Kropla na wagę życia. Wakacje to najtrudniejszy czas dla publicznej służby krwi
Wakacje to zazwyczaj najtrudniejszy czas dla publicznej służby krwi. Dawcy krwi przebywają na urlopach, często poza miejscem swojego zamieszkania, w tym również na wakacjach poza granicami kraju - przekazało PAP Narodowe Centrum Krwi.
W wakacje, część stałych dawców krwi, młodzież szkolna i studenci, którzy często i chętnie włączają się w honorowe oddawanie krwi, wyjeżdżają poza swoje miejsca zamieszkania i nauki, w tym poza granice kraju, co powoduje, że zmniejsza się ilość pobieranej krwi. Poza tym, wakacje to również czas wzmożonych wypadków drogowych związanych z przemieszczaniem się ludzi. Dlatego też publiczna służba krwi każdego dnia podejmuje wysiłki, aby każdy pacjent, któremu do leczenia potrzebna jest krew bądź jej składniki, miał zapewnioną odpowiednią jej ilość - podkreśliło NCK.
NCK zapewniło, że w Polsce nie brakuje krwi, a każdy pacjent, który będzie potrzebował leczenia krwią lub jej składnikami z pewnością je otrzyma. Zastrzegło jednocześnie, że sytuacja w krwiodawstwie jest bardzo dynamiczna, często nieprzewidywalna.
"Niedobory krwi i jej składników występują okresowo w ciągu całego roku, a najdłużej utrzymują się w okresie wakacyjnym i dotyczą całej Polski są to jednak niedobory grupowe (tzw. jakościowe), a nie ilościowe. W chwili obecnej najbardziej oczekiwana jest krew grup ujemnych oraz krew grupy zero mająca ujemne Rh (ORhD-), ponieważ w nagłych wypadkach, przy braku krwi właściwej grupy, może być przetoczona każdemu bez ryzyka odrzucenia przez biorcę" - wyjaśniło NCK.
Regionalne Centra Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa informują na stronach internetowych swoich jednostek, jakie są bieżące stany magazynowe poszczególnych grup krwi. Zapotrzebowanie na konkretne grupy krwi jest zmienne i uzależnione od zapotrzebowania składanego przez szpitale. Przykładowo, informacje o stanie zapasów krwi i płytek krwi w RCKiK w Warszawie można znaleźć na ich głównej stronie internetowej: https://www.rckik-warszawa.com.pl/. Na stronie można również znaleźć wszystkie przydatne dla krwiodawców informacje.
Publiczna służba krwi na bieżąco analizuje zmieniającą się sytuację i dostosowuje działania do potrzeb podmiotów leczniczych w zakresie zapotrzebowania na krew i jej składniki. "Zawsze wydawana jest krew na tzw. ratunek życia oraz dla dzieci. W przypadku, kiedy jakiejś konkretnej grupy krwi w danej chwili potrzeba więcej, a na stanie magazynowym CKiK jest jej bardzo mała ilość, natychmiast jest ona sprowadzana z innego CKiK" - przekazało NCK. Jednak zarówno krew, jak i jej składniki mają określony termin ważności i nie ma możliwości gromadzenia długoterminowych zapasów.
Jak i gdzie oddać krew?
W Polsce do pobierania krwi i jej składników uprawnione są: Regionalne Centra Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa, Wojskowe Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa oraz Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa MSWiA.
Największe zużycie krwi odnotowywane jest w regionach, w których zlokalizowane są wysokospecjalistyczne ośrodki świadczące usługi m.in. w zakresie hematoonkologii, czy przeszczepiania narządów.
Krew jest potrzebna przez cały rok, a szczególnie potrzebują jej ofiary wypadków, pacjenci hematologiczni, onkologiczni i pacjenci poddawani operacjom. Średnio jedna na dziesięć osób leczonych w szpitalu potrzebuje krwi. Do przeprowadzenia operacji serca potrzebnych jest sześć jednostek krwi, dla ofiar wypadku – dziesięć jednostek. Pacjent z chorobą nowotworową potrzebuje 8 razy 450 ml na tydzień.
Oddawanie krwi jest całkowicie bezpieczne. W każdym miejscu pobierania krwi – stacjonarnym i wyjazdowym – zorganizowana jest dodatkowo śluza bezpieczeństwa, a więc wymagane jest dezynfekowanie rąk, założenie maseczki i pomiar temperatury. Każde stanowisko do oddawania krwi przez dawcę jest dezynfekowane.
Krew może oddać osoba zdrowa, czyli taka, której to nie zaszkodzi i której krew będzie bezpieczna dla pacjentów. Musi mieć minimum 18 lat, ale nie więcej niż 65. Nie może ważyć mniej niż 50 kg.
Spis przyczyn stałej i czasowej dyskwalifikacji przyszłego dawcy można znaleźć na stronie Narodowego Centrum Krwi: https://www.gov.pl/web/nck/dyskwalifikacje.
W dniu oddania krwi należy być wyspanym i wypoczętym oraz zdrowym, czyli nie mieć objawów przeziębienia, nie brać żadnych leków (nie dotyczy to większości suplementów diety, czyli np. popularnych preparatów witaminowych czy środków antykoncepcyjnych, należy jednak poinformować o tym osobę kwalifikującą).
Przed przyjściem do centrum krwiodawstwa trzeba zjeść lekki posiłek niskotłuszczowy, a w ciągu 24 godzin przed pobraniem wypić ok. 2 l płynów i wziąć ze sobą dokument tożsamości ze zdjęciem, najlepiej dowód osobisty. Przed oddaniem krwi należy także ograniczyć palenie papierosów i nie pić alkoholu, również w dniu poprzedzającym oddanie krwi.
Po oddaniu krwi należy stosować się do zaleceń lekarza i personelu fachowego pobierającego krew, uciskać miejsce wkłucia odpowiednio długo i pozostać w miejscu oddania krwi przez co najmniej pół godziny. Należy też w dniu oddania krwi nie nosić w ręce, z której pobierano krew, ciężarów oraz powstrzymać się od intensywnej aktywności fizycznej. (PAP)
Autorka: Aleksandra Kiełczykowska
kno/
