Kongres Pamięci Narodowej: historia musi być zrozumiała dla pokoleń, które dorastają na naszych oczach

Podczas inauguracji Kongresu Pamięci Narodowej na PGE Narodowym w Warszawie Nawrocki przypomniał, że w ciągu ostatnich lat "edukacja historyczna i nauczanie historii - tej trudnej XX wieku - zmieniły się diametralnie".

"Dla 86 proc. uczniów to internet i gry komputerowe są głównym źródłem poznawania historii. Do tego, że źródłem historii jest dla nich także internet i gry komputerowe, przyznaje się ok. 90 proc. nauczycieli. W ciągu siedmiu lat wyrosły w Polsce wspaniałe, piękne muzea. Inne zmieniły swoje ekspozycje, wystawy, dopasowały je do czasów współczesnych i to miejsca pamięci i muzea dzisiaj są tymi miejscami, w których Polacy chcą także poszukiwać rzetelnej, ale angażującej, intersującej wiedzy historycznej" - powiedział.

Prezes IPN podkreślił, że Kongres Pamięci Narodowej "jest nie tylko odpowiedzią na wewnętrzną intuicję o generacyjnych zmianach, ale zmianach wciąż krążących wokół źródła historycznej prawdy płynącej z archiwów, wydawnictw, publikacji i projektów naukowych".

"Jest także odpowiedzią na wyjątkowe w swojej skali badania opinii społecznej, przeprowadzone przez zespół prof. Krzysztofa Malickiego i specjalistów z Uniwersytetu Rzeszowskiego, socjologów, którym serdecznie dziękuję. Kongres Pamięci Narodowej jest więc nie końcem, ale początkiem dyskusji o tym, jak ma wyglądać narodowa pamięć, jaka jest jej struktura, jaka jest diagnoza w 2023 roku" - stwierdził.

Według Nawrockiego, już sama struktura tego wydarzenia mówi, jak będzie wyglądała odpowiedź na intuicje i badania społeczne.

"Z jednej strony mamy panele dyskusyjne, dyskusje akademiczne, warsztatowe, naukowe z udziałem wielu specjalistów, historyków, publicystów, szefów instytucji z całego świata. Tam rodzą się idee, tam rodzi się pewien konkretny, historyczny przekaz – w tych głowach, które analizują książki, archiwa historyczne i analizują bieżącą i przeszłą rzeczywistość. Z drugiej strony mamy cały pierścień wydarzeń, który stara się tę wiedzę i dyskusję przełożyć na język zrozumiały dla pokoleń, które dorastają na naszych oczach" - zwrócił uwagę.

Prezes IPN dodał, że "wiedza historyczna wpływa na budowanie odpowiedzialności społecznej i obywatelskiej".

"Jak dowiódł zespół prof. Krzysztofa Malickiego, potwierdzona testami wiedzy historycznej wiedza i świadomość przeszłości wpływa na postawy obywatelskie i społeczne. Wiemy też, że wśród naszej młodzieży i Polaków powyżej 20 roku życia ponad 30 proc. z nich widzi w historii nie tylko przedmiot poznania, ale też przedmiot refleksji, 50 zaś proc. ma stosunek ambiwalentny do historii. Oni wszyscy do nas krzyczą: my wiemy, że historia jest ważna, chcielibyśmy ją poznać, ale znajdźcie takie rozwiązanie technologiczne, sposób przekazu, żebyśmy mogli się nią zainspirować" - podsumował. 

Prezydent Duda: Polacy są wciąż spragnieni wiedzy o swojej historii

W liście do uczestników Kongresu Pamięci Narodowej prezydent napisał:

"Z uznaniem witam nową, pełną rozmachu inicjatywę IPN, jaką jest Kongres Pamięci Narodowej. Bogaty program wydarzenia przyciągnie zawodowych badaczy naszych dziejów, ale też, a może nawet przede wszystkim miłośników historii nie należących do tego grona, ale reprezentujących wszystkie grupy społeczne. Ufam, że debaty naukowe, dyskusje z udziałem świadków historii, publicystów oraz działaczy społecznych i politycznych, atrakcje w strefie edukacyjnej i projekcie filmów oraz imprezy towarzyszące przyczynią się do sukcesu kongresu jako przedsięwzięcia wspierającego rozwój kultury historycznej w naszym kraju".

