2024-06-02 16:23 aktualizacja: 2024-06-02, 20:31
Piłkarze Realu Madryt celebrujący zwycięstwo w Lidze Mistrzów. Fot. PAP/EPA/NEIL HALL
Zakończony sobotnim finałem pomiędzy Realem Madryt a Borussią Dortmund (2:0) sezon piłkarskiej Ligi Mistrzów był ostatnim w tym formacie. W kolejnych rozgrywkach będzie wiele zmian, m.in. zwiększenie liczby uczestników z 32 do 36 drużyn i zastąpienie fazy grupowej systemem ligowym.
Dotychczas po kwalifikacjach w Champions League występowały 32 drużyny podzielone na osiem grup po cztery. Taki format obowiązywał od rozgrywek 2003/04, ale Europejska Unia Piłkarska (UEFA) postanowiła go odświeżyć od edycji 2024/25.
"Jest powód, dla którego piłka nożna jest w Europie najpopularniejszym sportem - nigdy się nie zatrzymuje. Od inauguracyjnych rozgrywek w 1955 roku, znanych jako European Champion Clubs' Cup (Puchar Europejskich Klubów Mistrzowskich), UEFA nieprzerwanie rozwija i modyfikuje (Puchar Europy - PAP), aby nadążać za tempem zmian na większą skalę w tym sporcie" - napisano na oficjalnej stronie internetowej europejskiej centrali.
Od przyszłego sezonu nie będzie już "fazy grupowej", zamiast tego pojawi się "faza ligowa", w której będzie 36 uczestników - a więc o czterech więcej niż dotychczas - znajdzie się w jednej, wspólnej, ligowej tabeli.
Z czterech dodatkowych miejsc tylko jedno trafiło do puli eliminacyjnej - w decydującej, czwartej rundzie kwalifikacji odbędzie się pięć dwumeczów w ścieżce mistrzowskiej, a nie cztery, jak dotychczas. Z pozostałych trzech miejsc skorzystają kluby z krajów zajmujących najwyższe lokaty w rankingu UEFA za określone wyniki w swoich ligach.
Każdy zespół w fazie ligowej rozegra po osiem spotkań - cztery u siebie i cztery na wyjeździe - z rywalami, których wyłoni losowanie. Pary zostaną stworzone tak, aby każdy z uczestników zmierzył się raz (nie w systemie "mecz i rewanż", jak dotychczas) z dwoma różnymi drużynami z każdego z czterech koszyków. Co do zasady, w fazie ligowej żaden zespół nie będzie mógł trafić na rywala, z którym spotyka się w rozgrywkach krajowych, ani na więcej niż dwie ekipy z jednego państwa.
Jak tłumaczył zastępca sekretarza generalnego UEFA Giorgio Marchetti, przy nowym formacie rozgrywek ceremonia losowania trwałaby trzy lub cztery godziny i trzeba byłoby przygotować ok. 900 kulek, dlatego ręcznie realizowana będzie tylko jego niewielka część, reszty dokona komputer.
Zespoły, które zakończą fazę ligową na pozycjach 1-8, zakwalifikują się do 1/8 finału, natomiast ekipy z miejsc 9-24 stoczą walkę o awans do tej rundy w barażach. Te, które zakończą tę część sezonu na miejscach 25-36, zostaną wyeliminowane i nie zagrają również w Lidze Europy ani Lidze Konferencji.
Ponieważ istnieje duże prawdopodobieństwo, że po fazie ligowej przynajmniej dwa zespoły, które ze sobą nie grały, będą miały równą liczbę punktów, UEFA zmieniła zasady rozstrzygania remisów punktowych. Najważniejsze dotychczas kryterium, czyli wyniki spotkań bezpośrednich, nie odgrywa już w takich przypadkach żadnej roli.
Nowe zasady określa artykuł 18.01 regulaminu. Liczyć się będą kolejno: a) różnica bramek we wszystkich meczach fazy ligowej, b) liczba strzelonych goli, c) liczba goli zdobytych na wyjeździe, d) liczba wygranych meczów, e) liczba meczów wygranych na wyjeździe, f) liczba punktów uzyskana łącznie przez wszystkich rywali danej drużyny, g) różnica goli rywali łącznie, h) liczba goli zdobyta przez tych rywali, i) liczba punktów karnych za żółte i czerwone kartki i wreszcie j) pozycja w rankingu UEFA.
