J. Sellin: Ukraińcy będą musieli uznać zbrodnię ludobójstwa na Wołyniu

Wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Jarosław Sellin we wtorek w Studiu PAP komentując wyniki sondażu powiedział, że "wynika to z elementarnego poczucia niesprawiedliwości".

"Polska ucierpiała najbardziej. W proporcji do liczby ludności przedwojennej utraciła najwięcej obywateli i poniosła największe straty materialne, a odszkodowań (nie otrzymała) prawie żadnych w porównaniu z innymi państwami. To jednak to poczucie niesprawiedliwości powoduje, że jest taki wynik. Większość Polaków uważa, że ta sprawa jest jeszcze do załatwienia, jest nierozwiązana" - powiedział Sellin.

💬Jarosław #Sellin (@kultura_gov_pl) w #StudioPAP o reparacjach: zobowiązania z czasów #PRL niekoniecznie obowiązują. (...) Ta sprawa jest do załatwienia

Cała rozmowa na https://t.co/ABOqXZUNMC🎥#PAPinformacje pic.twitter.com/HzxFHhKPuL

— PAP (@PAPinformacje) August 16, 2022

 

Zapytany o to, czy Polska powinna wraz z innymi krajami ubiegać się reparacji wojennych od Niemiec odpowiedział, że nie. Jego zdaniem każdy kraj z osobna powinien omawiać ten temat w ramach relacji bilateralnych. "Nigdzie okupacja nie trwała tak długo i systematyczne rabowanie i niszczenie kraju nie trwało tak długo" - dodał.

Wiceminister MKiDN powiedział, że publikacja raportu odnośnie odszkodowań należnych Polsce za straty spowodowane przez Niemcy w trakcie II wojny światowej rozpocznie "nowy etap dyskusji publicznej w tej sprawie".

"Myślę, że będzie to na tyle ciekawy raport, że będzie on dyskutowany nie tylko w Polsce, ale i w Niemczech. W społeczeństwach demokratycznych do pewnych decyzji politycznych trzeba dojrzeć. Musi być najpierw budowanie świadomości politycznej, że jakiś temat istnieje i jest ważny i ten raport również ma temu służyć" - zaznaczył.

Zdaniem Sellina, Niemcy powinni uzupełnić swoje braki w wiedzy na temat II wojny światowej, szczególnie w kontekście zniszczeń dokonanych na terenie Polski. Dopiero wtedy społeczeństwo niemieckie "będzie oddolnie wywierać presję na polityków niemieckich, że tę sprawę należy jednak załatwić".

Wiceminister MKiDN zapytany o to czy pod względem prawnym otrzymanie reparacji wojennych jest możliwe, odpowiedział, że tak. Jego zdaniem zobowiązania z PRL-u odnośnie zrzeczenia się przez Polskę w 1953 roku odszkodowań wojennych od Niemiec "niekoniecznie obowiązują".

"Warto do tego wrócić. Jak się kładzie na stole liczby i pokazuje, ile tych odszkodowań otrzymały inne kraje, to po prostu ta sprawa jest ewidentnie do załatwienia i prędzej czy później niemiecka klasa polityczna do tego dojrzeje, że aby relacje z polską nie były, jak to niektórzy nazywają, kiczem pojednania, tylko prawdziwym pojednaniem, to ta sprawa musi być położona na stole i zostać rozwiązana" - dodał.

Prezes Prawa i Sprawiedliwości Jarosław Kaczyński w połowie lipca zapowiedział, że pierwsza część raportu opracowywanego przez Parlamentarny Zespół ds. Oszacowania Wysokości Odszkodowań Należnych Polsce od Niemiec za Szkody Wyrządzone w trakcie II Wojny Światowej zostanie opublikowana 1 września.

