2023-02-15 20:30 aktualizacja: 2023-02-15, 21:46
Wspólne odśpiewanie hymnu państwowego w ramach akcji „Niepodległa do hymnu”, przed Grobem Nieznanego Żołnierza, w ramach obchodów Święta Niepodległości w 2022 roku. Fot. PAP/Paweł Supernak
Mazurek Dąbrowskiego - dzięki swojej bardzo skomplikowanej i barwnej historii - stał się ważnym spoiwem naszej narodowej wspólnoty - mówi PAP prof. Janusz Górski, redaktor naukowy albumu pt. "Mazurek Dąbrowskiego. Obrazy, słowa, nuty".
"Sam byłem świadkiem dość niesamowitej sceny. W czasie tzw. zamieszek w 1981 roku, po ogłoszeniu stanu wojennego biegłem z grupą uciekającą przed zomowcami osób. W pewnym momencie, kiedy oddaliliśmy się już od szeregu zomowców, przystanęliśmy w jednym z oddzielonych nieco od reszty ludzi miejsc i nagle zaczęliśmy śpiewać hymn. Kiedy go już odśpiewaliśmy, każdy znowu poszedł w swoją stronę. Było to niesamowite, ale pokazuje, jak bardzo hymn stał się potrzebny właśnie w chwilach najbardziej dramatycznych i ważnych dla Polski" - opowiada prof. Janusz Górski.
Jak podkreśla, "Mazurek Dąbrowskiego - dzięki swojej bardzo skomplikowanej i barwnej historii - stał się ważnym spoiwem naszej narodowej wspólnoty". "To górnolotne słowa, ale w gruncie rzeczy prawdziwe. Jest to pieśń, którą spontanicznie śpiewali Polacy w XIX wieku, kiedy miało miejsce jakieś wzburzenie czy pobudzenie narodowe" - mówi redaktor naukowy publikacji.
Album został podzielony na dwie części. Pierwsza - historyczno-popularyzatorska - przedstawia nie tylko tło dziejowe oraz okoliczności powstania i losy Mazurka Dąbrowskiego, ale również osobę twórcy słów hymnu – polityka i działacza społecznego Józefa Wybickiego. A także generała Jana Henryka Dąbrowskiego. Natomiast druga część - o charakterze teoretyczno-naukowym - jest skierowana do czytelników, którzy chcą pogłębić swoją wiedzę na temat hymnu. Są to dwa rozdziały dotyczące tekstu oraz muzyki.
Prof. Górski zastrzega, że "książka nie jest opracowaniem naukowym, ponieważ ma charakter popularyzatorski, jednak autorami są specjaliści". "Niedawno ukazała się bardzo istotna monografia prof. Macieja Gołąba, która mówi o warstwie muzycznej hymnu, jej dziejach oraz skomplikowanych źródłach hymnu. Do dziś właściwie nie ma pełnej zgody naukowców co do tego, jaka dokładnie melodia jest źródłem hymnu. Książka prof. Gołąba została właśnie poświęcona badaniom tych problemów" – mówi redaktor naukowy publikacji. "W związku z tym album +Mazurek Dąbrowskiego. Obrazy, słowa, nuty+ zawiera stan wiedzy aktualnej" - wyjaśnia.
Od innych publikacji poświęconych hymnowi album wyróżnia również warstwa ilustracyjna. Czytelnik znajdzie zarówno przedstawienia druków - wydawnictw, zeszytów z nutami - na których został wydrukowany hymn, jak różne śpiewniki, które hymn zawierają. Jest także ikonografia pochodząca z epoki oraz portrety gen. Henryka Dąbrowskiego oraz Józefa Wybickiego. "Ikonografia, która znalazła się w tej książce została po raz pierwszy przedstawiona w tak obszerny sposób" – podkreśla prof. Górski. "Ma ona za zadanie wzbogacić narrację o wątek wizualny oraz unaocznić, a także przybliżyć niektóre zjawiska i problemy, aby ta historia stała się ciekawsza, zwłaszcza dla młodych czytelników" – mówi.
"Mało kto wie, ale Józef Wybicki, który jest pamiętany przede wszystkim jako twórca słów Mazurka Dąbrowskiego, był bardzo ważnym politykiem, wręcz jednym z ważniejszych ludzi swojej epoki, czyli schyłku epoki I Rzeczpospolitej okresu stanisławowskiego oraz Księstwa Warszawskiego" - przypomina prof. Janusz Górski. "Dokumenty, które są reprodukowane w książce, świetnie to unaoczniają. Chociażby manifesty czy inne dokumenty adresowane do Polaków wielokrotnie podpisywali zarówno gen. Dąbrowski, jak i Wybicki, który był jego cywilnym wsparciem" - wyjaśnia.
Album "Mazurek Dąbrowskiego. Obrazy, słowa, nuty" pod redakcją prof. Janusza Górskiego ukazał się nakładem Instytutu De Republica. Prezentacja albumu odbędzie się w czwartek o godz. 11 w Centrum Prasowym PAP w Warszawie. (PAP)
Autorka: Anna Kruszyńska
gn/
