nosiły czarne suknie, a mężczyźni stroje nawiązujące do tradycji szlacheckich. Popularna była też charakterystyczna biżuteria niepodległościowa, często w postaci grubych, czarnych łańcuchów z krzyżami.
W okresie II Rzeczpospolitej powstawały upamiętnienia postaci zasłużonych dla odzyskania niepodległości w postaci medalionów czy rzeźb. Z kolei podczas II wojny światowej polska flaga znowu stała się symbolem niezłomności narodu.
“W Muzeum Warszawy posiadamy różnego rodzaju przedmioty związane z odzyskaniem niepodległości, sposobami manifestowania i pielęgnowaniem uczuć patriotycznych przez Polaków w ciągu ostatnich 200 lat. Są to przedstawienia artystyczne, przedmioty codziennego użytku, stroje, fotografie” - powiedziała Lena Wicherkiewicz kustoszka Muzeum Warszawy.
Autor: Paweł Stępniewski