2024-08-11 05:31 aktualizacja: 2024-08-11, 18:15
Zanieczyszczone smogiem powietrze w Krakowie. Fot. PAP/Łukasz Gągulski
Badania wskazują, że zanieczyszczenie powietrza negatywnie wpływa na psychikę, m.in. pogarszając nastrój. Jednak, jak twierdzą autorzy pracy opublikowanej w piśmie „PLOS ONE”, ludzie różnią się wrażliwością na to działanie.
Badacze przez rok mierzyli jakość powietrza, którym oddychało 150 ochotników i sprawdzali, jaki związek mają dzienne wahania poziomu zanieczyszczeń w ich okolicy z nastrojem.
Sprawdzali dwa główne składniki nastroju – pobudzenie oraz to, jak bardzo był pozytywny lub negatywny.
Wprowadzili przy tym nową miarę, którą nazwali wrażliwość afektu na zanieczyszczenie powietrza (affective sensitivity to air pollution - ASAP).
Okazało się, że ogólny poziom pobudzenia emocjonalnego był niższy, niż zwykle, w dni z wyższym zanieczyszczeniem powietrza.
Co najważniejsze, zaobserwowano istotne różnice we wrażliwości na zanieczyszczenie pomiędzy poszczególnymi osobami.
Odkrycie, że codzienne samopoczucie ludzi może być zakłócone przez zanieczyszczenie powietrza, ma według badaczy istotne implikacje.
Na przykład wrażliwość afektu na zanieczyszczenie powietrza może częściowo wyjaśnić jeden z mechanizmów, poprzez który narażenie na szkodliwe substancje zwiększa długoterminowe ryzyko problemów psychicznych, takich jak objawy lękowe i depresyjne.
Ponadto, jeśli zanieczyszczenie powietrza przytłumia emocje człowieka, stłumienie to może być także skutkiem braku działań na rzecz ochrony klimatu.
Autorzy odkrycia twierdzą, że afektywna wrażliwość na zanieczyszczenie powietrza może zostać wykorzystana do lepszego uwzględnienia nastroju i zdrowia psychicznego w planowaniu przystosowania do zmian klimatu, na przykład do oceny podatności na zmiany klimatu i projektowania spersonalizowanych interwencji wspierających emocje, w kontekście narażenia na zanieczyszczenie powietrza.
„Według Światowej Organizacji Zdrowia, 90 prof. populacji świata oddycha powietrzem, które nie spełnia odpowiednich standardów. Proponujemy indywidualny wskaźnik nazwany 'wrażliwością afektu na zanieczyszczenie powietrza', opierając się na odkryciu, że ludzie znacznie się różnią pod względem tego, jak ich stany emocjonalne zmieniają się zgodnie z codziennym narażeniem na zanieczyszczenie powietrza” – piszą naukowcy.
Więcej informacji w publikacji źródłowej: http://dx.doi.org/10.1371/journal.pone.0307430 (PAP)
Autor: Marek Matacz
kgr/
