2022-12-28 16:27 aktualizacja: 2022-12-29, 07:41
Mjr Mieczysław Słowikowski, fot. Centralne Archiwum Wojskowe
W Kenitrze, na północy Maroka, odsłonięty zostanie 23 stycznia 2023 roku mural poświęcony szefowi polskiej ekspozytury wywiadu w Afrycie Północnej podczas II wojny światowej majorowi Mieczysławowi Słowikowskiemu. Mural powstaje na zlecenie ambasady RP w Rabacie.
Od kilkunastu dni w Kenitrze, mieście położonym 40 km na północ od Rabatu, powstaje na zlecenie polskiej ambasady ogromny mural poświęcony Operacji Torch - lądowaniu amerykańskich i brytyjskich wojsk w Maroku i Algierii 8 listopada 1942 roku oraz polskiemu asowi wywiadu, majorowi Słowikowskiemu ps. "Rygor", który doprowadził do sukcesu tej operacji.
Mural powstaje na ogromnym, ponad 35-metrowym budynku, w centralnej części Kenitry, na wprost siedziby władz miasta. Kenitra (w 1942 roku Port Lyautey) była jednym z trzech miejsc desantu wojsk amerykańskich w Maroku, obok Safi i Fedali (dziś Mohamedia).
Autorką projektu - jak wynika z informacji przekazanych przez ambasadę RP - jest polska artystka mieszkająca w Fezie Ewa Potocka, a głównymi wykonawczyniami muralu, obok niej, są Anna Troczyńska i Daria Makarewicz.
Operacja Torch - pierwszy etap na drodze ku ostatecznemu zwycięstwu aliantów w II wojnie światowej
Mural przedstawia trzy fazy Operacji Torch - ogromną, 17-metrową postać szefa polskiej ekspozytury wywiadu w Afryce Północnej majora Słowikowskiego, mapę miejsc lądowania Amerykanów i Brytyjczyków oraz na pierwszym planie zdjęcie z Konferencji w Anfie (Casablance) ze stycznia 1943 roku z sułtanem Mohammedem V, przyszłym królem Maroka, prezydentem USA Franklinem Delano Rooseveltem oraz premierem Wielkiej Brytanii Winstonem Churchillem.
Operacja Torch (Pochodnia) była pierwszym etapem na drodze ku ostatecznemu zwycięstwu aliantów w II wojnie światowej. Umożliwiła wyparcie Niemców i Włochów z Afryki Północnej a następnie dokonanie desantu na Sycylii i na Półwyspie Apenińskim. Jej sukces alianci zawdzięczali działaniom Agencji Wywiadu Afryka, kierowanej przez majora Słowikowskiego, który przekazał Brytyjczykom i Amerykanom ponad 1200 raportów o sytuacji w Maroku i Algierii, będących wówczas pod francuskim panowaniem kolaboranckiego rządu w Vichy.
Rola mjr. Słowikowskiego
Polski as wywiadu, pod przykrywką biznesmena i właściciela m.in. fabryki płatków owsianych w Algierii i konserw z sardynkami w Maroku, mógł razem ze swoimi współpracownikami (m.in. majorem Maksymilianem Ciężkim, bardziej znanym z pracy w Biurze Szyfrów Sztabu Głównego WP, które złamało kod niemieckiej maszyny Enigmy) swobodnie poruszać się i zbierać niezbędne dla wywiadu informacje. Jego wybitne zasługi zostały docenione przez Amerykanów i Brytyjczyków, którzy odznaczyli go najwyższymi orderami. Niestety po wojnie zasługi Słowikowskiego i Agencji Afryka zostały zapomniane i dopiero od kilku lat staraniem polskich, amerykańskich i brytyjskich historyków przywracana jest im należna pamięć.
Pomysłodawcą upamiętnienia majora Słowikowskiego w Maroku jest ambasador RP w w tym kraju Krzysztof Karwowski oraz miłośnik historii i inspirator upamiętniania polskich bohaterów Paweł Kudzia. Pomysłodawcami samego muralu są artystka Ewa Potocka oraz Maciej Jastrzębski, były pracownik ambasady RP w Rabacie.
Mural powstaje we współpracy z ambasadą USA w Rabacie oraz władzami Wilayatu Regionu Rabat-Salé-Kénitra oraz władzami miejskimi Kenitry. Sponsorami są obok obu ambasad, Fundacja Wolność i Demokracja oraz dwie polskie firmy działające w Maroku. (PAP)
js/
