W poniedziałek w siedzibie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego odbyła się prezentacja obiektów odzyskanych dzięki działaniom restytucyjnym resortu kultury.
Do macierzystych zbiorów powrócą: "Antologia poezji tureckiej" – manuskrypt z Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu, skradziony w latach 1964–1977; rysunek Melchiora Steidla "Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny", skradziony w 2005 r. z warszawskiej kolekcji prywatnej oraz osiem zabytkowych monet (XVI–XIX w.) skradzionych z Muzeum Okręgowego w Toruniu w latach 2008–2017.
"Spotykamy się dziś, aby zaprezentować i przekazać do macierzystych zbiorów obiekty, które zostały skradzione z polskich kolekcji muzealnych, bibliotecznych oraz z kolekcji prywatnej, a teraz - dzięki skutecznym działaniom restytucyjnym resortu kultury - powracają do miejsc pochodzenia" - powiedział minister kultury i dziedzictwa narodowego.
Gliński podkreślił, że "państwo polskie nieustannie poszukuje ogromnej liczby dzieł sztuki oraz innych obiektów muzealnych zaginionych zarówno w czasie wojny, jak i w II połowie XX wieku oraz współcześnie".
"W wyniku działań wojennych, planowanej grabieży prowadzonej przez niemieckiego i rosyjskiego okupanta, w wyniku szabru i kradzieży w okresie powojennego chaosu, z polskich kolekcji publicznych, prywatnych i kościelnych zaginęło ponad pół miliona cennych dzieł sztuki" - przypomniał szef MKiDN.
Minister kultury @PiotrGlinski w siedzibie #MKiDN: Chciałbym serdecznie podziękować wszystkim osobom, instytucjom i służbom, dzięki którym działania restytucyjne polskiego resortu kultury mogą być tak owocne. Jestem ogromnie wdzięczny służbom polskim i zagranicznym, służbom… pic.twitter.com/cYzQQLptkm
— Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (@kultura_gov_pl) November 6, 2023
Zaznaczył, że "poszukujemy jednak nie tylko strat wojennych". "Od zakończenia II wojny światowej do dziś, szczególnie w mrocznych czasach komunizmu i tuż po tzw. przełomie, wiele zabytków z polskich kolekcji padało łupem złodziei. Często były to kradzieże na zlecenie. Wówczas obiekty od razu wywożono za granicę i tam sprzedawano. Brak odpowiednich zabezpieczeń, brak współpracy z organami ścigania na Zachodzie i w USA, Żelazna Kurtyna - to wszystko powodowało, że skradzione z polskich muzeów dzieła sztuki przepadały na wiele lat. Dziś, kiedy pojawiają się na światowym rynku sztuki, w zagranicznych domach aukcyjnych czy muzeach, mamy już inne, zdecydowanie większe możliwości wyśledzenia i zabezpieczenia tych obiektów" - powiedział minister Gliński.
Minister kultury @PiotrGlinski w siedzibie #MKiDN: Z kolei osiem zabytkowych monet, pochodzących z okresu od XVI do XIX w., skradzionych z @MuzeumTorun w latach 2008–2017, zostało odzyskanych dzięki współpracy z organami ścigania – z prokuraturą i policją, ze specjalistami z… pic.twitter.com/pJASNvaigj
— Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (@kultura_gov_pl) November 6, 2023
Wskazał, że "rozwój internetu, nowych technologii, nowych metod wyszukiwania, a także wzrost świadomości społecznej w zakresie strat dóbr kultury bardzo ułatwia codzienną pracę". "Departament Restytucji Dóbr Kultury prowadzi – obok bazy strat wojennych, która obejmuje już prawie 66 tys. obiektów, także 'Krajowy wykaz zabytków skradzionych lub wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem'. Wykaz zawiera 12 tysięcy kart poszukiwanych obiektów. Niestety, ta liczba również rośnie, ponieważ kradzieże dóbr kultury zdarzają się nieustannie" - podkreślił.
Minister kultury @PiotrGlinski w siedzibie #MKiDN: Dziś prezentujemy także rysunek autorstwa Melchiora Steidla (1657–1727) „Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny” z 1704 r., który został skradziony w 2005 r. z warszawskiej kolekcji prywatnej. Jest to kolejny obiekt odzyskany… pic.twitter.com/xvPC4X1S0K
— Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (@kultura_gov_pl) November 6, 2023
Dodał, że przeciwnikiem "ludzi dobrej woli, którzy poszukują skradzionych i zaginionych dóbr kultury, jest ludzka chciwość".
Gliński przekazał, że "działania restytucyjne Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ostatnich latach doprowadziły do odnalezienia i odzyskania prawie 700 obiektów, zarówno strat wojennych, jak i zabytków skradzionych współcześnie". "Obiekty zaginione z polskich kolekcji w II połowie XX wieku i na początku wieku XXI, podobnie jak straty wojenne, odnajdują się na całym świecie" - dodał. (PAP)
Autor: Katarzyna Krzykowska
mmi/