Cudem ocalał z rzezi Woli. Wybitny artysta: to wraca do mnie przez całe życie

1 sierpnia Stowarzyszenie Pamięci Powstania Warszawskiego 1944 zainaugurowało wystawę prac wybitnego artysty Bogusława Lustyka „Refleksje z Powstania Warszawskiego” w gablotach przy schodach ruchomych Trasy W-Z koło Rynku Starego Miasta w Warszawie.

Bogusław Lustyk, cudem ocalały z Rzezi Woli, jest jedynym polskim artystą, który od lat, w sierpniu i wrześniu prezentuje swoje prace poświęcone Powstaniu Warszawskiemu w przestrzeni publicznej Warszawy.

"Wystawa 'Refleksje z Powstania Warszawskiego' jest częścią większego projektu. Od kilkunastu lat, z okazji rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego przygotowuję duże instalacje przed kościołem Wizytek. Co trzy tygodnie zmieniane są jej tematy. W tym roku będą one wystawiane we wrześniu" - mówi Bogusław Lustyk w rozmowie z PAP.

Od 2013 r. istotną częścią twórczości artysty są prace nawiązujące do tematu Powstania Warszawskiego.

"Wszystko zaczęło się od moich wspomnień. Gdy wybuchło powstanie, miałem cztery lata. Wraz z rodzicami mieszkaliśmy przy Żelaznej. W piwnicy prowadzili pralnię. Zeszliśmy tam, to był nasz schron. Trwała Rzeź Woli. Niemcy mordowali mieszkańców i palili dom po domu. Rzeź skończyła się, gdy doszli do Żelaznej. Pamiętam powstanie w kolorach, bardzo dokładnie, ze szczegółami. Moja pamięć zaczyna się w piwnicy - wspomina Bogusław Lustyk w rozmowie z PAP.

Twórca planował wykonanie cyklu rysunków nawiązujących do historii powstania na murze Wyścigów Konnych przy Puławskiej na Służewcu. Władze miasta nie chciały konfliktu z twórcami graffiti, którzy już w latach 90. pokryli mur swoimi pracami.

"To wraca do mnie przez całe życie. Nie chciałem robić chałtury o powstaniu. Wykonałem ponad sto grafik. Kiedyś, przez przypadek, znalazłem tapetę o wyglądzie i fakturze muru. Planowałem, że na niej wykonam rysunki, tak jak byłyby robione na prawdziwym murze" - wspomina twórca.

Nie doszło także do realizacji siedmiu instalacji w kilku dzielnicach Warszawy. Władze stolicy zgodziły się tylko na instalację na Krakowskim Przedmieściu, koło kościoła Wizytek. Dla uczczenia 70. rocznicy Powstania Warszawskiego (2014) Lustyk stworzył tam instalację "Barykady". Był to autorski projekt artysty. Był on pomysłodawcą projektu i autorem grafik, ale również realizatorem i inicjatorem wydarzeń towarzyszących, jak koncerty, recytacje wierszy powstańczych oraz wystawy prac innych artystów.

W 2016 r. Lustyk umieścił na "Barykadach" kompozycje graficzne z cytatami z poezji powstańczej. Zaprosił przechodniów do wspólnego pisania fragmentów poezji na planszach instalacji. Wraz z prezentacją instalacji zorganizowano koncerty, recytacje poezji, prezentacje prac innych artystów oraz rekonstrukcje historyczne z udziałem harcerzy i rekonstruktorów Grupy Historycznej "Zgrupowanie Radosław".

W 2017 r. w instalacji artystycznej "Exodus. Pamięć Powstania Warszawskiego" na Krakowskim Przedmieściu towarzyszyła "Barykada" i wystawa w Bibliotece Uniwersyteckiej przy ul. Dobrej. Celem instalacji i wystawy było upamiętnienie dramatycznych losów wypędzanych mieszkańców Warszawy. Rzeźby na wystawie w Bibliotece wykonano w wynalezionej przez Lustyka technice CrushArt.

W 2018 r. instalacja dotycząca Powstania Warszawskiego została przez artystę włączona w całoroczny cykl projektów na Krakowskim Przedmieściu zatytułowany "Gloria victis". Dla instalacji "Dziewczyny Powstania" Bogusław Lustyk namalował 40 portretów uczestniczek powstania, które wraz z opisem ich losów ustawił na barykadzie. Wystawa "Refleksje z Powstania Warszawskiego" jest czynna od 1 do 29 sierpnia.

Bogusław Lustyk urodził się 15 lipca 1940 r. w Warszawie. Powstanie Warszawskie spędził jako czterolatek w piwnicy domu przy ul. Żelaznej. Po zakończeniu walk trafił do obozu przejściowego (Dulag 121) w Pruszkowie.

Studia na wydziale malarstwa i grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie ukończył z wyróżnieniem w 1965 r. Artysta zajmuje się malarstwem, grafiką, formami przestrzennymi, grafiką użytkową i rzeźbą ceramiczną.

Miał kilkadziesiąt wystaw w kraju i za granicą, między innymi w Belgii, USA, Niemczech, Szwecji, Finlandii, Francji oraz Australii.

Twórczość Lustyka była eksponowana podczas igrzysk olimpijskich w Barcelonie, Atlancie i Londynie. Zdobył kilkadziesiąt nagród za twórczość w dziedzinie plakatu i malarstwa, w tym osiem w konkursach organizowanych przez Polski Komitet Olimpijski.

W 1994 r. twórca wyjechał do USA i zamieszkał w Louisville w stanie Kentucky, gdzie miał swoją pracownię i galerię. Po kilkunastu latach pobytu za granicą powrócił do Warszawy.

Z okazji jubileuszu 150. rocznicy urodzin Fryderyka Chopina (1999) przygotował cykl obrazów „Malowanie Muzyki”, który był eksponowany w Galerii Kordegarda i na Międzynarodowym Festiwalu w Międzyzdrojach, a także na wystawach w Chicago i Saratoga Springs. Zaprojektował oprawę 8. Międzynarodowego Konkursu Wokalnego im. Tadeusza Moniuszki.

W 2012 roku zrealizował w Londynie projekt „Malowana Kronika Olimpiady”, za który otrzymał Srebrny Wawrzyn Olimpijski od Polskiego Komitetu Olimpijskiego. W 2016 r. otrzymał srebrny medal na Biennale Plakatu Polskiego w Katowicach za plakat Maraton Warszawski” oraz Drugi Wawrzyn Olimpijski za projekt i wystawę „Kaligrafia sportu”. Przeglądem dorobku artysty była retrospektywna wystawa w Domu Artysty Plastyka w Warszawie we wrześniu 2015 r.

Bogusław Lustyk należy do Stowarzyszenia Pamięci Powstania Warszawskiego 1944. (PAP)

Autor: Maciej Replewicz

js/