2024-01-24 13:22 aktualizacja: 2024-01-24, 14:18
Sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg, fot. PAP/Abaca/AA
Z radością przyjmuję głosowanie parlamentu Turcji za ratyfikacją członkostwa Szwecji w NATO i liczę, że Węgry jak najszybciej dokończą ratyfikację w tej sprawie - poinformował sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg w środę w przesłanym PAP stanowisku.
„Z radością przyjmuję głosowanie Wielkiego Zgromadzenia Narodowego Turcji za ratyfikacją członkostwa Szwecji w NATO. Liczę również, że Węgry możliwie najszybciej dokończą ratyfikację krajową. Wszyscy członkowie NATO zgodzili się w Wilnie zaprosić Szwecję do przyłączenia się do naszego Sojuszu i Szwecja wypełniła swoje zobowiązania. Członkostwo Szwecji czyni NATO silniejszym, wszyscy stajemy się bezpieczniejsi” - napisał szef Sojuszu Północnoatlantyckiego.
Wielkie Zgromadzenie Narodowe Turcji (jednoizbowy parlament) ratyfikowało we wtorek zdecydowaną większością głosów wniosek Szwecji o przystąpienie do NATO.
Debata nad wnioskiem w 600-osobowym parlamencie trwała cztery godziny. Za ratyfikacją były rządząca partia AKP, jej nacjonalistyczny sojusznik MHP i główne opozycyjne ugrupowanie CHP. Opozycyjne partie nacjonalistyczne, islamistyczne i lewicowe głosowały przeciwko wejściu Szwecji do Sojuszu. Ustawę o zgodzie na przystąpienie Szwecji do NATO będzie musiał jeszcze podpisać prezydent Turcji Recep Tayyip Erdogan.
Obecnie jedynym krajem, który jeszcze nie zgodził się na przystąpienie Szwecji do NATO, są Węgry.
Rząd Szwecji złożył wniosek o przystąpienie do Sojuszu Północnoatlantyckiego wraz z Finlandią 18 maja 2022 r. Oba kraje zostały zaproszone do NATO na początku lipca 2022 r., po szczycie w Madrycie. Finlandia stała się 31. członkiem 4 kwietnia 2023 r. Do rozszerzenia NATO o nowych członków konieczne jest ratyfikowanie protokołów akcesyjnych przez wszystkich sojuszników. Zdecydowana większość z nich, w tym Polska, uczyniła to bardzo szybko w związku z zagrożeniem ze strony Rosji po jej ataku na Ukrainę.
Szwecja miała stać się członkiem organizacji "jak najszybciej" po wypełnieniu porozumienia z Turcją, podpisanego podczas szczytu NATO 30 czerwca 2022 r. Sztokholm zobowiązał się do zaostrzenia przepisów antyterrorystycznych, aby pomóc rządowi w Ankarze w zwalczaniu kurdyjskich organizacji skupionych wokół Partii Pracujących Kurdystanu (PKK). Wielu Kurdów sympatyzujących z organizacjami terrorystycznymi przez lata znajdowało schronienie w Szwecji, otrzymując azyl polityczny.
Ustawa, wprowadzająca nowy rodzaj przestępstwa - uczestnictwo oraz wspieranie organizacji terrorystycznej, nawet poprzez wynajęcie lokalu czy opiekę nad dziećmi - weszła w życie 1 czerwca 2023 r. W lipcu tego samego roku, na mocy nowych przepisów, zapadły pierwsze wyroki sądowe skazujące za finansowanie PKK oraz o deportacji imigrantów kurdyjskich do Turcji. We wrześniu ubiegłego roku Szwecja zniosła również embargo na eksport broni do Turcji.
W tle szwedzko-tureckich rozmów na temat ratyfikacji wniosku Sztokholmu odbywały się negocjacje Ankary w sprawie zakupu przez Turcję od USA samolotów F-16. Dyplomaci nie potwierdzali oficjalnie powiązania tych spraw.
Dla szwedzkich władz szybkie przypieczętowanie akcesji do Sojuszu jest konieczne dla tzw. planowania obronnego. Dotychczas opierano się na partnerstwie z Finlandią. Na pełne wejście do Sojuszu czekają decyzje dotyczące uzbrojenia wojska czy mający pracować w natowskich strukturach oficerowie.
Dla NATO członkostwo Szwecji jest kluczowe dla wzmocnienia obecności w północnej Europie w obliczu rosyjskiego zagrożenia. Szwecja po wejściu Finlandii do NATO stała się "samotną wyspą".
Z Brukseli Łukasz Osiński (PAP)
sma/
