Pogrzeb Elżbiety II. Ostatnie pożegnanie królowej zakończone

Spośród tej liczby 3000 żołnierzy brało udział w pierwszej części uroczystości pogrzebowych - w Londynie, a tysiąc będzie w nich uczestniczyć w Windsorze. W trzech paradach zaplanowanych w ramach pogrzebu - z Pałacu Westminsterskiego do Opactwa Westminsterskiego i z Opactwa Westminsterskiego do Wellington Arch w Londynie oraz w paradzie w Windsorze - przeszło lub przejdzie 2000 członków sił zbrojnych, a drugie 2000 tworzyło szpalery wzdłuż tras konduktu.

Odjazdowi karawanu towarzyszyć będzie salut armatni oraz hymn narodowy. Karawan z trumną będzie jechał ulicami zachodniego Londynu - wzdłuż których również zgromadziły się tłumy ludzi - i powinien dotrzeć do bramy Wielkiego Parku Windsorskiego o godz. 16.06 polskiego czasu. Członkowie rodziny królewskiej będą jechać za nim samochodami. W znajdującej się na terenie zamku w Windsorze kaplicy św. Jerzego odbędzie się nabożeństwo pogrzebowe, na zakończenie którego trumna z ciałem królowej zostanie opuszczona do krypty królewskiej.

W tej części uroczystości pogrzebowych nie będą uczestniczyć zagraniczni goście, którzy w tym czasie zostaną przyjęci w Londynie przez ministra spraw zagranicznych Wielkiej Brytanii Jamesa Cleverly'ego, ani zdecydowana większość pozostałych osób, które były na nabożeństwie w Opactwie Westminsterskim.

Podobnie jak to było w drodze do Opactwa Westminsterskiego, trumna jest przewożona na 2,5-tonowej, czterokołowej lawecie działa z 1896 r., którą ciągnie 98 marynarzy Royal Navy, a kolejnych 40 idzie za nią, aby ją hamować. Trumna jest przykryta królewskim sztandarem, a na niej leżą imperialna korona, berło i jabłko królewskie.

Tym razem na czele konduktu idzie konny oddział londyńskiej policji metropolitalnej, następnie oddział Królewskiej Kanadyjskiej Policji Konnej, Gurkhowie, przedstawiciele sił zbrojnych Australii, Nowej Zelandii i Kanady, a także oddziały brytyjskich sił zbrojnych, zarówno regularnych oddziałów armii, marynarki i sił powietrznych, jak i oddziały reprezentacyjne.

Bezpośrednio za lawetą z trumną idzie dziesięcioro członków rodziny królewskiej, w takiej samej kolejności jak do Opactwa Westminsterskiego: czworo dzieci Elżbiety II - król Karol III, księżniczka Anna, książę Andrzej i książę Edward, następnie dwaj synowie Karola III - książę William i książę Harry, syn księżniczki Anny Peter Phillips, jej mąż wiceadmirał Timothy Laurence, książę Gloucesteru Ryszard i syn młodszej siostry Elżbiety II, nieżyjącej już księżniczki Małgorzaty - David Armstrong-Jones.

Za nimi trzema samochodami jadą kolejno: królowa-małżonka Camilla i żona księcia Williama Kate; żona księcia Harry'ego Meghan i żona księcia Edwarda Zofia oraz córki księcia Andrzeja, Beatrycze i Eugenia z mężami. Kondukt zamykają przedstawiciele różnych służb, takich jak straż pożarna, pogotowie ratunkowe, straż przybrzeżna czy więziennictwo.

Trasa konduktu wiedzie wzdłuż Pałacu Westminsterskiego, czyli siedziby parlamentu, przez rządową aleję Whitehall, plac defiladowy Horse Guards Parade, reprezentacyjną aleję The Mall do Pałacu Buckingham. Kondukt minie go z prawej strony, udając się w kierunku łuku triumfalnego Wellington Arch, znajdującego się pomiędzy terenami zielonymi przylegającymi do Pałacu Buckingham a Hyde Parkiem.

Na zakończenie nabożeństwa odegrany został wojskowy hejnał "Last Post", który wykonywany jest m.in. podczas wszystkich wojskowych pogrzebów, a następnie rozpoczęły się w całym kraju dwie minuty ciszy. Po nich odśpiewany zostanie hymn narodowy Wielkiej Brytanii, który ponownie zaczyna się od słów "God Save The King" (Boże, chroń króla) zamiast "God Save The Queen" (Boże, chroń królową) i na sam koniec major Paul Burns z Królewskiego Regimentu Szkocji, pełniący funkcję dudziarza królowej, zagra tradycyjną pieśń żałobną "Sleep, Dearie, Sleep".

Po jej wybrzmieniu trumna z ciałem królowej zostanie wyniesiona z Opactwa Westminsterskiego i ponownie umieszczona na lawecie działa, na którym wcześniej przetransportowano ją z Pałacu Westminsterskiego.

