Jak Polacy świętowali 3 maja?

W Lublinie główne uroczystości odbyły się na pl. Litewskim. Wojewoda lubelski Krzysztof Komorski podkreślił, że Konstytucja 3 maja była dokumentem innowacyjnym, jak na ówczesne czasy, świadczyła o wysokiej przenikliwości autorów i trosce o przyszłe pokolenia. Po przemówieniu delegacje złożyły kwiaty przed pomnikiem Konstytucji Trzeciego Maja. W ramach obchodów odbyło się wspólne tańczenie poloneza na ulicach miasta, koncert i piknik, na którym można było zobaczyć pojazdy i wyposażenie służb mundurowych. Zorganizowano także zabawy dla dzieci i zwiedzanie miasta.

W Bydgoszczy uroczystości odbyły się na Starym Rynku, a poprzedziła je msza w pobliskiej katedrze w intencji ojczyzny pod przewodnictwem biskupa bydgoskiego Krzysztofa Włodarczyka. Prezydent miasta Rafał Bruski zachęcał zebranych do radosnego świętowania rocznicy, ale i refleksji. "W świetle zagrożeń i niepokojów dzisiejszego świata ważne, byśmy jako naród wytrwali w jedności. Pielęgnujmy z troską wartości wolności i niezależności. Wszystko to dla wspólnego bezpieczeństwa, ale i codziennej radości z życia" - podkreślił.

Podobny przebieg miały obchody w Toruniu, gdzie na Rynku Staromiejskim najpierw odprawiona została msza w intencji ojczyzny pod przewodnictwem ordynariusza diecezji toruńskiej bp Wiesława Śmigla, a następnie odbyły się uroczystości patriotyczne.

Również w Łodzi wojewódzkie obchody Święta 3 Maja rozpoczęły się mszą św. w intencji ojczyzny w archikatedrze. Celebrował ją metropolita łódzki kard. Grzegorz Ryś. Później na pl. Jana Pawła II uczestnicy uroczystości złożyli kwiaty przy Grobie Nieznanego Żołnierza. W programie były też: zmiana warty, apel pamięci, salwa honorowa oraz defilada kompanii honorowych.

"Konstytucja 3 Maja zainicjowała modernizację kraju w myśl zachodnioeuropejskiego oświecenia. (…) Jednym z marzeń twórców konstytucji było sprawnie funkcjonujące państwo. To marzenie realizuje się nie tylko w sprawnym, wzajemnym nadzorze jednostek, ale przede wszystkim we wzajemnej współpracy i chęci działania na rzecz rozwoju kraju, regionu, miasta, czy wsi" – podkreśliła wojewoda łódzka Dorota Ryl.

Uroczystości w Poznaniu, stolicy Wielkopolski, rozpoczęły się od złożenia wspólnego wieńca przez włodarzy miasta, powiatu i regionu przy posągu króla Stanisława Augusta Poniatowskiego w Sali Sądowej Ratusza. W poznańskiej farze odprawiona została msza. Natomiast w południe na pl. Wolności, gdzie odbyły się główne uroczystości z udziałem wojska i w obecności przedstawicieli władz miasta i regionu, po podniesieniu biało-czerwonej flagi, odczytana została preambuła do Konstytucji 3 Maja, a żołnierze oddali salwę honorową. Uroczystości zakończył pokaz musztry paradnej oraz defilada pododdziałów.

Dodatkową atrakcją były stojące przy placu zabytkowe tramwaje i autobus, można je było zwiedzić, a później wybrać się nimi na przejażdżkę. Z okazji Święta Konstytucji 3 maja, Poznańskie Ośrodki Sportu i Rekreacji otworzyły dla zwiedzających Kopiec Wolności nad Jeziorem Maltańskim.

Wrocławianie świętowali przy pomniku Konstytucji Trzeciego Maja, usytułowanym przy Panoramie Racławickiej. W uroczystościach wzięli udział przedstawiciele władz samorządowych i rządowych. Wojewoda dolnośląski Maciej Awiżeń podkreślił, że Konstytucja Trzeciego Maja była dokumentem, w którym widać nowoczesne idee myśl oświeceniowej. Jego zdaniem była to "ustawa przepełniona marzeniem o nowoczesnym państwie".

W Opolu wojewódzkie obchody święta rozpoczęły się na placu Wolności od złożenia kwiatów pod pomnikiem Bojownikom o Polskość Śląska Opolskiego, w których uczestniczyli przedstawiciele władz państwowych, samorządowych i organizacji społecznych. Na rynku przygotowano szereg atrakcji, m.in. etiudę historyczną związaną z Konstytucją 3 maja, pokaz tańców narodowych oraz występ Bialskiej Orkiestry Dętej.

Na Głównym Rynku w Kaliszu uczniowie ze Szkoły Podstawowej nr 18 im. Janusza Kusocińskiego wystąpili w inscenizacji pt. "Zgoda Sejmu to sprawiła". Uroczystość uświetnili przedstawiciele Kaliskiego Bractwa Strzelców Kurkowych oraz orkiestra dęta Dobrzec-Kalisz pod kierunkiem Jacka Konopczyńskiego. Odbyła się też msza święta w intencji ojczyzny celebrowana przez biskupa kaliskiego Damiana Bryla.

