2024-06-12 11:11 aktualizacja: 2024-06-12, 11:15
Załoga lotu w ramach misji SpaceX Fot. PAP/EPA/CJ GUNTHER
Kobiety mogą być bardziej odporne na stres związany z lotem kosmicznym niż mężczyźni - wynika z badań opublikowanych w Nature Communications. Zdaniem naukowców aktywność genów u astronautów jest bardziej zaburzona niż u astronautek, a powrót do normy po wylądowaniu na Ziemi zajmuje im więcej czasu.
Zespół badaczy z Weill Cornell Medicine w Nowym Jorku (USA) zbadał, jak układ odpornościowy zareagował na lot kosmiczny u dwóch kobiet i dwóch mężczyzn. Astronautki i astronauci byli cywilami, którzy brali udział w lotach po orbicie Ziemi, w ramach misji SpaceX Inspiration4 w 2021 r. Ich wyniki medyczne zostały porównane z danymi uzyskanymi od 64 innych astronautów.
Naukowcy w swej pracy potwierdzili, że loty kosmiczne wpływają na układ immunologiczny astronautów, m.in. zmianie uległo białko, które odpowiada za stan zapalny, procesy starzenia czy pracę mięśni. Odkryto także, że niektóre pojedyncze komórki miały "sygnaturę lotu kosmicznego", co może być wynikiem działania na organizm mikrograwitacji i promieniowania UV. Objawy kliniczne związane z rozregulowaniem układu odpornościowego zgłosiło 46 proc. członków załóg misji kosmicznych.
"Jak dotąd zbiorcze dane wskazują, że regulacja genów i odpowiedź immunologiczna na loty kosmiczne jest bardziej wyraźna u mężczyzn" – piszą naukowcy w artykule. Badania wykazały, że aktywność genów u astronautów była bardziej zaburzona niż u astronautek, a powrót do normy u mężczyzn po powrocie na Ziemię trwał dłużej. Zmiany te dotyczyły m.in. fibrynogenu, czyli białka, które odgrywa kluczową rolę w krzepnięciu krwi.
Naukowcy przyznają, że nie jest dla nich wiadome, dlaczego kobiety mogą być bardziej odporne na loty kosmiczne niż mężczyźni. Twierdzą, że czynnikiem, który może mieć na to wpływ, jest umiejętność radzenia sobie organizmu w okresie ciąży.
"Możliwość tolerowania dużych zmian w fizjologii i dynamice płynów, które występują w czasie ciąży, mogą wpływać na lepsze radzenie sobie ze stresem na poziomie fizjologicznym, w trakcie lotu w kosmos" – zauważa kierownik badań Christopher Mason, profesor fizjologii.
Badacze stwierdzają, że rozwój medycyny lotniczej, w tym lepsze rozumienie zmian zachodzących w układzie immunologicznym, będzie pomocne przy zwiększającej się ilości komercyjnych lotów kosmicznych z udziałem cywilów.
Od 1961 r. w przestrzeń kosmiczną poleciało ponad 600 astronautów i 72 astronautki. (PAP)
kno/
