Zakończyła się warszawska odsłona festiwalu Ukraina! 7. Festiwal Filmowy. Pokazy wciąż trwają w innych miastach Polski

Laureatami Nagrody publiczności zostały "Moja Ozerna" (reż. Karina Będkowska) - najlepszy dokument  i "Dom 'Słowo'. Niedokończona powieść" (reż. Taras Tomenko) - najlepszy film fabularny. 

Konkurs filmów krótkometrażowych był doskonałą okazją do prezentacji młodych, niezależnych twórców. Spośród zgłoszeń wyłoniono 24 filmy, zarówno fabularne, dokumentalne, jak i animowane, które były oceniane przez jury profesjonalne oraz jury społeczne. 

Nagrody wręczyły dwa składy jurorskie. 

Jury profesjonalne w składzie: Ewa Kochańska, Oksana Czerkaszyna i Artur Zaborski przyznało nagrodę główną "Homo Deus" (reż. Yula Deglina) „za umiejętność opowiadania filmowym językiem, empatię, a także wzruszający obraz młodego pokolenia i rodzącej się nowej wrażliwości, która daje nadzieję na lepszy świat ”. 

Film powstał przed pełnowymiarową inwazją rosyjską na Ukrainę. Przedstawia jeden dzień z życia kijowskiej młodzieży w tętniącej życiem ukraińskiej stolicy czasów pokoju. Bohaterowie filmu, którzy wcześniej poznali się w jednym z najpopularniejszych alternatywnych kijowskich klubów spędzają czas na opuszczonej budowie. Poznają tam nowego kolegę, prowadząc rozmowy na filozoficzne tematy, zastanawiają się nad tym, czego pragną i do czego dążą, czym jest miłość, przyjaźń i nad samym zagadnieniem boskości człowieka (Homo Deus), które figuruje w tytule. Film jest lekki, przyjemny wizualnie. Ujęcia panoramy kijowskich osiedli są zrobione w taki sposób, że budzą tylko ciepłe, pozytywne emocje. Zarówno zdjęcia, jak i soundtrack filmu podkreśla tę lekką atmosferę młodości. "Homo Deus" zostawia po sobie poczucie nadziei, które, szczególnie po 24 lutego, jest fundamentalne. Dla zagranicznego widza natomiast przede wszystkim jest to zapoznanie się ze światem współczesnej ukraińskiej młodzieży, pokolenia Z, które nie kieruje się nienawiścią, a jest kreatywne, empatyczne i wrażliwe.

Drugie miejsce zajął film "Złamani" (reż. Sołomija Tomaszczuk, Wałerij Hrycenko) – „za przejmujący obraz ludzi dotkniętych traumą, bez zbędnego patosu, i subtelne portrety bohaterów zawieszonych pomiędzy światem wojny a codziennym życiem”. 

Film opowiada o wojskowych, którzy wróciły z frontu w Donbasie i próbują prowadzić „normalne”, cywilne życie, lecz nie mogą odpuścić wojennych realiów. Z tego powodu ciężko jest im się odnaleźć, otworzyć się, zakochać, stworzyć rodzinę etc. Szczerze się porozumieć udaję im się tylko z osobami, które są w podobnej sytuacji i są również dotknięte tą traumą. Główna bohaterka kontynuuje współpracę z siłami zbrojnymi, lecz już w zupełnie innych, pokojowych realiach – zajmuje się księgowością. Biorąc na siebie dużo zadań, na które poświęca niemal cały swój czas, nie planuje przyszłości i ucieka od przeszłości. Bohater pomimo wszelakich starań, nie może zapomnieć wojennej przeszłości i pomimo ciągłego zaprzeczania, zastanawia się nad powrotem na front. "Złamani" są ważnym filmem, szczególnie po 24 lutego, po którym procent osób z wojskową przeszłością w Ukrainie będzie o wiele większy i wielkim wyzwaniem będzie stworzenie dla tych osób odpowiednich warunków dla reintegracji do życia cywilnego. 