Po fazie ligowej odbędą się baraże o awans do 1/8 finału, a później rywalizacja odbywać się będzie w znanym formacie pucharowym, czyli przegrani dwumeczów odpadają. Inaczej niż dotychczas będzie jednak wyglądało losowanie tych rund.
Po pierwsze, nie będzie tak "otwarte" jak w ostatnich latach - skonstruowane zostało tak, aby w barażu o 1/8 finału zespoły z miejsc 9-10 zmierzyły się z tymi z miejsc 23-24 (o tym, który z którym, zdecyduje losowanie), te z lokat 11-12 - z tymi z pozycji 21-22, itd. Zwycięzcy tych baraży w 1/8 finału trafią na jednego z dwóch z góry określonych rywali, np. triumfator barażu pomiędzy ekipami 13-14 i 19-20 trafi na te ekipy, które zajęły w fazie ligowej miejsca 3-4.
Ponieważ liczba rywali, na których można trafić w losowaniu, jest bardzo ograniczona, UEFA zrezygnowała z zasady "ochrony krajowej" ("country protection"), czyli nie jest wykluczone, że już w barażu o 1/8 finału lub w samej 1/8 finału trafią na siebie dwa zespoły z tego samego państwa. Dotychczas w 1/8 finału było to niemożliwe (baraży o tę rundę nie było).
"Tenisowy" model rozstawienia drużyn
Drugą nowością jest "tenisowy" model rozstawienia drużyn: przy losowaniu drabinki ekipy z miejsc 1-2 fazy ligowej zostaną umieszczone na takich pozycjach, aby nie miały szansy na siebie trafić w żadnej rundzie przed finałem. Na kluby z lokat 3-4 "wpadną" najwcześniej w półfinale.
Finał następnej edycji Champions League zostanie rozegrany 31 maja 2025 roku w Monachium. Znanych jest już 29 uczestników fazy ligowej. W Champions League zadebiutują Bologna i Aston Villa, a w jakichkolwiek europejskich pucharach - Girona i Brest.
Czytaj więcej
Oto wybrańcy Probierza na Euro 2024! Są niespodzianki
Girona nie przestawała zaskakiwać niemal przez cały sezon hiszpańskiej ekstraklasy i jeszcze w 22. kolejce była na pozycji lidera. Wygrała w minionym sezonie m.in. oba ligowe mecze ze swoim wielkim lokalnym rywalem - Barceloną (oba 4:2). Ostatecznie zajęła trzecie miejsce, a "Duma Katalonii" Roberta Lewandowskiego jest wicemistrzem. Poza nimi i mistrzem Realem Madryt w LM wystąpi też Atletico Madryt.
Równie dużą niespodzianką, jak Girona w Hiszpanii, była Bologna we Włoszech. Drużyna Łukasza Skorupskiego i Kacpra Urbańskiego zajęła w Serie A piąte miejsce i po raz pierwszy zaprezentuje się w najważniejszych klubowych rozgrywkach na Starym Kontynencie. Wraz z nią wystąpią w nich: Inter Mediolan, AC Milan, Juventus Turyn oraz triumfator Ligi Europy - Atalanta Bergamo.
W Anglii Aston Villa okazała się lepsza w przekroju całego sezonu od tak uznanych marek, jak Manchester United, Chelsea Londyn i Tottenham Hotspur - zajęła w Premier League czwarte miejsce. Ekipa z Birmingham triumfowała w Pucharze Europy w 1982 roku (Liga Mistrzów powstała dekadę później), ale przez kolejne ponad 40 lat posmakowała co najwyżej rywalizacji w Pucharze UEFA (poprzedniku Ligi Europy). W minionym sezonie dotarła natomiast do półfinału Ligi Konferencji.
Pierwszą czwórkę Premier League uzupełniają: Manchester City, triumfator Champions League z 2023 roku, a także Arsenal Londyn i Liverpool.
Brest "rzutem na taśmę" wyprzedził w tabeli Ligue 1 ekipę Lille, pokonując w ostatniej kolejce Toulouse 3:0, i zakończył sezon na trzeciej pozycji. Radość kibiców znad Atlantyku z europejskiego debiutu może nieco przyćmić fakt, że najprawdopodobniej na mecze z wielkimi rywalami będą musieli wyjeżdżać nawet wówczas, gdy ich drużyna grać będzie w roli gospodarza, bo stadion Francis-Le Ble nie spełnia wymogów UEFA. W LM zagrają też Paris Saint-Germain i AS Monaco Radosława Majeckiego.
