Mija rok od wybuchu skandalu korupcyjnego w PE. Wyciek dokumentów z ostatnich dni pokazuje skalę afery "Katargate"

2023-12-09 06:49 aktualizacja: 2023-12-09, 11:10
Parlament Europejski, fot. JULIEN WARNAND PAP/EPA
Parlament Europejski, fot. JULIEN WARNAND PAP/EPA
Mija rok od wybuchu skandalu korupcyjnego w Parlamencie Europejskim, który wstrząsnął nie tylko Brukselą, ale wszystkimi unijnymi stolicami. W przededniu niechlubnej rocznicy wyciekły informacje ze śledztwa, które prowadzone jest w Belgii. Wynika z nich, że proceder korupcyjny w PE trwał od lat. Afera ta jest znana jako "Katargate".

Dokumenty ukazują pełną skalę skandalu związanego z łapówkami za wpływy w Parlamencie Europejskim. Mówią one o ponad 300 próbach manipulowania demokracją w PE.

Jak wskazuje portal Politico, wynika z nich, że przez cztery lata główni podejrzani, w tym były poseł do PE Pier Antonio Panzeri i jego doradca Francesco Giorgi, prowadzili notatki, skrupulatnie zapisując swoje działania, które miały mieć wpływ na decyzje Parlamentu.

Z dokumentów wynika, że działania podejrzanych w aferze miały znaczący wpływ na funkcjonowanie PE. Dotyczyły one m.in. sześciu rezolucji potępiających sytuację w zakresie praw człowieka w Katarze oraz prac nad osiągnięciem umowy o ruchu bezwizowym między tym państwem nad Zatoką Perską a UE.

Wśród plików obejrzanych przez Politico był arkusz kalkulacyjny z laptopa Giorgiego, przejętego w jego mieszkaniu w Brukseli; zawierał wykaz aktywności, które podejrzani mieli podjąć w latach 2018–2022. W arkuszu kalkulacyjnym zapisano m.in. ponad 300 działań, za które otrzymali oni wysokie wynagrodzenie.

Z akt wynika, że jakoby osiągnęli swoje cele korzystając z sieci współpracowników pracujących w parlamencie, których nazywali swoimi „żołnierzami”.

Brukselski portal wskazuje, że podejrzani próbowali również wykorzystać brak wiedzy zagranicznych urzędników na temat mechanizmów demokracji w UE. Giorgi powiedział policji, że on i jego szef czasami opowiadali swoim płatnikom o operacjach, na które nie mieli praktycznego wpływu, ponieważ – jak wynika z dokumentów – Panzeri nieprawdziwie przedstawiał im zakres swoich uprawnień w kształtowaniu pracy parlamentu. „Opierało się to na nieznajomości sposobu działania Parlamentu” – stwierdził Giorgi w zeznaniach dla policji.

„Te dokumenty pokazują nam, że była to ciągła, wieloletnia próba wywarcia nikczemnego wpływu na procedury parlamentarne” – powiedział Nick Aiossa, pełniący obowiązki dyrektora Transparency International EU. „Reakcja Parlamentu była słaba, skromna i z pewnością nie oddaje powagi skandalu, który miał miejsce w grudniu ubiegłego roku” – dodał Aiossa, cytowany przez portal.

Dokumenty, które wyciekły, rzucają nowe światło na działalność głównej negatywnej bohaterki afery, greckiej socjalistki i europosłanki Evy Kaili. Po aresztowaniu powiedziała policji, że chciała jedynie „otworzyć dialog” między UE a państwem Zatoki Perskiej, ponieważ była bardzo zaangażowana w „dyplomację parlamentarną”.

Dokumenty świadczą jednak o tym, że zaprosiła na piłkarski mundial przewodniczącą Parlamentu Europejskiego Robertę Metsolę. Rzecznik Metsoli powiedział, że szefowa PE „nigdy nie odpowiedziała na nieformalną wiadomość wysłaną przez Kaili”, zapraszającą ją na na turniej o Puchar Świata, ponieważ „wszelkie prośby o jej obecność na oficjalnych wydarzeniach należy kierować do niej oficjalnymi kanałami”. Dodał, że „przewodnicząca nie przyjęła żadnych biletów na mundial w Katarze".

Wcześniej Greczynka oświadczyła, że jest niewinna i nigdy nie otrzymała pieniędzy od Kataru ani innych zagranicznych rządów.

Afera korupcyjna wybuchła w grudniu 2022 r. wraz z aresztowaniem byłej wiceprzewodniczącej PE Kaili. Jest ona podejrzewana o branie ogromnych łapówek od Kataru, a śledztwo w tej sprawie toczy się w Belgii.

Jednocześnie dochodzenie w jej sprawie trwa też w Grecji, gdzie także grozi jej więzienie. Jeśli Kaili zostanie uznana za winną w Grecji, wyrok wydany przez krajowy organ sądowy będzie najprawdopodobniej surowszy, niż ten w Belgii.

W Grecji Kaili jest m.in. pod lupą urzędu ds. prania pieniędzy. Dochodzenie ma doprowadzić do ustalenia, czy przywoziła z zagranicy niezadeklarowane środki finansowe i inwestowała je w Grecji, głównie w nieruchomości.

W czerwcu jej prawnicy poinformowali, że Brukselska Rada Sądownicza zdecydowała – za zgodą sędziego śledczego Michela Claise’a i sędziego federalnego Raphaela Malagniniego - że Kaili może podróżować do Strasburga w celu wykonywania swoich obowiązków w PE.

W Parlamencie Europejskim pojawił się także wielokrotnie inny z podejrzanych w aferze "Katargate" – belgijski europoseł Marc Tarabella. W maju po raz pierwszy od aresztowania uczestniczył w Brukseli w posiedzeniu komisji PE ds. rybołówstwa. Dwa tygodnie wcześniej zdjęto mu elektroniczną bransoletkę i zwolniono z aresztu domowego.

W skandal zamieszany jest też włoski europoseł Andrea Cozzolino, który w czerwcu przybył do Belgii na przesłuchanie w ramach śledztwa.

Z Brukseli Łukasz Osiński (PAP)

ep/