Wkrótce nowe przepisy dotyczące urlopów rodzicielskich. Co się zmieni?

"Urlop rodzicielski w nowym, wyższym, niż obecnie wymiarze, będzie przysługiwał łącznie obojgu pracownikom – rodzicom dziecka" – przypomniała Jurkiewicz.

Podkreśliła, że zgodnie z nową regulacją każdemu z pracowników – rodziców dziecka - będzie przysługiwało wyłączne prawo do 9 tygodni urlopu rodzicielskiego z wyżej określonego wymiaru urlopu. Zaznaczyła jednak, że "te 9 tygodni nie jest 'dodatkowe' do podwyższonego wymiaru urlopu rodzicielskiego, ale się w nim zawiera".

Jurkiewicz zwróciła uwagę na to, że rodzice mogą korzystać w tym samym czasie z urlopu rodzicielskiego nie tylko przez te dodatkowe 9 tygodni, ale na przykład jeden z rodziców może wziąć 20 tygodni, a drugi 21 tygodni.

"Pamiętać trzeba, że urlopu rodzicielskiego udziela się na wielokrotność tygodnia. Do urlopu rodzicielskiego mają prawo oboje rodzice dziecka, a tylko jedna, 9-tygodniowa cześć, nie może być przeniesiona na drugiego rodzica (...) każdy z rodziców będzie miał wyłączne prawo do 9 tygodni urlopu rodzicielskiego ze wskazanego powyżej wymiaru" – podkreśliła Jurkiewicz. W związku z tym, pracownica nie może rozpisać całego urlopu rodzicielskiego na siebie.

Przypomniała także, że łączny wymiar urlopu rodzicielskiego nie może przekraczać odpowiednio 41 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie, oraz 43 tygodni w przypadku porodu mnogiego.

Dodała, że wymiar urlopu rodzicielskiego będzie jeszcze wyższy dla pracowników – rodziców dziecka posiadającego zaświadczenie stwierdzające ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu.

Jurkiewicz przypomniała, że zmieni się także wysokość zasiłku macierzyńskiego.

Zasiłki

"Jeśli chodzi o zasiłki to, dla wniosków składanych od 26 kwietnia 2023 r., wysokość zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego wyniesie 70 proc. podstawy wymiaru. Jeśli jednak ubezpieczony złoży wniosek o zasiłek w terminie 21 dni od dnia porodu, wówczas podstawa wymiaru zasiłku macierzyńskiego za cały okres wyniesie 81,5 proc." - powiedziała.

Po wejściu w życie nowelizacji, kobiety także będą miały dwie możliwości związane z wysokością wypłaty zasiłku macierzyńskiego.

Pierwszym wariantem jest ustalenie wysokości zasiłku macierzyńskiego za cały okres urlopu rodzicielskiego na poziomie 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku, a drugi zaś wiąże się ze złożeniem stosownego wniosku w terminie nie później, niż 21 dni po porodzie - wtedy miesięczny zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego wyniesie 81,5 proc. podstawy wymiaru zasiłku.

Jurkiewicz zastrzegła jednak, że za okres 9-tygodniowej nieprzenoszalnej części urlopu dla ojca dziecka będzie przysługiwać zasiłek macierzyński w wysokości 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku.

Przypomniała także, że ustawodawca przewidział przepisy przejściowe dla pracowników, którzy złożyli już wnioski o urlopy rodzicielskie, jednak nie zaczęli ich jeszcze wykorzystywać.

"Zgodnie z przepisami przejściowymi, do pracownika, który przed 26 kwietnia 2023 r. złożył wniosek o urlop rodzicielski, ale nie rozpoczął korzystania z tego urlopu w dniu wejścia w życie ustawy, będzie się stosować przepisy w nowym brzmieniu" - przypomniała.

Zaznaczyła, że pracodawca ma obowiązek zwrócić pracownikowi wniosek w celu jego zmiany i ponownego złożenia w terminie 7 dni, jeśli jednak pracownik nie zdąży w tym terminie, to będzie korzystał z uprawnień zgodnie z wnioskiem złożonym przed 26 kwietnia 2023.

Monika Jurkiewicz jest radcą prawnym, specjalistą i praktykiem prawa pracy, ochrony danych osobowych oraz odpowiedzialności za produkt. Jest członkiem European Employment Lawyers Association.(PAP)

Autorka: Iga Leszczyńska

mj/