Na uwagę zasługuje także powrót po prawie półtorej dekady ekipy VfB Stuttgart, która została wicemistrzem Niemiec. Do LM zakwalifikowały się też drużyny niepokonanego przez cały sezon mistrza, czyli Bayeru Leverkusen, a także Bayernu Monachium, RB Lipsk i Borussii Dortmund.
Ponadto w przyszłej edycji LM na pewno wystąpią: PSV Eindhoven, Feyenoord Rotterdam, Sporting Lizbona, Benfica Lizbona, Szachtar Donieck, Club Brugge, którego zawodnikiem jest Michał Skóraś, Celtic FC Maika Nawrockiego i Sturm Graz z Szymonem Włodarczykiem.
Mistrz Polski Jagiellonia Białystok rozpocznie walkę o awans do LM od drugiej rundy kwalifikacji ścieżki mistrzowskiej. Jej pierwszego rywala (lub parę, której zwycięzca zmierzy się z "Jagą") wyłoni losowanie, które zaplanowano na 19 czerwca. Mecze 2. rundy zostaną rozegrane 23-24 i 30-31 lipca. Aby awansować do fazy ligowej, podlaski klub będzie musiał wyeliminować trzech przeciwników.
Zmiany formatu wprowadzone zostaną także w Lidze Europy oraz w Lidze Konferencji, w których też pojawi się faza ligowa i również zagra w niej po 36 zespołów. W tych drugich rozgrywkach każdy klub zaliczy jednak po sześć, a nie po osiem spotkań.
Wraz z nowym formatem zmieni się także pula nagród. UEFA planuje przekazać klubom uczestniczącym we wszystkich tych rozgrywkach (oraz Superpucharze Europy) łącznie ok. 3,3 miliarda euro, czyli o ponad pół miliarda więcej niż w ostatnich sezonach. Przykładowo, za sam awans do fazy ligowej Ligi Mistrzów każdy klub otrzyma 18,62 mln euro (dotychczas 15,64 mln), a za awans do finału i zwycięstwo w nim - 25 mln euro (wcześniej 20 mln).
Kluby pewne miejsca w fazie ligowej piłkarskiej Ligi Mistrzów w sezonie 2024/25: Anglia: Manchester City, Arsenal Londyn, Liverpool, Aston Villa Hiszpania: Real Madryt, Barcelona, Girona, Atletico Madryt Niemcy: Bayer Leverkusen, VfB Stuttgart, Bayern Monachium, RB Lipsk, Borussia Dortmund Włochy: Inter Mediolan, AC Milan, Bologna, Juventus Turyn, Atalanta Bergamo Francja: Paris Saint-Germain, AS Monaco, Brest Portugalia: Sporting Lizbona, Benfica Lizbona Holandia: PSV Eindhoven, Feyenoord Rotterdam Belgia: Club Brugge Ukraina: Szachtar Donieck Szkocja: Celtic FC Austria: Sturm Graz Terminarz: 18 czerwca 2024 - losowanie 1. rundy eliminacji 19 czerwca - losowanie 2. rundy eliminacji 9-10 i 16-17 lipca - 1. runda eliminacji 22 lipca - losowanie 3. rundy eliminacji 23-24 i 30-31 lipca - 2. runda eliminacji 5 sierpnia - losowanie 4. rundy eliminacji 6-7 i 13 sierpnia - 3. runda eliminacji 20-21 i 27-28 sierpnia - 4. runda eliminacji 29 sierpnia - losowanie fazy ligowej 17-19 września - 1. kolejka fazy ligowej 1-2 października - 2. kolejka 22-23 października - 3. kolejka 5-6 listopada - 4. kolejka 26-27 listopada - 5. kolejka 10-11 grudnia - 6. kolejka 21-22 stycznia 2025 - 7. kolejka 29 stycznia - 8. kolejka 31 stycznia - losowanie par baraży o awans do 1/8 finału 11-12 i 18-19 lutego - baraże o awans do 1/8 finału 21 lutego - losowanie 1/8 finału, ćwierćfinałów i półfinałów 4-5 i 11-12 marca - 1/8 finału 8-9 i 15-16 kwietnia - ćwierćfinały 29-30 kwietnia i 6-7 maja - półfinały 31 maja - finał, Monachium (Niemcy)
pp/
