Prof. Dudek: Mieczysław Gil był bardzo ważną postacią dla pierwszych lat transformacji

"To na pewno jest bardzo istotna postać dla dziejów 'Solidarności', zwłaszcza 'Solidarności' małopolskiej. To był przywódca 'Solidarności' w największym zakładzie w Małopolsce, czyli Hucie im. Lenina, później Hucie im. Sendzimira. Człowiek, który był taką bardzo ważną postacią tej pierwszej +Solidarności+ lat 1980-1981" - podkreślił historyk.

Jak zaznaczył, później Gil był internowany, działał w konspiracji solidarnościowej i w rezultacie "został jedną z takich głównych postaci 'Solidarności małopolskie, co sprawiło, że był, można powiedzieć, reprezentantem Małopolski w czasie obrad okrągłego stołu po stronie solidarnościowej, w tym także uczestnikiem tych najbardziej poufnych rozmów w Magdalence" - opowiadał prof. Dudek.

"Później został parlamentarzystą 'Solidarności' wybranym zdaje się z najlepszym wynikiem w skali całej Polski, ze wszystkich kandydatów 'Solidarności'. Jeśli dobrze pamiętam, to właśnie Gil uzyskał 4 czerwca 1989 roku najlepszy wynik, to było zdaje się ponad 80 proc. wszystkich głosów. Po kolejnych perturbacjach, po rozłamie wewnątrz obozu solidarnościowego, został po Bronisławie Geremku szefem Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego" - mówił.

W jego ocenie Gil to bardzo ważna postać dla pierwszych lat transformacji i człowiek, który się dobrze Polsce zasłużył. "On był zawsze taką postacią troszkę z 'drugiego planu'. Przez to, że był człowiekiem takim powiedziałbym mniej ofensywnym, mniej agresywnym, to może jest mniej znany, natomiast był zawsze takim człowiekiem bardzo dużej koncyliacyjności, raczej pewnego spokoju, takiego powiedziałbym stonowania" - zauważył.

"Na pewno jest to jedna z postaci bardzo znaczących dla upadku komunizmu i pierwszych lat po roku 1989 z całą pewnością" - dodał historyk.

Nie żyje Mieczysław Gil, opozycjonista w PRL, działacz „Solidarności” z krakowskiej Nowej Huty 

O śmierci Mieczysława Gila poinformował w czwartek na swojej stronie krakowski oddział Instytutu Pamięci Narodowej. "29 września 2022 r. zmarł Mieczysław Gil, działacz związkowy z Nowej Huty, opozycjonista prześladowany i więziony w okresie PRL, uczestnik obrad okrągłego stołu, były poseł i senator, b. przewodniczący Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego, w 2017 r. odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności" - podano w zamieszczonej informacji. 

Sejm uczcił dziś minutą ciszy zmarłego działacza "Solidarności".

Mieczysław Gil był przewodniczącym Zarządu Małopolskiej "Solidarności" i organizatorem strajków w Nowej Hucie i Małopolsce po wprowadzeniu stanu wojennego, za co został skazany na 4 lata więzienia.

"Jestem chyba jedyną osobą w Polsce, która z nakazem internowania dotarła do huty, ale był to zbieg okoliczności i szczerze powiem mało skuteczne działanie funkcjonariuszy, którzy przyszli po mnie" – tak Mieczysław Gil wspominał dzień wprowadzenia stanu wojennego w wywiadzie udzielonym PAP w 2017 r.

Jak podaje Encyklopedia Solidarności, Mieczysław Gil urodził się 9 stycznia 1944 w Gacach Słupieckich koło Staszowa. Po ukończeniu technikum w latach 1963-82 pracował w Hucie im. Lenina w Krakowie. Od 1978 r. był redaktorem pisma zakładowego „Głos Nowej Huty”. W latach 1964-81 należał do PZPR. W marcu 1968 r. został zawieszony na stanowisku mistrza za odmowę udziału w bojówkach mających pacyfikować manifestacje studenckie. Przed 1980 r. kolportował niezależne pismo „Robotnik” oraz ulotki Studenckiego Komitetu Solidarności.

