2024-05-06 17:32 aktualizacja: 2024-05-06, 21:46
Friedrich Merz, fot. PAP/EPA/FILIP SINGER
Friedrich Merz został ponownie wybrany na przewodniczącego największej niemieckiej partii opozycyjnej - CDU. Na blisko półtora roku przed wyborami do Bundestagu zapowiedział, że jego partia jest gotowa do natychmiastowego przejęcia władzy w kraju.
„Niemcy mogą być lepsze, ale muszą być wreszcie lepiej rządzone” – powiedział Merz w poniedziałek podczas zjazdu partii w Berlinie. „Dzięki nowemu programowi, jesteśmy gotowi, aby natychmiast, a najpóźniej na jesieni przyszłego roku, przejąć odpowiedzialność za rządy w Niemczech” – podkreślił w przemówieniu wygłoszonym przed wyborem władz partii. „Cztery lata tego rządu w zupełności wystarczą” – dodał Merz.
68-letni polityk otrzymał w tajnym głosowaniu 873 z 972, czyli niemal 90 proc. ważnych głosów.
Merz objął stanowisko szefa CDU w styczniu 2022, po porażce chadeków w wyborach parlamentarnych. Przegrana oznaczała utratę władzy przez chadeków po 16-letnich rządach Angeli Merkel na rzecz centro-lewicowej koalicji SPD, Zielonych i FDP z kanclerzem Olafem Scholzem.
Szef CDU skrytykował rząd Scholza za popsucie relacji z Francją, które są obecnie - jego zdaniem - „najgorsze od dziesięcioleci”. „Zdolna do działania i silna Europa wymaga ścisłej i pełnej zaufania współpracy Niemiec i Francji” – powiedział. „Przywrócimy solidną przyjaźń z Francją i będziemy zabiegać w ramach Trójkąta Weimarskiego o europejski sojusz z Polską i jej nowym rządem” – oświadczył Merz.
Odnosząc się do rosyjskiej agresji przeciwko Ukrainie, Merz powiedział, że historycznym wrogiem Władimira Putina jest demokratyczna i wolna Europa. „Musimy bronić Europy, wolności i demokracji przed jej wrogami” – apelował. Gościem honorowym zjazdu CDU jest były prezydent Ukrainy Petro Poroszenko. Za godny pożałowania uznał wzrost poparcia w Europie dla prawicowo-populistycznych partii, takich jak Alternatywa dla Niemiec (AfD), które wspierają Kreml.
Merz wezwał rząd do dalszego wzmacniania niemieckiej armii. Uchwalony po wybuchu wojny w lutym 2022 r. przy poparciu opozycji specjalny fundusz na Bundeswehrę w wysokości 100 mld euro, jest - jego zdaniem - jedynie początkiem reformy sił zbrojnych. „Pokoju nie obronimy gotowością do ustępstw” – zastrzegł przyznając, że jego partia ponosi współodpowiedzialność za zaniedbania w dziedzinie obronności. Dla Ukrainy trzeba uczynić znacznie więcej – powiedział nie precyzując, co konkretnie ma na myśli.
Część działaczy CDU opowiada się za przywróceniem obowiązkowej służby wojskowej. W projekcie programu mowa jest o obowiązkowym roku pracy dla społeczeństwa. Spodziewana jest żywa dyskusja nad tym punktem programu.
Merz odniósł się do kontrowersyjnego pojęcia „kultury wiodącej”, wpisanej do projektu programu partii, a w przeszłości ostro krytykowanej jako rasistowskiej przez SPD i Zielonych. Jego zdaniem zestaw podstawowych wartości nie podlegających negocjacjom jest konieczny w tak zróżnicowanym społeczeństwie jak niemieckie. Szef CDU, w przypadku przejęcia władzy, zapowiedział walkę przeciwko prawicowemu i lewicowemu populizmowi, jak również przeciwko islamskiemu radykalizmowi.
Szef CDU zapowiedział zaostrzenie polityki migracyjnej, gdyż nielegalna migracja utrudnia integrację społeczeństwa. Projekt programu przewiduje możliwość odesłania każdego cudzoziemca starającego się o azyl do bezpiecznego kraju trzeciego, gdzie mógłby oczekiwać na decyzję urzędu migracyjnego. Niemieckie Kościoły ewangelicki i katolicki uznały tę propozycję za sprzeczne z chrześcijańskimi wartościami.
Merz uważany jest za najpoważniejszego faworyta bloku chadeckiego (CDU/CSU) na stanowisko kandydata na kanclerza Niemiec. Decyzja w tej sprawie ma zapaść dopiero na jesieni – po serii wyborów w krajach związkowych – Turyngii, Saksonii i Brandenburgii. Ambicje ubiegania się o fotel kanclerski przypisywane są też szefowi bawarskiej CSU Markusowi Soederowi i premierowi Nadrenii Północnej-Westfalii Hendrikowi Wuestowi.
36. zjazd CDU potrwa do środy. W programie są między innymi przyjęcie nowego programu partii oraz wystąpienie szefowej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen.
Partie chadeckie CDU/CSU są obecnie zdecydowanym liderem w sondażach z poparciem przekraczającym 30 proc. AfD może liczyć na 16-19 proc. Partia kanclerza Scholza – SPD, cieszy się poparciem 14-17 proc. wyborców, a Zieloni - 12-15 proc. Kadencja obecnego Bundestagu upływa na jesieni 2025 r.
W lecie 2022 r. Merz złożył wizytę w Polsce. Spotkał się między innymi z prezesem PiS Jarosławem Kaczyńskim.
Jacek Lepiarz (PAP)
sma/
