2024-03-13 10:35 aktualizacja: 2024-03-13, 11:12
Fot. PAP/Marcin Bednarski
Większość Polaków, bo 62 proc., ocenia poziom swojej wiedzy na temat przysługujących im praw konsumenckich jako średni - wynika z badania dotyczącego poziomu wiedzy konsumenckiej, zleconego przez prof. Dominikę Maison z Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego.
Na pytanie "jak oceniasz poziom swojej wiedzy na temat praw jakie masz jako konsument?" 4 proc. badanych odpowiedziało, że ich wiedza jest bardzo duża, 19 proc. oceniło swoją wiedzę jako dużą, 62 proc. jako średnią, 11 proc. jako małą, a 4 proc. jako bardzo małą.
Lepiej własną wiedzę oceniają osoby z wykształceniem wyższym (31 proc. uważa, że ma dużą wiedzę), niż średnim (20 proc.) i podstawowym (10 proc.).
Z badania wynika ponadto, że w przypadku porównania własnej wiedzy do wiedzy innych Polaków więcej osób uważa, że ma większą wiedzę niż inni rodacy (28 proc.), a wyraźnie mniej (11 proc.) jest takich, którzy oceniają swoją wiedzę jako mniejszą od innych. Natomiast 61 proc. oceniło, że ich wiedza jest podobna do wiedzy innych osób.
Wyniki badania wskazały, że największą wiedzę mamy na temat praw dotyczących rezygnacji z towaru, gdy produkt jest niezgodny z umową, zastania w pokoju hotelowym brudnej łazienki lub awarii oraz prawa do odstąpienia od umowy zawartej przez internet.
"Zdecydowanie najmniejszą wiedzę polscy konsumenci mają z zakresu praw dotyczących warunków składania reklamacji. Tylko 26 proc. Polaków wiedziało w jakim terminie podróżny ma prawo wysłać reklamację na uszkodzony lub zagubiony bagaż lotniczy, a 39 proc. w jakim terminie od momentu zakupu można reklamować towar. Na pytanie czy paragon lub faktura są niezbędne do złożenia reklamacji poprawnie odpowiedziało 15 proc. Polaków" - wskazano w informacji na temat badania.
Jak poinformowano, w oparciu o poprawne odpowiedzi na osiem pytań dotyczących praw konsumenckich został stworzony wskaźnik – indeks wiedzy konsumenckiej – przyjmujący wartości od 0 do 8. Największa grupa Polaków (58 proc.) udzieliła między 3 a 5 poprawnych odpowiedzi, czyli ich wiedza jest na poziomie średnim. Osób, które odpowiedziały poprawnie na 1-2 pytania lub żadne, czyli prezentujące bardzo niska wiedzę, jest 15 proc. Natomiast takich, którzy odpowiedzieli poprawnie na 6 pytań lub więcej – czyli osób o dużej wiedzy – jest 27 proc. W tej grupie jest najwięcej osób w wieku 35-45 lat (37 proc.), z dużych i wielkich miast (33 proc.) oraz z wyższym wykształceniem (41 proc.).
"Wskaźnik obiektywnej wiedzy konsumenckiej pokazał, że osoby młode (przede wszystkim w wieku 18-25 lat) mają najniższą wiedzę na temat praw konsumenckich. Wynik ten jest niepokojący, gdyż pokazuje, że młodzi ludzie, którzy wchodzą w dorosły świat i samodzielnie wydają zarabiane przez siebie pieniądze są bardzo narażeni na negatywne skutki niekorzystania z przysługujących im praw. Wysoką wiedzę mają natomiast Polacy na temat zakupów przez internet – 78 proc. wie, ile ma czasu na zwrot towaru zakupionego przez internet" - powiedziała, cytowana w publikacji, prof. Dominika Maison z Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego.
Jej zdaniem jest to prawdopodobnie odzwierciedleniem coraz większej popularności zakupów przez internet, ale również intensywnego podkreślania przez sprzedawców informacji o przysługującym konsumentowi prawie do zwrotu towaru.
W wynikach z przeprowadzonego badania przypomniano, że 15 marca przypada Światowy Dzień Konsumenta.
Badanie przeprowadzone na ogólnopolskim panelu badawczym Ariadna. Próba ogólnopolska losowo-kwotowa N=1103 osób w wieku od 18 lat wzwyż. Kwoty dobrane wg reprezentacji w populacji dla płci, wieku i wielkości miejscowości zamieszkania. Termin realizacji: 8 - 11 marca 2024 roku. Metoda: CAWI (Camputer-Assisted Web Interview). (PAP)
autor: Łukasz Pawłowski
kh/
