2022-01-19 18:05 aktualizacja: 2022-01-19, 18:13
Fot. PAP/Grzegorz Michałowski
Zanieczyszczenie tworzywami sztucznymi to światowy kryzys i zagrożenie równie poważne, co globalne ocieplenie - wynika z raportu organizacji pozarządowej Environmental Investigation Agency (EIA). Organizacja apeluje o wiążący traktat ONZ w sprawie ograniczenia produkcji plastiku i ilości odpadów plastikowych.
Powietrze, którym oddychamy, zawiera mikrocząsteczki plastiku, jest on obecny w ziemi i w jedzeniu. Wedle niemiecko-szwajcarskiego badania z 2019 roku plastik znajduje się nawet w arktycznym śniegu - przypomina BBC, która opisuje raport.
"Jeśli ta fala zanieczyszczeń nie zostanie powstrzymana, przewidywana ilość tworzyw sztucznych w morzach może przekroczyć łączną wagę wszystkich ryb w oceanie do 2040 roku” - komentuje Tom Gammage, jeden z autorów dokumentu.
„Widoczne gołym okiem zanieczyszczenie tworzywami sztucznymi wzbudziło ogromne zaniepokojenie opinii publicznej, ale zdecydowana większość jego skutków jest niewidoczna" - podkreśla Gammage.
„Zniszczenia wyrządzone przez szalejącą nadprodukcję pierwotnych tworzyw sztucznych i ich cykl życia są nieodwracalne; to zagrożenie dla cywilizacji i podstawowej zdolności planety do utrzymania środowiska nadającego się do życia. (Problem ten) staje się prawie tak poważny, jak zagrożenie z powodu zmian klimatu” - dodaje autor raportu.
ONZ zidentyfikowała trzy podstawowe zagrożenia dla środowiska: zmiany klimatyczne, utratę różnorodności biologicznej i zanieczyszczenie. Wielostronne porozumienia dotyczące utraty bioróżnorodności i zmian klimatu istnieją od prawie 30 lat, jednak jak dotąd nie dały efektów - przypomina BBC.
Pomysł stworzenia oddzielnego traktatu w sprawie zagrożenia zanieczyszczeniem plastikiem spotykał się w ostatnich latach z oporem części państw. Jednak według BBC ponad 100 krajów świata zadeklarowało poparcie dla zaproponowania takiego układu na najbliższej sesji Zgromadzenia Narodów Zjednoczonych ds. Środowiska w lutym i w marcu.
Prezydent USA Joe Biden ogłosił, że Stany Zjednoczone popierają międzynarodowe porozumienie w sprawie tworzyw sztucznych; wcześniej takie rozwiązanie odrzucał jego poprzednik Donald Trump. Jak zauważa BBC, amerykański Kongres może jednak nie przystać na dołączenie kraju do porozumienia, ponieważ większość tworzyw sztucznych produkuje się z ropy i gazu, surowców ważnych dla krajowej gospodarki.
Jak dotąd Chiny milczą w tej sprawie, choć wytwarzają większość plastiku pierwotnego. Jednak to Stany Zjednoczone i Wielka Brytania generują najwięcej odpadów w przeliczeniu na osobę.
Profesor Richard Thompson z Uniwersytetu w Plymouth w Wielkiej Brytanii przekazał w rozmowie z BBC, że traktat ONZ powinien skoncentrować się na analizie pełnego cyklu życia tworzyw sztucznych.
"U podstaw problemu leży niezrównoważony poziom produkcji i konsumpcji. Opowiadanie się za działaniami, które jedynie promują używanie tworzyw sztucznych +nadających się do recyklingu+, nie będzie skuteczne, gdy brakuje lokalnej infrastruktury do zbierania, oddzielania i opłacalnego recyklingu tych tworzyw sztucznych" - skomentował Thompson.
Hans Peter Arp, profesor chemii na Norweskim Uniwersytecie Nauki i Technologii, uważa, że istnieje wiele niewiadomych, ale zanieczyszczenie tworzywami sztucznymi już przekroczyło tzw. granicę planetarną, co oznacza zagrożenie dla ludzkości.
"Racjonalną odpowiedzią na globalne zagrożenie stwarzane przez kumulujące się i trudno odwracalne zanieczyszczenie tworzywami sztucznymi jest szybkie zmniejszenie zużycia pierwotnych materiałów z tworzyw sztucznych oraz skoordynowanie na szczeblu międzynarodowym strategii gospodarowania odpadami” - podkreślił Arp.(PAP)