W sierpniu 1980 r. uczestniczył w strajku, był rzecznikiem na Wydziale Stalowni Martenowskiej HiL. Od września 1980 r. w „Solidarności”. Wchodził w skład zarządu Komisji Robotniczej Hutników, doradzał KRH podczas rozmów i podpisywania porozumienia z dyrekcją. Został wiceprzewodniczącym Międzyzakładowego Komitetu założycielskiego „S”  Kraków (od grudnia MKZ Małopolska), odpowiedzialnym za sekcję prasy.

W styczniu został 1981 przewodniczącym MKZ, od marca 1981 r. przewodniczący KRH, przedstawiciel HiL w Sieci. 17 maja 1981 r. współorganizował biały marsz po zamachu na papieża Jana Pawła II. W lipcu 1981 r. został wybrany delegatem na pierwszy zjazd Regionu Małopolska, delegatem na pierwszy Krajowy Zjazd Delegatów i członkiem Komisji Krajowej.

Po wprowadzeniu stanu wojennego uczestniczył w strajku w HiL w okresie od 13 do 16 grudnia 1981 r., przewodniczył RKS „Solidarność” Regionu Małopolska. Po pacyfikacji huty pozostał w ukryciu. Został zatrzymany 13 stycznia 1982 r. 25 lutego komunistyczny sąd skazał go na cztery lata więzienia. Przebywał w zakładach karnych w Krakowie, Raciborzu, Strzelcach Opolskich, Kłodzku i Strzelinie. 25 listopada 1983 r. wypuszczono go z więzienia go na mocy amnestii. W 1982 r. zwolniono go z pracy, a ZUS odmówił przyznania mu III grupy inwalidzkiej mimo udokumentowanej choroby.

Od 1983 r. współorganizował Duszpasterstwo Ludzi Pracy, był zaangażowany w msze za Ojczyznę, m.in. w Krakowie-Mistrzejowicach, Warszawie, Piekarach Śląskich, Tarnowie i Dębicy. W latach 1983-1989 utrzymywał się z rolnictwa.

W latach 1984-89 był kilkadziesiąt razy zatrzymywany i przesłuchiwany. Od października 1986 r. prowadził jawną działalność na czele reaktywowanej KRH „Solidarności” (m.in. z Edwardem Edmundem Nowakiem, Janem Ciesielskim i Stanisławem Handzlikiem). W dniach 26 kwietnia – 5 maja 1988 r. uczestniczył w strajku w HiL. Wraz z Ciesielskim i Handzlikiem przejął kierowanie strajkiem. Po pacyfikacji protestu hutników został pobity i aresztowany. Zwolniono go po 14 dniach na skutek interwencji przedstawicieli kurii.

Od 25 września 1988 r. działał w KKW, a później w KO przy Przewodniczącym „S” Lechu Wałęsie. 27 stycznia 1989 r. w Magdalence koło Warszawy uczestniczył w spotkaniu przygotowawczym do okrągłego stołu. Brał udział w obradach plenarnych okrągłego stołu oraz zespołu ds. gospodarki i polityki społecznej.

10 kwietnia 1989 r. znalazł się w Małopolskim Komitecie Obywatelskim. W latach 1989-2004 był ponownie zatrudniony w HiL (od 1990 r. Huta im. Tadeusza Sendzimira). W latach 1989-92 pełnił funkcję przewodniczącego KRH w HiL.

W latach 1989-91 posłował na Sejm z listy KO „S”. Był delegatem (1990-92) na WZD Regionu Małopolska i KZD „S”. W 1990 r. współzakładał Stowarzyszenie Wspólnota Polska, od marca 1990 w redakcji dziennika „Czas Krakowski”. W latach 1991-93 był posłem z listy Krakowskiej Koalicji Solidarni z Prezydentem; w 1993 r. redaktorem naczelnym dziennika „Nowa Gazeta”.  W latach 1996-99 działał w Partii Chrześcijańskich Demokratów, a 1999-2002 w Porozumieniu Polskich Chrześcijańskich Demokratów - był szefem struktur małopolskich.

W latach 1998-2002 był radnym Sejmiku Województwa Małopolskiego z listy AWS; a od 2005 r. doradcą prezesa w Agencji Rozwoju Przemysłu w Warszawie, prezesem Stowarzyszenia PChD.

Mieczysław Gil został odznaczony m.in. Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2006) oraz Krzyżem Wolności i Solidarności (2017).(PAP)

Autor: Rafał Grzyb

mmi/