2022-08-17 17:06 aktualizacja: 2022-08-17, 17:18
Stefan Gierowski. Fot. PAP/Andrzej Rybczyński
W niedzielę 14 sierpnia, w wieku 97 lat odszedł prof. Stefan Gierowski – poinformowała w mediach społecznościowych Fundacja Stefana Gierowskiego. Był uważany za jednego z najważniejszych polskich abstrakcjonistów.
Stefan Gierowski, malarz i rysownik, wybitny przedstawiciel współczesnej awangardy malarskiej, urodził się 21 maja 1925 r. w Częstochowie. Studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. W 1948 r. uzyskał dyplom w pracowni scenografii i technik ściennych. Jednocześnie studiował historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim.
W latach 1956-60 współpracował z Galerią Krzywe Koło w Warszawie. Od 1961 r. był pedagogiem, a od 1976 r. profesorem Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, a także wieloletnim dziekanem Wydziału Malarstwa (1975-81). W 1983 r. został wybrany na rektora, władze stanu wojennego stanowczo odrzuciły jednak tę kandydaturę. W latach osiemdziesiątych związany był z kręgiem kultury niezależnej. W 1986 r. otrzymał tytuł profesora zwyczajnego.
Po studiach poszukiwał własnej drogi twórczej, uprawiał początkowo malarstwo figuratywne, później widoczne w jego pracach były wpływy kubizmu. W 1957 r. artysta zaczął tworzyć malarstwo abstrakcyjne. Od tego czasu przestał nadawać tytuły swoim pracom, konsekwentnie oznaczając je numeracją rzymską. Malował głównie kolorem, prace o bogatej fakturze. Około 1960 r. w twórczości Gierowskiego pojawiły się tendencje do geometrycznej budowy obrazu.
Fundacja Stefana Gierowskiego w informacji o śmierci swojego patrona cytuje wypowiedź malarza, który w 2020 mówił o swoich inspiracjach otaczającą go naturą: „Nierówności Gór Świętokrzyskich powodowały różne układy poletek, wyróżniających się kolorem upraw. To zostało w pamięci podobnie jak blask bieli przed burzą lub smugi ulewnego deszczu. Ta ziemia, te doznania skojarzone z abstrakcyjnym myśleniem powstawały na konstrukcji zamkniętych podziałów logiki rzeczywistości. Gdzie abstrakcja a gdzie konkret? - rodzi się takie pytanie szukając malarskiej prawdy. A nad wszystkim jest płótno obrazu, farby - dlaczego tą drogą powstaje? Kocham życie”.
W latach siedemdziesiątych Gierowski przeciwstawiał sobie duże płaszczyzny o odmiennych tonacjach. Od lat dziewięćdziesiątych artysta używał coraz odważniejszych kolorów. Jednym z ważniejszych dzieł Gierowskiego jest cykl „Malowanie Dziesięciorga Przykazań” powstały w latach 1989-90, inspirowany Tablicą Dziesięciorga Przykazań z XV w.
Z jego pracowni wywodzi się m.in. Marian Czapla, większość malarzy z Gruppy, m.in. Marek Sobczyk i Jarosław Modzelewski. Jest laureatem wielu prestiżowych nagród, m.in. złotego medalu na V Biennale Internazionale d'Arte Contemporanea della Repubblica di San Marino (1965 r.), First Triennale India (1968 r.), Nagrody im. Jana Cybisa (1980 r.), Nagrody Komitetu Kultury Niezależnej Solidarność (1989 r.). W 2014 został członkiem czynnym Polskiej Akademii Umiejętności. Od 1996 r. mieszkał i pracował w Konstancinie-Jeziornie pod Warszawą. W 2017 r. działalność rozpoczęła Fundacja Stefana Gierowskiego.
Prace Stefana Gierowskiego znajdują się w licznych kolekcjach publicznych i prywatnych m.in. w: Muzeum Narodowym w Warszawie, Muzeum Narodowym w Krakowie, Muzeum Narodowym w Poznaniu, Muzeum Narodowym we Wrocławiu, Muzeum Narodowym w Gdańsku, Muzeum Sztuki w Łodzi, warszawskiej Zachęcie i Centrum Sztuki Współczesnej – Zamek Ujazdowski w Warszawie.(PAP)
Autor: Michał Szukała
kgr/
