Oktawa (łac. octavus - ósmy) to w liturgii Kościoła katolickiego czas obejmujący ważną uroczystość i siedem następujących po niej dni. Oktawa uroczystości Narodzenia Pańskiego zakończy się 1 stycznia - uroczystością Maryi Bożej Rodzicielki.
W piątek, w oktawie Narodzenia Pańskiego obowiązuje wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych, tak jak w każdy inny piątek, chyba że została udzielona na terenie danej diecezji dyspensa przez ordynariusza.
W tym roku, na piątek 29 grudnia - dyspensę dla wiernych na terenie archidiecezji warszawskiej wydał metropolita warszawski, kard. Kazimierz Nycz.
"Mając na względzie, że piątek 29 grudnia br., przypada w okresie Oktawy Bożego Narodzenia, czasu radosnego przeżywania Tajemnicy Wcielenia, po rozważeniu słusznych racji duszpasterskich, udzielam, zgodnie z kan. 87 § 1 Kodeksu Prawa Kanonicznego, wszystkim osobom przebywającym w granicach Archidiecezji Warszawskiej, dyspensy od obowiązku zachowania pokutnego charakteru piątku oraz od obowiązku wstrzemięźliwości od spożywania pokarmów mięsnych" - poinformował kard. Nycz w komunikacie archidiecezji warszawskiej.
Wyjaśnił, że korzystający z dyspensy powinni "ofiarować dowolną modlitwę według intencji papieża" oraz podjąć wybraną przez siebie "formę zadośćuczynienia przez wypełnienie uczynków miłości bądź ofiarowanie jałmużny".
W roku liturgicznym Kościoła katolickiego występują dwie oktawy, które mają różną rangę.
Post w piątek znosi jedynie oktawa Wielkanocy, ponieważ ma ona rangę uroczystości(grupa I). Natomiast oktawa Narodzenia Pańskiego ma jedynie rangę święta (grupa II) i nie znosi wstrzemięźliwości w piątek.
W Kościele katolickim piątek jest dniem pokutnym, w czasie którego wspomina się mękę i śmierć Jezusa na krzyżu. W związku z tym wierzący wezwani są do praktykowania czynów pokutnych, takich jak modlitwa, post i jałmużna.
"Jeśli więc w piątek katolik chciałby odstąpić ze słusznej przyczyny od pokutnego przeżywania tego dnia, winien uzyskać odpowiednią dyspensę" – przypomnieli biskupi w komunikacie po 362. Zebraniu Plenarnym, które odbyło się w Wieliczce w dniach 21-22 czerwca 2013 roku.
"Wstrzemięźliwość od spożywania mięsa lub innych pokarmów, zgodnie z zarządzeniem Konferencji Episkopatu, należy zachowywać we wszystkie piątki całego roku, chyba, że w danym dniu przypada jakaś uroczystość. Natomiast wstrzemięźliwość i post obowiązują w Środę Popielcową oraz w piątek Męki i Śmierci Pana naszego Jezusa Chrystusa" - wskazuje Kodeks Prawa Kanonicznego.
Dokument wyjaśnia, że do wstrzemięźliwości od pokarmów mięsnych zobowiązani są wszyscy katolicy, którzy ukończyli 14 lat. Natomiast post mają obowiązek zachowywać wszystkie osoby między 18. a 60. rokiem życia. (PAP)
Autor: Magdalena Gronek
jc/