Welby przypomniał obietnicę, którą Elżbieta złożyła w swoje 21. urodziny - jeszcze przed objęciem tronu - że poświęci życie służbie Wielkiej Brytanii i Wspólnocie Narodów. Jak podkreślił, "rzadko kiedy taka obietnica była tak dobrze dotrzymana".

Wskazał, że "niewielu przywódców otrzymuje tyle wyrazów miłości, jakie widzieliśmy" w życiu królowej Elżbiety II.

"Ludzie kochający służbę są rzadkością w każdej dziedzinie życia. Przywódcy kochający służbę są jeszcze rzadsi. Ale we wszystkich przypadkach ci, którzy służą, będą kochani i pamiętani, podczas gdy ci, którzy trzymają się władzy i przywilejów, zostaną zapomniani" - mówił.

"Smutek tego dnia - odczuwany nie tylko przez rodzinę zmarłej królowej, ale także przez cały naród, Wspólnotę Narodów i świat - wynika z jej obfitego życia i pełnej miłości służby, która teraz odeszła od nas" - kontynuował.

"Była radosna, obecna dla tak wielu, dotykając tak wielu istnień ludzkich. Modlimy się dziś szczególnie za jej rodzinę pogrążoną w żałobie, jak każda rodzina na pogrzebie" - powiedział arcybiskup. Wskazał, że w przeciwieństwie do wielu, rodzina królewska przeżywa żałobę w "najjaśniejszym świetle reflektorów".

Welby przypomniał również pełne nadziej przemówienie, które królowa wygłosiła na początku pandemii koronawirusa, gdy zapewniła, że "spotkamy się znowu". "Wszyscy staniemy przed miłosiernym sądem Boga: wszyscy możemy podzielać nadzieję Królowej, która w życiu i śmierci inspirowała jej służebne przywództwo. Służba w życiu, nadzieja w śmierci. Wszyscy, którzy idą za przykładem Królowej oraz inspiracją zaufania i wiary w Boga, mogą wraz z nią powiedzieć: +Spotkamy się znowu+" - zakończył.

Pierwsze czytanie - fragment 1 Listu do Koryntian, zaczynający się od słów "Tymczasem jednak Chrystus zmartwychwstał jako pierwszy spośród tych, co pomarli. Ponieważ bowiem przez człowieka (przyszła) śmierć, przez człowieka też (dokona się) zmartwychwstanie" - wygłosi sekretarz generalna Wspólnoty Narodów Patricia Scotland. Drugie czytanie - fragment Ewangelii według św. Jana zaczynający się od słów "Niech się nie trwoży serce wasze. Wierzycie w Boga? I we Mnie wierzcie! W domu Ojca mego jest mieszkań wiele. Gdyby tak nie było, to bym wam powiedział. Idę przecież przygotować wam miejsce" - przypadnie w udziale premier Wielkiej Brytanii Liz Truss.

W Opactwie Westminsterskim obecni są członkowie brytyjskiej rodziny królewskiej, premier Liz Truss i lider opozycji Keir Starmer, wszyscy żyjący byli premierzy, władze Izby Gmin i Izby Lordów, przedstawiciele władz Szkocji, Walii i Irlandii Północnej, reprezentanci 145 państw, w tym 19 monarchów, 48 prezydentów i 22 premierów, a także ok. 200 osób, które w czerwcu zostały uhonorowane przez królową odznaczeniami za działania na rzecz lokalnych społeczności.

11:54 Kondukt pogrzebowy z trumną z ciałem Elżbiety II dotarł z Pałacu Westminsterskiego do Opactwa Westminsterskiego, gdzie za chwilę zacznie się nabożeństwo żałobne.

11:47 Żałobnicy są już w świątyni.

11:46 Kondukt pogrzebowy z trumną z ciałem Elżbiety II wyruszył z Pałacu Westminsterskiego do Opactwa Westminsterskiego, gdzie odbędzie się nabożeństwo żałobne.

11:44 Trumna z ciałem brytyjskiej królowej Elżbiety II jest przenoszona z katafalku w Westminster Hall, gdzie znajdowała się od środowego popołudnia, na lawetę działa, na której zostanie przewieziona do Opactwa Westminsterskiego.

10.00 W londyńskim Green Parku, gdzie ludzie dotychczas składali kwiaty w hołdzie zmarłej królowej Elżbiecie II, w ostatnich dniach było bardzo tłoczno. Przed uroczystościami pogrzebowymi brytyjskiej monarchini park jest przepełniony i policja nikogo już nie wpuszcza.

09:00 Otwarto drzwi do Opactwa Westminsterskiego dla uczestników ostatniego pożegnania brytyjskiej królowej Elżbiety II. W nabożeństwie żałobnym, które rozpocznie się w poniedziałek o godz. 11.00 londyńskiego czasu (godz. 12 w Polsce), weźmie udział 2000 osób, w tym ok. 500 gości zagranicznych.

Z Londynu Marcin Furdyna, Bartłomiej Niedziński

mj/