Raport był przygotowany przez funkcjonujący w poprzedniej kadencji parlamentu - od września 2017 roku - Parlamentarny Zespół ds. Oszacowania Wysokości Odszkodowań Należnych Polsce od Niemiec za Szkody Wyrządzone w trakcie II Wojny Światowej. Zespół, którym kierował poseł PiS Arkadiusz Mularczyk, przygotowywał raport dotyczący strat Polski poniesionych w wyniku II wojny światowej i wysokości odszkodowania dla Polski od Niemiec.

W połowie lipca premier Mateusz Morawiecki pytany w Boronowie (woj. śląskie) co w ostatnich latach Polska zrobiła, aby uzyskać odszkodowania wojenne i reparacje od Niemiec przypomniał o przygotowywanym kompleksowym raporcie, który ma pokazać zakres nie tylko niemieckich zbrodni wojennych z okresu II wojny światowej, ale także wyrządzonych zniszczeń.

Szef rządu przekazał wówczas, że raport tłumaczony jest obecnie na kilka języków. Morawiecki zauważył, że Polska była wśród krajów, które zdecydowanie najmocniej ucierpiały w wyniku II wojny światowej, a otrzymała praktycznie "śladowe, minimalne środki jako odszkodowanie". "Trudno to nawet nazwać odszkodowaniem" - ocenił wówczas premier.

"Znajdziemy własne pieniądze"

"Pewnie dyskusja wokół tego tematu będzie trwała jeszcze latami, a my mamy ambicję odbudować Pałac Saski w tej dekadzie na pewno, więc dosyć szybko. Myślę, że to jest też pewien akt sprawiedliwości. Nie możemy godzić się na to, że Warszawa wygląda tak, jak Niemcy sobie zaplanowali, ją niszcząc" - podkreślił.

Jak mówił, "dziura architektoniczna na pl. Piłsudskiego przed Ogrodem Saskim jest dziełem niemieckim". "Oni systematycznie ten Pałac burzyli, on przetrwał Powstanie Warszawskie, oni go wysadzali w powietrze. Nie możemy się godzić na to, że konsekwencje tej pustki architektonicznej, nadal są" - dodał.

Wskazał, że to "ważne dla Polski miejsce symbolicznie". "To jest pałac zbudowany przez polskich królów, użytkowany przez polskich królów. Pałac, w którym funkcjonowały ważne urzędy państwowe. Część tego pałacu została użyta do zorganizowania Grobu Nieznanego Żołnierza, który na szczęście trwa i istnieje, ale to jest właśnie fragment pałacu nieodbudowanego. Zrobimy to i nie będziemy czekać na pieniądze niemieckie w tej sprawie" - zaznaczył Sellin.

Przypomniał, że do odbudowy Pałacu Saskiego została powołana specjalna spółka celowa. "Są różne organa doradcze powołane, w jaki sposób ten pałac odbudowywać. One się w tym roku już intensywnie spotykają. Myślę, że tak realnie może już nawet w przyszłym roku prace takie widoczne, fizyczne zostaną rozpoczęte" - przekazał.

Pytany w Studiu PAP o to, kiedy ruszają badania archeologiczne, odpowiedział: "Badania archeologiczne już były za prezydentury w Warszawie Lecha Kaczyńskiego i odsłonięto fundamenty Pałacu Saskiego, zinwentaryzowano je, udokumentowano. Okazało się, że pod ziemią sporo ciekawych fragmentów Pałacu Saskiego się zachowało, ale od razu też zasypano te fragmenty, bo jednak takie rzeczy lepiej się zachowują w ziemi, jeżeli nie ma planu rekonstrukcji. Będziemy je ponownie odsłaniać, podobnie inne elementy" - mówił wiceminister kultury.

Wskazał, że przebadany archeologicznie nie był ani Pałac Brühla, ani kamienice od strony ul. Królewskiej, które również mają być odbudowane. "Także będą jeszcze nowe, ciekawe, moim zdaniem, efekty badań archeologicznych" - dodał.

Rozmawiała: Anna Nartowska