2023-12-15 20:47 aktualizacja: 2023-12-16, 11:05
Zabytkowe neogotyckie meble apteczne w oficynie Pałacu Branickich przy Nowym Świecie w Warszawie. Fot. PAP/Albert Zawada
Zabytkowe neogotyckie meble właśnie stały się oficjalnie własnością Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Warszawie. Kilka dni temu w wyniku działań mazowieckiego wojewódzkiego konserwatora zabytków trafiły do oficyny przy Pałacu Branickich na Nowym Świecie. Dokonano już wszystkich formalności i przekazano prawo własności od dotychczasowych właścicieli na rzecz WUOZ.
Mazowiecki konserwator prof. Jakub Lewicki przekazał, że meble w najbliższym czasie będą poddane konserwacji. Planowane jest również ich udostępnienie dla zwiedzających. Zespół neogotyckich mebli aptecznych pochodzących z II połowy XIX wieku do rejestru zabytków został wpisany w kwietniu 1990 roku.
W skład mebli wchodzi 14 obiektów: zespół szaf aptecznych, stół ekspedycyjny ustawiony na marmurowym cokole z drewnianą ladą i skośnym pulpitem. Na jego obudowie znajdują się unikatowe płaskorzeźby przedstawiające Asklepiosa – boga sztuki lekarskiej oraz Hygeię - jego córkę, boginię zdrowia. Kolejnymi obiektami są: obudowa kasy, trzy lustra, szafa narożna przeszklona, szafa trzydrzwiowa, regał, szafa ubraniowa, dwie szafki przyścienne, szafa dwukondygnacjowa - w typie Zimler, szafa dwudrzwiowa przeszklona - w typie Zimler, biurko, fotel wyściełany, przeszklona szafa w ścianie.
Oficyna, w której przechowywane są meble, długo była siedzibą najstarszej apteki w Warszawie.
Historia mebli związana jest z apteką funkcjonującą przez wiele lat w oficynie Pałacu Branickich. Istniała od 1851 do 2016 roku, ostatnio pod nazwą Gotycka. W środku znajdowało się oryginalne wnętrze, zaprojektowane w duchu neogotyku angielskiego przez Henryka Marconiego. Apteka wraz z meblami przetrwała dwie wojny światowe. Była to najstarsza funkcjonująca apteka w stolicy. Meble, w 2016 roku, formalnie należały do spółki, która prowadziła aptekę. W 2017 roku jej przedstawiciele wywieźli obiekty do Wiązowny.
W październiku 2017 r. stołeczny konserwator wydał nakaz przywrócenia tych mebli do apteki. To była jedna z ostatnich decyzji podjętych przed oddaniem kompetencji do MWKZ. Od tego nakazu właściciele odwołali się do ministerstwa, a potem - gdy minister utrzymał nakaz - skarżyli się do sądu (najpierw do WSA, a potem NSA). Departament Ochrony Zabytków Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego poprowadził tę sprawę aż do finalnego wyroku NSA 29 listopada 2022 r., który nakazał zwrot mebli do budynku dawnej apteki. MWKZ wszczął postępowanie egzekucyjne w celu przymuszenia posiadacza zabytkowych mebli do wykonania prawomocnego nakazu. Wreszcie po 6 latach batalii zabytkowe meble wróciły na swoje miejsce.(PAP)
Autorka: Marta Stańczyk
kgr/
