Co dalej z KPO? Minister ds. UE: moim celem jest, by instytucje europejskie zaczęły wywiązywać się ze swych zobowiązań

Czytaj więcej

Szymon Szynkowski vel Sęk nowym ministrem ds. UE

Szynkowski vel Sęk został powołany na ministra ds. Unii Europejskiej w czwartek 13 października, zastąpił odwołanego dzień wcześniej Konrada Szymańskiego.

"Zgodnie z traktatami te pieniądze należą się Polsce"

Zapytany w Programie Trzecim Polskiego Radia, kiedy załatwi unijne fundusze na Krajowy Plan Odbudowy, Szynkowski vel Sęk odpowiedział, że włącza się w tej chwili w już trwające prace, ponieważ - jak powiedział - "Polsce się te pieniądze zgodnie z traktatami należą". "Moim zadaniem jest wyjaśnić dlaczego te traktaty, te zobowiązania unijne nie są po stronie unijnej realizowane" - dodał.

Na uwagę, że jeśli w Polsce nie zostanie naprawione sądownictwo, to możemy nie otrzymać także środków z unijnych funduszy spójności, nowy minister odpowiedział, że ma świadomość "jakie są tendencje po stronie instytucji europejskich i jakie wypływają z tego możliwe zagrożenia".

"Moim zadaniem jest zrobić wszystko, żeby te zagrożenia się nie zrealizowały i to stawiam sobie jako w tej chwili jeden z głównych celów, żeby instytucje europejskie były przekonane z jednej strony o tym, że Polska po swojej stronie wypełnia swoje zobowiązania, bo ja nie ma co do tego żadnych wątpliwości" - powiedział Szynkowski vel Sęk.

Dodał, że uchwalona z inicjatywy prezydenta nowelizacja ustawy o Sądzie Najwyższym uchyla cały szereg wątpliwości instytucji europejskich. "Teraz jest raczej co innego ważne, żeby wreszcie instytucje europejskie rozpoczęły wywiązywanie się ze swoich zobowiązań, to jest dzisiaj mój cel" - powiedział Szynkowski vel Sęk.

Minister ds. UE: Berlin jest dzisiaj tą stolicą, z którą należy przede wszystkim rozmawiać

Dopytywany, o jakie zobowiązania chodzi, wskazał na "płatności w ramach Krajowego Planu Odbudowy".

Szynkowski vel Sęk zapowiedział, że będzie rozmawiał z poszczególnymi stolicami europejskimi; dodał, że "Berlin jest dzisiaj tą stolicą, z którą należy przede wszystkim rozmawiać", bo ma bardzo istotny wpływ na decyzje podejmowane w UE.

Zapytany, czy jego nominacja w miejsce Konrada Szymańskiego oznacza zaostrzenie kursu wobec Brukseli i Berlina, odpowiedział, że nie we wszystkich sprawach zgadzał się z Szymańskim, ale na pewno jest "wiele rzeczy merytorycznych, które wymagają kontynuacji, pewnie jest też kilka, gdzie akcenty można rozłożyć nieco inaczej".

Szynkowski vel Sęk podkreślił też, że jego nominacja wynika z propozycji premiera Mateusza Morawieckiego.

Krajowy Plan Odbudowy

Komisja Europejska na początku czerwca br. zaakceptowała polski Krajowy Plan Odbudowy. Byl to krok w kierunku wypłaty przez UE 23,9 mld euro dotacji i 11,5 mld euro pożyczek w ramach Funduszu Odbudowy. KE zaznaczyła m.in., że polski KPO "zawiera kamienie milowe związane z ważnymi aspektami niezależności sądownictwa, które mają szczególne znaczenie dla poprawy klimatu inwestycyjnego i stworzenia warunków dla skutecznej realizacji" i że "Polska musi wykazać, że te kamienie milowe zostały osiągnięte przed dokonaniem jakichkolwiek wypłat w ramach Funduszu Odbudowy".

15 lipca weszła w życie zainicjowana przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja ustawy o Sądzie Najwyższym, zgodnie z którą przestała istnieć Izba Dyscyplinarna SN. W jej miejsce powstała Izba Odpowiedzialności Zawodowej. Prezydent podkreślał, że jego celem jest naprawienie funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości w naszym kraju oraz "danie rządowi narzędzia" do zakończenia sporu z KE i odblokowania KPO.

Pod koniec lipca szefowa KE Ursula von der Leyen mówiła "DGP", że aby otrzymać środki z KPO, Polska musi wywiązać się ze zobowiązań podjętych w celu zreformowania systemu środków dyscyplinarnych. Przyznała, że nowe prawo jest ważnym krokiem, jednak "nowa ustawa (nowelizacja ustawy o SN - PAP) nie gwarantuje sędziom możliwości kwestionowania statusu innego sędziego bez ryzyka, że zostaną pociągnięci do odpowiedzialności dyscyplinarnej". Von der Leyen podkreślała, że Polska musi również w pełni zastosować się do postanowienia TSUE, co jeszcze nie nastąpiło, a w szczególności "nie przywrócono do orzekania zawieszonych sędziów i nadal obowiązuje dzienna kara finansowa".

"Rzeczpospolita" napisała w poniedziałek, że oprócz wstrzymania środków na Krajowy Plan Odbudowy (24 mld euro dotacji i 12 mld euro pożyczek z unijnego funduszu na odbudowę gospodarczą po pandemii), "teraz pod znakiem zapytania stoi też ponad 75 mld euro z tzw normalnego budżetu w ramach polityki spójności". "Polska może zacząć realizować projekty, bo cztery programy operacyjne zostały już przez KE zaakceptowane, ale nie może liczyć na to, że Komisja opłaci przysłane do Brukseli rachunki" - pisze "Rz".

Cytowany przez gazetę Marc Lemaitre, dyrektor generalny ds polityki regionalnej w KE, powiedział w ubiegłym tygodniu na spotkaniu w Brukseli, że "polskie władze same zadeklarowały, że nie wypełniły jednego z podstawowych warunków umożliwiających zwrot pieniędzy, związanego z kartą praw podstawowych". "To horyzontalny warunek, nie dotyczy poszczególnych sektorów, ale całości funduszy. I dopóki on nie będzie wypełniony przez Polskę, płatności nie będą zwracane przez KE. Te rachunki będą czekać" - powiedział Lemaitre.

Chodzi przede wszystkim - pisze "Rz" - "o wykonanie wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE dotyczącego likwidacji Izby Dyscyplinarnej Sadu Najwyższego i związanej z tym konieczności przywrócenia do pracy sędziów odsuniętych przez ID oraz zagwarantowania sędziom prawa do zadawania pytań prejudycjalnych do TSUE, czyli w praktyce wniosków o interpretację prawa UE". (PAP)

Autor: Karol Kostrzewa

mj/