Prezydent Kalisza Krystian Kinastwoski zaprosił z kolei mieszkańców miasta na piknik rodzinny "Trzeciomajówka". W tym roku wydarzenie odbywa się przy hali Kalisz Arena, w której trwa wydarzenie sportowe Final Four Orlen Pucharu Polski. Wśród dostępnych bezpłatnie atrakcji są gry, zabawy, animacje dla dzieci, dmuchańce i strefa relaksu.

Krakowskie świętowanie 233. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja rozpoczęło się od złożenia kwiatów przy pomniku Hugona Kołłątaja oraz przy Pomniku Żołnierzy Polski Walczącej na Powiślu. Następnie w Katedrze Wawelskiej odprawiona została msza św. w intencji ojczyzny, której przewodniczył metropolita krakowski arcybiskup Marek Jędraszewski.

Po zakończeniu nabożeństwa na Wawelu uformował się uroczysty pochód patriotyczny, który przeszedł Traktem Królewskim na plac Jana Matejki. Jego uczestnicy zatrzymali się przed Krzyżem Katyńskim na placu im. o. Adama Studzińskiego, gdzie poszczególne delegacje złożyły kwiaty. Po dotarciu na plac Jana Matejki, przed Grobem Nieznanego Żołnierza, nastąpiło wspólne odśpiewanie hymnu państwowego, wojsko wykonało salwę honorową oraz uroczystą zmianę warty, a także odczytano Apel Pamięci.

Wojewoda małopolski Krzysztof Jan Klęczar podczas uroczystości zwrócił uwagę, że w tym roku w maju zbiega się szereg jubileuszy, w tym 20-lecie przystąpienia Polski do UE oraz 25. rocznica członkostwa naszego kraju w NATO. Podczas uroczystości na placu Jana Matejki, wojewoda małopolski wręczył odznaczenia państwowe oraz akty nadania obywatelstwa polskiego.

Finałem tegorocznych krakowskich obchodów była defilada pojazdów reprezentacyjnych służb mundurowych i formacji konnych. Widzowie mogli zobaczyć pojazdy reprezentacyjne m.in.: Wojska Polskiego, Straży Granicznej, Służby Więziennej, Straży Pożarnej, Policji, Szkoły Aspirantów Państwowej Straży Pożarnej i Wojewódzkiego Inspektoratu Transportu Drogowego w Krakowie.

Późnym popołudniem na Małym Rynku rozpocznie się 87. Krakowska Lekcja Śpiewania pod hasłem "Majowa Jutrzenka". Podczas koncertu z udziałem artystów Teatru Loch Camelot i śpiewającej publiczności zabrzmią pieśni i piosenki patriotyczne. Lekcję poprowadzi Waldemar Domański – pomysłodawca wydarzenia i dyrektor Biblioteki Polskiej Piosenki.

Uroczystości w Białymstoku odbyły się tradycyjnie przy pomniku marszałka Józefa Piłsudskiego. Wojewoda podlaski Jacek Brzozowski podkreślił, że Konstytucja 3 maja była najbardziej wyrazistym znakiem przemiany ówczesnych elit, a bez niej "nie byłoby polskich romantyków, powstańców, ani działaczy niepodległościowych, nie byłoby bez niej Czartoryskiego, Mickiewicza, Wysockiego, ani Traugutta, nie byłoby wspaniałego hasła, które towarzyszy nam do dziś: +za Naszą i Waszą wolność+". "Hołd oddany Konstytucji i jej twórcom jest przede wszystkim wyrazem przekonania, że nie ma Polski bez wolności, a ta niemożliwa jest bez naszej ciężkiej pracy i zaangażowania" - zaznaczył wojewoda.

Prezydent Białegostoku Tadeusz Truskolaski mówił z kolei, że Konstytucja 3 maja nie jest wyłącznie dokumentem historycznym czy zabytkiem kultury, a jej dziedzictwo jest nadal żywe, aktualnie obowiązująca Konstytucja to - jak zaznaczył prezydent - "jej spadkobierczyni".

Za ojczyznę modlono się w świątyniach różnych wyznań w Białymstoku. Uroczystości poprzedziła msza św. w białostockiej katedrze, a także prawosławne nabożeństwo w cerkwi św. Mikołaja. W piątek po południu za ojczyznę modlili się też muzułmanie. Natomiast na niedzielę zaplanowane jest nabożeństwo w kaplicy ewangelicko-augsburskiej.

W Kielcach obchody rozpoczęły się mszą świętą w intencji ojczyzny w Bazylice Katedralnej. „Uchwalenie Konstytucji, to chyba jedyny w dziejach światowego parlamentaryzmu przypadek, gdy klasa rządząca sama, dobrowolnie, bez rozlewu krwi, potrafiła ograniczyć swoje prawa, znajdując jednocześnie kompromis” – powiedział podczas homilii biskup kielecki Jan Piotrowski.

Po nabożeństwie uczestnicy uroczystości zebrani na placu przed Muzeum Narodowym w Kielcach odśpiewali hymn państwowy, a następnie przeszli przed pomnik Stanisława Staszica, gdzie odbyła się główna część uroczystości.

233 lata temu, 3 maja 1791 r., Sejm Czteroletni przyjął ustawę rządową, która przeszła do historii jako Konstytucja 3 maja. Była to druga na świecie i pierwsza w Europie ustawa regulująca organizację władz państwowych, a także prawa i obowiązki obywateli. Obowiązywała zaledwie kilkanaście miesięcy. (PAP)

kh/