2024-07-01 14:28 aktualizacja: 2024-07-01, 14:44
Mech, zdjęcie ilustracyjne. Fot. PAP/Darek Delmanowicz
Gatunek mchu obecny na pustyni Mojave, w Tybecie i Antarktydzie, może znieść warunki podobne do tych, jakie panują na Marsie, w tym suszę, ekstremalne zimno i wysoki poziom promieniowania – wynika z badań chińskich naukowców, opublikowanych na łamach czasopisma „The Innovation”.
Zespół badawczy stwierdził, że w swojej pracy przyjrzeli się roślinom, które mogą rosnąć na powierzchni Czerwonej Planety, a nie w szklarniach.
W artykule opisano, że pustynny mech Syntrichia caninervis nie tylko przetrwał, ale także ożył - po niemal całkowitym odwodnieniu. Podczas badań wystawiono go na działania bardzo skrajnych warunków – odrodził się on po spędzeniu pięciu lat w temperaturze minus 80 st. C i do 30 dniu w temperaturze do minus 196 st. C.
Mech był także wystawiany na działania promieni gamma - jak odkryto, dawki 500 Gy sprzyjały wzrostowi roślin. Dla porównania, ekspozycja ludzi na dawkę ok. 50 Gy powoduje drgawki i śmierć. "Nasze wyniki wskazują, że S. caninervis należy do najbardziej odpornych na promieniowanie znanych nam organizmów" – piszą naukowcy.
Badacze z Chińskiej Akademii Nauk w Urumczi stworzyli laboratorium, w którym mech rósł w warunkach przypominających te na Marsie. Dotyczyło to temperatury, ciśnienia, występowania gazów i promieniowania UV. Odkryto, że mech nie tylko przetrwał w tych warunkach, ale nawet - po siedmiu dniach ekspozycji - był w stanie zacząć wzrastać. Jak zauważył zespół złożony z ekologów i botaników, rośliny, które były suszone przed ekspozycją, radziły sobie lepiej w marsjańskich warunkach.
"Patrząc w przyszłość, spodziewamy się, że ten mech będzie można przenieść na Marsa lub Księżyc, aby móc dalej testować możliwość kolonizacji roślin i ich wzrostu w przestrzeni kosmicznej" – piszą naukowcy na łamach "The Innovation".
Według prof. Stuarta McDaniela, eksperta od mchów na Uniwersytecie na Florydzie, który nie brał udziału w badaniach, wyniki są bardzo obiecujące. Cytowany przez dziennik "The Guardian" powiedział, że większość roślin nie jest w stanie wytrzymać stresu związanego z podróżami kosmicznymi, a wyniki badań chińskich badaczy wskazują, że pustynny mech może przetrwać działania niektórych naprężeń, które występują podczas lotu.
Wśród ograniczeń McDaniel wymienia fakt, że "przeprowadzone eksperymenty nie pokazują czy mech może być znaczącym źródłem tlenu w warunkach marsjańskich, ani czy może się on rozmnażać". (PAP)
pp/
