Premier: niejasności między naszymi krajami zniknęły, a nasz głos jest mocno słyszalny

Były pewne niejasności między naszymi krajami, ale wraz z objęciem teki premiera przez Petra Fialę one zniknęły. Dziś koncentrujemy się na pomocy dla Ukrainy, a nasz wspólny głos w Brukseli jest mocno słyszalny - mówił w Karpaczu podczas debaty z premierem Czech premier Mateusz Morawiecki. Petr Fiala podkreślał, że wraz z wybuchem wojny na Ukrainie skończył się czas beztroski dla Europy. "I musimy podejmować decyzję, a jedna z nich jest jasna: musimy się pozbyć uzależnienia energetycznego od Rosji, uzależnienia od jednego źródła, od dyktatur, które z nami walczą za pośrednictwem  dostaw i cen energii" - powiedział premier Czech.

Premierzy, Mateusz Morawiecki i Czech Petr Fiala uczestniczą w Karpaczu. Fot. PAP/Maciej Kulczyński

Premier Mateusz Morawiecki i premier Czech Petr Fiala wzięli we wtorek wieczorem udział w debacie, zorganizowanej podczas Forum Ekonomicznego w Karpaczu.

Petr Fiala powiedział w wystąpieniu, że dopiero po wybuchu wojny wiele krajów europejskich zorientowało się, że dotychczasowa polityka wobec Rosji nie odnosi sukcesu. Dopiero wtedy zaczęli korzystać z doświadczeń krajów Europy Środkowej.

Zapewniał, że premier Mateusz Morawiecki odgrywa teraz w Europie bardzo istotną rolę, a jego autorytet w UE ma duże znaczenie w podejmowaniu decyzji, m.in. dotyczących Ukrainy.

Stwierdził, że nasze kraje muszą kontynuować przekonywanie partnerów w UE, iż musimy utrzymać nasze wsparcie dla Ukrainy i musimy izolować Rosję. Bo to co dzieje się na Ukrainie dotyczy nas i naszej przyszłości - mówił.

Premier Morawiecki: jesteśmy w punkcie zwrotnym geopolityki światowej

Mateusz Morawiecki potwierdził, że potrafimy nadawać na "jednej długości fali" z Czechami w sprawach dotyczących geopolityki. "Sądzę, że jesteśmy w punkcie zwrotnym geopolityki światowej. Dzisiaj liczy się mocno głos i racje tych, którzy przedstawiali pewną wizję świata w sposób spójny i którzy w obliczu tego co się stało mieli słuszność" - przekonywał.

Przypomniał, że nie raz wspólnie przestrzegaliśmy przed skutkami polityki rosyjskiej. "Ta spójność w naszych wypowiedziach jest fundamentalnie ważna i chciałem za nią podziękować tobie Petr. Były pewne niejasności między naszymi krajami, ale wraz z objęciem teki przez pana premiera Fialę one po prostu zniknęły. Dziś koncentrujemy się na tym co jest najważniejsze, czyli efektywnym wsparciu dla Ukrainy" - podkreślał szef polskiego rządu.

"Pomoc dla Ukrainy dziś to nie tylko pomoc wojskowa i humanitarna" - przekonywał. Niezwykle ważne - mówił premier - jest wsparcie finansowe dla Ukrainy, żeby nie doszło w tym kraju do "implozji". Bo gdyby nie było tam pieniędzy na zapłatę dla żołnierzy, policjantów, pielęgniarek czy lekarzy, nie wiadomo, jak by zareagowało społeczeństwo ukraińskie.

Premier Morawiecki: pewna wersja polityki energetycznej legła w gruzach

Morawiecki zaznaczył, że razem z Czechami wywieramy skuteczny nacisk na naszych partnerów w zachodniej Europie, zwłaszcza Komisję Europejskiej. Bo pewna wersja polityki energetycznej legła w gruzach. "Dziś na gruzach tamtej polityki energetycznej budujemy nową" - przekonywał.

Nasz głos w Brukseli jest dziś mocno słyszalny także dzięki sile głosu premiera Fiali - mówił szef polskiego rządu. A dzięki temu, że zjednoczyliśmy się w ramach Grupy Wyszehradzkiej, a także z państwami bałtyckimi, Rumunią, Bułgarią, Chorwacją, "siła głosu Europy Środkowej jest znacznie większa niż pięć czy dziesięć lat temu". "Za ten zwrot w geopolityce chciałem podziękować panu premierowi i Republice Czeskiej" - podkreślił premier Morawiecki. 

Premier Morawiecki o kryzysie na europejskim rynku energii: KE działa zbyt wolno 

Premierzy Polski i Czech  byli pytani także o wyzwania dotyczące kwestii dostępności cen i energii oraz o to, co można zrobić by zwiększać odporność UE w wymiarze gospodarczym.

