Generał „Bór” wydał rozkaz przeorganizowania oddziałów AK w regularne oddziały WP

2022-09-20 07:12 aktualizacja: 2022-09-20, 10:07
Fotografia z archiwum Henryka Śmigacza z okresu Powstania Warszawskiego, zaprezentowana w IPN w Warszawie Fot. PAP/Radek Pietruszka
Fotografia z archiwum Henryka Śmigacza z okresu Powstania Warszawskiego, zaprezentowana w IPN w Warszawie Fot. PAP/Radek Pietruszka
20 września 1944 r. gen. „Bór” wydał rozkaz przeorganizowania oddziałów AK w regularne oddziały Wojska Polskiego. Na Górnym Czerniakowie polegli m.in. "Sem" - ppor. Wiesław Krajewski, uczestnik Akcji pod Arsenałem, oraz "Warszawiak " - kpr. Witold Modelski, jeden z najmłodszych żołnierzy Powstania Warszawskiego.

W nocy z 19 na 20 września 1944 r. na Żoliborz przeprawiła się przez Wisłę kolejna grupa żołnierzy 6. Pułku Piechoty 1. Armii Wojska Polskiego, wzmacniając uchwycony przyczółek na Kępie Potockiej.

Komendant Główny AK gen. Tadeusz Komorowski "Bór" wydał rozkaz przeorganizowania oddziałów powstańczych Armii Krajowej w regularne oddziały Wojska Polskiego. Utworzono Warszawski Korpus AK pod dowództwem gen. bryg. Antoniego Chruściela "Montera". Jego zastępcą został płk Karol Ziemski "Wachnowski". Korpus tworzyły trzy dywizje piechoty: 8. DP im. Romualda Traugutta, złożona z oddziałów walczących na Żoliborzu i w Puszczy Kampinoskiej (p.o. dowódcy ppłk Mieczysław Niedzielski "Żywiciel"), 10. DP im. Macieja Rataja, złożona z oddziałów walczących na Mokotowie (p.o. dowódcy ppłk Józef Rokicki "Karol"), oraz 28. DP im. Stefana Okrzei ze Śródmieścia – dowodzona przez płk. Franciszka E. Pfeiffera "Radwana".

Trwały zacięte walki na Górnym Czerniakowie. 20 września 1944 r. przy ul. Wilanowskiej 5 poległ phm. ppor. Wiesław Krajewski "Sem" (1923-1944) z Batalionu AK "Zośka". Był harcerzem i uczestnikiem wielu akcji zbrojnych Grup Szturmowych Szarych Szeregów. W marcu 1943 r. uczestniczył w akcji odbicia przewożonego samochodem przez gestapowców Jana Bytnara "Rudego" (Akcja pod Arsenałem). Brał także udział w akcji odbicia więźniów z pociągu pod Celestynowem (19/20 maja 1943) i zamachu na gestapowca SS-Rottenführera Ewalda Langego (22 maja 1943), który torturował i przesłuchiwał "Rudego".

W trakcie obrony budynków po parzystej stronie u. Wilanowskiej poległ żołnierz Batalionu AK "Broda 53" kpr. Witold Stefan Modelski ps. Warszawiak lub Wicuś, jeden z najmłodszych Powstańców. Wyróżniał się odwagą i zaanagażowaniem, pomagając w czasie walki. Według relacji plut. pchor. Jerzego Dargiela "Henryka" "sam zdobył broń, którą wyniósł spod czołgu". 23 sierpnia 1944 r. 12-latek z Woli został odznaczony Krzyżem Walecznych i awansowany przez kpt. Lucjana Giżyńskiego "Gozdawę" do stopnia kaprala.(PAP)

Autor: Maciej Replewicz

mj/