"Polacy są wciąż spragnieni wiedzy o swojej historii i procesach, które kształtowały jej politykę, gospodarkę. Niestety, powojenna edukacja w dziedzinie historii była przez długie lata instrumentalizowana do celów politycznych i ideologicznych, co odbijało się na jej jakości. Usuwanie skumulowanych, negatywnych skutków tego stanu rzeczy musi być działaniem rozważnym i kompleksowym. W dziele przywracania naszej narodowej pamięci historycznej ważną rolę odgrywają bezkompromisowi badacze i autorytety naukowe, utalentowani publicyści i liderzy opinii, autorzy filmowych i literackich utworów oraz angażujący się w ochronę kultury materialnej i niematerialnej, niestrudzeni edukatorzy i darczyńcy" - napisał prezydent.

"Dziękuję państwu za wkład w dzieło, jakim jest budowanie spoistego społeczeństwa obywatelskiego zakorzenionego w tysiącletnim dziedzictwie polskości. Mam nadzieję, że Kongres Pamięci Narodowej - spotkanie, rozmowy i przemyślenia przyniosą Polsce dobre owoce" - podsumował prezydent Andrzej Duda. (PAP)

Podczas inauguracji kongresu zaprezentowano także film podsumowujący wspomniane przez prezesa Nawrockiego badania społeczne poświęcone pamięci historycznej przygotowane pod kierunkiem prof. Krzysztofa Malickiego z Uniwersytetu Rzeszowskiego. Badano w nich nie tylko wiedzę historyczną najmłodszych pokoleń Polaków i nauczycieli historii, ale także wpływ ich stosunku do historii na ich postawy wobec takich wartości jak patriotyzm, sprawy międzynarodowe (m.in. sprawę reparacji) oraz zaangażowanie społeczne.

W trakcie trzydniowego Kongresu Pamięcin Narodowej odbędzie się 26 paneli dyskusyjnych, w biorą udział historycy z Polski i zza granicy, m.in. prof. Andrzej Nowak, prof. Stéphane Courtois, prof. Stephen Hicks, prof. Hans-Jürgen Bömelburg, prof. Grzegorz Kucharczyk, dr Ladislav Kudrna, publicyści, dziennikarze, społecznicy, blogerzy oraz osoby związane bezpośrednio związane z historią naszego kraju, m.in. córka gen. Andersa – Anna Maria Anders.

Na Stadionie Narodowym IPN przygotował także wiele atrakcji dla dzieci i młodzieży, m.in. strefę nowych technologii. Dla najmłodszych uczestników kongresu IPN zaprezentowany zostanie spektakl „Historia Misia Wojtka”, który towarzyszył żołnierzom II Korpusu. W czasie wydarzenia i odbędą się także spotkania z grupami rekonstrukcji historycznej.

W trakcie Kongresu Pamięci Narodowej będzie można również zwiedzać kilka wystaw. Jedną z nich będą „Szlaki nadziei. Odyseja Wolności” o losach żołnierzy generała Władysława Andersa. W czasie kongresu będzie można zobaczyć również wystawę „Archiwum Pełne Pamięci, składającą się z eksponatów przekazanych IPN przez osoby prywatne.

Podczas Kongresu IPN organizuje także 4. Międzynarodowy Festiwal Filmowy o Totalitaryzmach „Echa Katynia”. Każdy dzień kongresu zostanie zwieńczony galą rozdania nagród przyznawanych przez Instytut Pamięci Narodowej.(PAP)

autorzy: Daria Porycka, Michał Szukała, Maciej Replewicz, Anna Kruszyńska

kw/