Fiala podkreślał, że wraz z wybuchem wojny na Ukrainie skończył się czas beztroski dla Europy. "I musimy podejmować decyzję, a jedna z nich jest jasna: musimy się pozbyć uzależnienia energetycznego od Rosji, uzależnienia od jednego źródła, od dyktatur, które z nami walczą za pośrednictwem  dostaw i cen energii".

Ponadto - mówił Fiala - kraje europejskie muszą dostosować swoją politykę energetyczną tak, by dała się zrealizować i by nie był to problem dla przyszłego rozwoju gospodarki. Stwierdził, że ceny energii, zwłaszcza prądu są obecnie "niewiarygodnie wysokie". Podkreślił, że zdaniem ekspertów rynek energii "się zawalił" i potrzebne są szybkie działania nim firmy i gospodarstwa domowe przestaną sobie z tą sytuacją radzić.

Dlatego, mówił czeski premier, powinno się odbyć spotkanie nadzwyczajnej rady dla energetyki UE, by znaleźć rozwiązanie europejskie dla tej sytuacji. Podkreślał, że to samo postuluje polski premier. Ocenił, że Putin umiejętnie manipuluje kwestią cen surowców energetycznych. "Tę broń musimy Putinowi wytrącić jak najszybciej" - stwierdził.

Premier Morawiecki podkreślił, że obecnie w Europie "przeżywamy szok energetyczny i szok cenowy". Jak ocenił, nie można oczekiwać, że w oparciu o dotychczasową politykę rozwiążemy ten problem. Stwierdził, że mechanizmy kształtowania cen oraz służące temu instytucje i instrumenty cen obowiązywały do czasu wybuchu wojny na Ukrainie, a to, co się wydarzyło, stworzyło zupełnie inną sytuację, co widać na rynkach energii elektrycznej i gazu. Podkreślił, że przy tak wielkich wahaniach cen jak obecnie nikt nie jest w stanie stworzyć dobrego biznesplanu czy zaplanować swoich inwestycji, a gospodarstwa domowe są w coraz większej biedzie.

Ocenił, że dzisiejsze instrumenty finansowe, regulacyjne i gospodarcze są całkowicie nieadekwatne do obecnej sytuacji, a państwa członkowskie - w tym Polska i Czechy - "mają związane ręce tamtym systemem". "W związku z tym my razem głośno postulujemy bardzo szybką zmianę tych podstawowych instrumentów, które dzisiaj obowiązują: ETS, mechanizmów kształtowania cen według ceny marginalnej i związanego z kolejnością  wchodzenia poszczególnych źródeł energii do całego systemu energetycznego" - powiedział.

Według szefa polskiego rządu "problemem Brukseli jest tempo reakcji". Premier Morawiecki mówił, że można mniej lub bardziej krytycznie podchodzić do tego, co robi od strony merytorycznej czy strony wartości robi UE; jak zaznaczył "my jesteśmy tu dość krytyczni". "Ale wszyscy w Europie zgadzają się, że Komisja Europejska działa za wolno. W czerwcu przeznaczyliśmy dla Ukrainy 9 miliardów euro. Śladowa ilość tych środków trafiła dopiero na konta ukraińskie. Już w czerwcu uzgodniliśmy znaczącą zmianę tej polityki energetycznej, która wiedzieliśmy, że będzie niszczyć przedsiębiorstwa, prowadzić do erozji dochodów w gospodarstwach domowych" - mówił. Stwierdził, że reakcja UE w tej sytuacji jest bardzo powolna.

"Unia Europejska od strony gospodarczej jest dużą wartością"

Morawiecki zaznaczył, że UE od strony gospodarczej jest dużą wartością. "Ale w momentach krytycznych takich jak ten, szybkość działania po stronie regulacyjnej, po stronie finansowej, gospodarczej, jest kluczowa" - mówił, wskazując, że zaraz może dojść do osłabienia konkurencyjności europejskich przemysłów i wypchnięcia całych sektorów i branż poza UE.

"I my się temu mocno przeciwstawiamy, my bardzo intensywnie pracujemy nad Komisją Europejską, żeby szybko reagowała w tym ekstraordynaryjnym czasie. Mogę to spuentować w taki sposób, że dzisiaj mamy potężny kryzys gospodarczy i geopolityczny, ale mamy też jeszcze jeden kryzys: kryzys wyobraźni po stronie tych, którzy chcieliby żyć według paradygmatu świata wczorajszego" - mówił. Jak zaznaczył, tamten świat już nie istnieje, o czym wie rosyjski przywódca rozgrywając kwestię cen surowców.

"Powinniśmy się skonsolidować, zmniejszać napięcia wewnątrz kraju, nie dać się porywać złym emocjom" - powiedział dodając, że należy pracować na rzecz i stabilności z jednej strony i nowych instrumentów. "Musimy uruchomić nową, inną wyobraźnię" - stwierdził premier. (PAP)
 

Autorzy: Piotr Śmiłowicz, Rafał Białkowski, Grzegorz Bruszewski

mmi/