Trzecia nagrodę otrzymała "Faza" (reż. Mykoła Zasieiew), którą doceniono „za reżyserię małoletnich aktorów, uważność, subtelne pokazanie świata z dziecięcej perspektywy i ujmującą wizualną stronę filmu”. 

Film również jest lekki, pokazuje letnie wakacje na wiejskiej działce z perspektywy dziecka. Proste i prawdziwe dziecięce przygody doprawione ich wyobraźnią przekonują i budzą własne letnie wspomnienia z okresu dzieciństwa. Wizualnie pięknie pokazana jest różnorodność ukraińskiej przyrody – lasy, wąwozy oraz pola, co w sumie z odpowiednio dobranymi dekoracjami samej działki oraz innych wiejskich lokacji budzi sentyment. Atmosfera filmu jest również bardzo uniwersalna, bo nie wskazuje miejsca czy czasu tych wydarzeń, dzięki czemu dla widza jest jeszcze prościej utożsamić się z tymi bohaterami poprzez pryzmat własnych wspomnień. 

Wyróżnienie trafiło do twórców "Innej nocy" (reż. Daryna Sniżko) „za umiejętne budowanie dramaturgii w filmie dokumentalnym, wrażliwość, osobistą perspektywę i odwagę tworzenia sztuki w obliczu zagrożenia”.

Daryna Sniżko zmontowała ten film z własnych mini reportaży, nagranych na telefon komórkowy. Jest to jej prawdziwa historia i są to prawdziwe przeżycia jej i jej bliskich. 24 lutego dziewczyna gościła u rodziców w Charkowie. Nagrała pierwsze tygodnie życia (głównie w schronie) w bombardowanym mieście, chaos, strach, rozpacz i zniszczenia, ale także zwykłe małe rzeczy – jak cieszenie się z możliwości przygotowania ciepłego posiłku czy faktu, że udało się zrobić drobne zakupy. Następnie pokazała ciężką drogę ewakuacyjną najpierw do Połtawy, później do Lwowa, a następnie do granicy ukraińsko-polskiej. Był to najbardziej aktualny i emocjonalnie ciężki dokument spośród wszystkich 24 krótkometrażowych filmów, pokazanych na 7. edycji Ukraina! Festiwal Filmowy.  

Jury społeczne w składzie Justyna Chaberska, Marlena Ochońska, Łukasz Skórko i Michał Mielnik nagrodziło "Marię" (reż. Vladlen Odudenko) „za brutalnie szczere podejście do uniwersalnego tematu przemocy wobec kobiet, skonfrontowanego z lokalnym kontekstem ukraińskiej religijności, a nadto umiejętne wykorzystanie estetyki horroru”. Wyróżnienie otrzymał polski film krótkometrażowy "Rozwiązania" (reż. Katarzyna Sikorska) „za podjęcie niezwykle trudnego i delikatnego tematu związanego z macierzyństwem zastępczym w kontekście relacji polsko-ukraińskich, za walory estetyczno-techniczne oraz wysoki poziom warsztatu aktorskiego”.

Od 1 do 14 listopada będzie można obejrzeć większość filmów prezentowanych na festiwalu Ukraina! na platformie vod.warszawa.pl

Równocześnie odbywają się Przeglądy Filmów Ukraińskich w wybranych miastach Polski. Najbliższe pokazy odbędą się: Klub Żak w Gdańsku 4-10.11.2022; Kino za Rogiem w Płocku 16, 23.11.2022; KinoPort w Gdańsku 17-19.11.2022; Kino Amok w Gliwicach 18-24.11.2022; Centrum Sztuki Współczesnej w Toruniu 22-24.11.2022; Kino Nowe Horyzonty we Wrocławiu 25-28.11.2022.

Autor: Dmytro Menok

dmd/ js/