Można już sprawdzić, który narząd najszybciej się starzeje

2023-12-08 09:22 aktualizacja: 2023-12-08, 13:40
 Można już sprawdzić, który narząd najszybciej się starzeje. Fot. freepik.com (zdjęcie ilustracyjne)
Można już sprawdzić, który narząd najszybciej się starzeje. Fot. freepik.com (zdjęcie ilustracyjne)
Badając białka obecne we krwi można sprawdzić, które narządy u danego człowieka starzeją się szybciej niż inne. U co piątej zdrowej osoby po pięćdziesiątce przynajmniej jeden organ starzeje się szczególnie szybko.

Zespół ze Stanford University (USA), badając ponad 5,5 tys. ochotników stwierdził, że za pomocą sztucznej inteligencji, analizującej krążące z krwią białka - można sprawdzić stan różnych organów.

Naukowcy twierdzą, że prosty test prawdopodobnie będzie mógł wskazywać, czy i które narządy starzeją się u danej osoby szczególnie gwałtownie, dzięki czemu będzie można zawczasu zaproponować odpowiednią interwencję.

„Jesteśmy w stanie oszacować biologiczny wiek wybranego narządu u osoby wyglądającej na zdrową. To z kolei wskaże ryzyko chorób powiązanych z tym organem” – mówi prof. Tony Wyss-Coray, autor publikacji, która ukazała się w „Nature” (https://www.nature.com/articles/s41586-023-06802-1).

Badanie objęło 11 narządów, układów i tkanek – serce, płuca, nerki, wątrobę, mięśnie, trzustkę, mózg, układy trawienny, krwionośny, immunologiczny oraz tkankę tłuszczową.

Jak się okazało, jedna na pięć osób ma jeden narząd, który starzeje się w silnie przyspieszonym tempie.

„Kiedy odnieśliśmy biologiczny wiek każdego z ochotników do dużej grupy ludzi bez widocznych chorób, zauważyliśmy, że 18,4 proc. osób po 50. roku życia miało przynajmniej jeden organ starzejący się znacznie szybciej od pozostałych – podkreśla prof. Wyss-Coray. - Zwróciliśmy uwagę, że osoby te mają większe ryzyko pojawienia się w ciągu 15 lat chorób związanych z tym narządem".

Na przykład osoby z przyspieszonym starzeniem się serca, bez żadnej choroby, były 2,5 razy bardziej zagrożone niewydolnością serca niż osoby z sercem o normalnym wieku biologicznym.

Dwa szybko starzejące się narządy miała na szczęście tylko 1 osoba na 60, ale ludzie ci mieli aż 6,5 razy wyższe ryzyko zgonu od tych osób, których narządy starzały się w normalnym tempie.

Przyspieszone starzenie się 10 z wymienionych narządów, układów lub tkanek (oprócz systemu trawiennego) wiązało się z podwyższonym ryzykiem śmierci. Jeden organ starszy od średniej o wartość jednego odchylenia standardowego oznaczał większe ryzyko zgonu o 15 do 60 proc. (zależnie od narządu).

Starszy mózg oznaczał przy tym 1,8 razy większe ryzyko pojawienia się spadku zdolności poznawczych w ciągu kolejnych 5 lat. Przyspieszone starzenie się mózgu, a także układu krwionośnego - pozwalało przewidywać postępy choroby Alzheimera równie dobrze, jak najlepsze kliniczne testy oparte na biomarkerach.

Wyjątkowo szybkie starzenie się nerek (szybsze o dwa odchylenia standardowe od średniej) zwiększało wyraźnie zagrożenie nadciśnieniem i cukrzycą, a tak samo silne starzenie się serca podnosiło ryzyko migotania przedsionków i zawału.

„Jeśli uda nam się powtórzyć te wyniki na próbie 50 lub 100 tys. osób, będzie to oznaczało, że monitorując poszczególne narządy osób wyglądających na zdrowe, możemy być w stanie wykrywać przyspieszone starzenie się organów i pomagać ludziom, zanim zachorują” – mówi prof. Wyss-Coray. (PAP)

Marek Matacz
gn/

TEMATY: