Decyzja upoważnia Komisję do "podjęcia szybkich działań i nałożenia wszelkich niezbędnych środków" w przypadku znaczących zakłóceń na rynku UE lub na rynkach jednego lub większej liczby państw UE spowodowanych importem z Ukrainy. Przewiduje także hamulec awaryjny w przypadku szczególnie wrażliwych produktów rolnych, czyli drobiu, jaj i cukru, co oznacza, że jeśli import tych produktów przekroczy średnią wielkość w latach 2022 i 2023, cła zostaną nałożone ponownie.
"Ponieważ właśnie minęła druga rocznica rozpoczęcia rosyjskiej agresji przeciwko Ukrainie, wniosek stanowi mocny sygnał niezachwianego wsparcia UE dla Ukrainy i jej ludzi. Przedłużenie unijnych środków handlowych zapewni Ukrainie możliwość dalszego eksportu swoich produktów rolnych do UE, co jest kluczowe dla ukraińskiej gospodarki. Jednocześnie wniosek zawiera solidne zabezpieczenia gwarantujące, że nasi rolnicy nie zostaną przytłoczeni nagłym wzrostem importu. Komisja będzie mogła ponownie wprowadzić cła lub podjąć inne niezbędne środki, jeśli uzna, że sprowadzanie określonych produktów powoduje zakłócenia na rynku. Stanowi to dobrą równowagę pomiędzy kontynuacją naszego istotnego wsparcia dla Ukrainy a niezbędną ochroną naszych rynków" - powiedziała po głosowaniu sprawozdawczyni projektu europosłanka Sandra Kalniete z Europejskiej Partii Ludowej.
W czwartek w odrębnym głosowaniu europosłowie komisji uznali również - 28 głosami za, przy 2 głosach przeciw i 6 wstrzymujących się - że wszystkie cła na import z Mołdawii powinny zostać zawieszone na kolejny rok.
Oczekuje się, że PE będzie głosował nad swoim stanowiskiem podczas sesji plenarnej w przyszłym tygodniu w Strasburgu. Jeżeli Parlament przyjmie stanowisko, Rada (państwa UE) formalnie zatwierdzi decyzję, która wejdzie w życie po opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym UE.
Układ o stowarzyszeniu między UE a Ukrainą, obejmujący strefę wolnego handlu, zapewnia ukraińskim przedsiębiorstwom preferencyjny dostęp do rynku UE od 2016 r. Bezpośrednio po rozpoczęciu rosyjskiej wojny przeciwko Ukrainie UE w czerwcu 2022 r. wprowadziła autonomiczne środki handlowe (ATM), które umożliwiają bezcłowy dostęp wszystkich ukraińskich produktów do rynku UE. W czerwcu 2023 r. środki te przedłużono o jeden rok i mają one wygasnąć w dniu 5 czerwca 2024 r.
31 stycznia 2024 r. KE zaproponowała zawieszenie na kolejny rok ceł i kontyngentów importowych na eksport Ukrainy i Mołdawii.
Według KE całkowity import do UE z Ukrainy wyniósł 24,3 mld euro w ciągu 12 miesięcy poprzedzających październik 2023 r., w całym 2021 r. były to 24 mld euro.
Z Brukseli Łukasz Osiński (PAP)
sma/