W wieku dziewiętnastu lat dowiedziała się, że jest Żydówką. Agata Tuszyńska w nowej książce opisuje rodzinną historię

Kiedy jako niespełna dziewiętnastoletnia dziewczyna dowiedziała się od swojej mamy, że jest Żydówką, nie była gotowa, by o tym opowiedzieć. Dojrzała do tego dopiero wiele lat później. W wydanej w 2005 r. "Rodzinnej historii lęku" Agata Tuszyńska opisała zarówno losy kilku pokoleń swoich bliskich, jak i konsekwencje zatajania własnej tożsamości. Teraz pisarka powraca do rodzinnej historii, skupiając się na swojej żydowskiej babci Deli Goldstein. Pretekstem do tej opowieści jest odziedziczona po babce torebka i znalezione w niej przedmioty.

Tuszyńska: stałam się nagle spadkobierczynią losu narodu wybranego

Jak podkreśliła Tuszyńska, w swojej nowej książce podzieli się z czytelnikami tajemnicą, która zmieniła jej życie. "Czarna torebka mojej żydowskiej babki Deli Goldstein pomogła mi zbudować nową tożsamość. Urodzona w Warszawie dziewczynka z niebieskimi oczami, stałam się nagle spadkobierczynią losu narodu wybranego. Jak to się stało? Jak to możliwe? Jak się przywdziewa nową skórę? Dziedziczymy historie rodzinne, oswajamy je dla siebie i w sobie, konfrontujemy z tym, co dostaliśmy w domu. W moim domu panowało milczenie. Odkryta nagle tajemnica zmieniła wszystko" – powiedziała PAP. Pisarka wyraziła również przekonanie, że "każda rodzina ma taki sekret".

W "Czarnej torebce" autorka napisała: "Ta torebka to moje wojenne papiery, aryjskie. Moje barwy ochronne, legitymacja życia". "Przepustka w jasny los. Zawsze mogę do nich sięgnąć, gdyby się okazało, że jestem podejrzana. Podejrzany jest lęk. I on mnie nie łączy z tymi, dla których zbudowano Treblinkę. Powtarzam sobie jedenaste przykazanie: nie bój się. I wychodzę z torebką na spacer" – czytamy.

Agata Tuszyńska (ur. 1957) jest pisarką, poetką i reportażystką, której książki przetłumaczono na kilkanaście języków, z wykształcenia zaś - historykiem teatru. Doktoryzowała się w Instytucie Sztuki PAN. Pracowała naukowo w Instytucie Badań Literackich PAN w latach 1987-92. W 1994 r. wydała biografię noblisty Isaaca Bashevisa Singera "Singer. Pejzaże pamięci", a w 2010 r. - "Oskarżoną: Wierę Gran" przybliżającą losy gwiazdy przedwojennych warszawskich rewii. W kolejnych latach ukazały się m.in. książki "Tyrmandowie. Romans amerykański" (2012), "Narzeczona Schulza" (2015), "Bagaż osobisty. Po Marcu" (2018), "Jutro nie mieści się w głowie. Dzienniki czasu pandemii" (2021) oraz "Ćwiczenia z utraty" (2021). W 1993 r. otrzymała nagrodę PEN Clubu im. Ksawerego Pruszyńskiego za wybitne osiągnięcia w dziedzinie reportażu literackiego. W 2015 r. została odznaczona srebrnym medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis", a w 2022 r. - francuskim Orderem Literatury i Sztuki.

"Czarna torebka" ukaże się nakładem Wydawnictwa Osnova 12 kwietnia, przy okazji 80. rocznicy wybuchu Powstania w getcie warszawskim. Równolegle z premierą książki odbędzie się premiera audiobooka, który przeczyta autorka. (PAP)

Autorka: Daria Porycka

mj/