Nowy premier Bułgarii staje w obliczu trudnej walki z wpływami Kremla

2023-07-05 12:19 aktualizacja: 2023-07-05, 12:37
Nikołaj Denkow premier Bułgarii. Fot. PAP/ EPA/OLIVIER MATTHYS
Nikołaj Denkow premier Bułgarii. Fot. PAP/ EPA/OLIVIER MATTHYS
Nowy premier Bułgarii Nikołaj Denkow uważa, że najwyższy czas skończyć z przymykaniem oczu przez bułgarskie organy ścigania i służby bezpieczeństwa na ingerencję Rosji w sprawy jego kraju. Czeka go jednak trudna walka, by ograniczyć wpływy Kremla w Bułgarii - informuje w środę Politico.

Denkow objął władzę 6 czerwca, a teraz musi spróbować skierować swój rząd na pronatowską i proukraińską drogę - komentuje portal. Będzie to trudne, ponieważ w Bułgarii silna jest rosyjska propaganda, a duży wpływ na władze ma działalność szpiegów i gangów.

Denkow - jak wskazuje Politico - zaczął już jednak intensywnie działać. Premier publicznie oskarżył 27 czerwca partię Wazrażdane (Odrodzenie), której poparcie wzrosło do około 16 proc. z 10 proc. jesienią, o bycie "neofaszystowską" i o prowadzenie "wojny… przeciwko wartościom europejskim".

Rosyjskie wpływy na Bułgarii

W rozmowie z portalem porównał podejście bułgarskich władz do rosyjskiej ingerencji w kraju do sytuacji przedstawionej w filmie Stanleya Kubricka "Oczy szeroko zamknięte". Jak poinformował, poprosił bułgarskie instytucje o zaprzestanie odwracania wzroku od ciemnych spraw w Bułgarii i wpływów Rosjan na zachodzące w niej procesy polityczne oraz szerzoną przez Kreml propagandę. Jedną z postaci, jakie Denkow uważa za działające pod rosyjskim wpływem, jest lider partii Wazrażdane Kostadin Kostadinow, znany z prorosyjskiej i antyunijnej postawy.

Krótko po nieudanym buncie przywódcy rosyjskiej najemniczej Grupy Wagnera Jewgienija Prigożyna pod koniec czerwca Kostadinow powiedział, że obowiązkiem zwykłych Bułgarów jest zniszczenie "odrażającej hołoty" – przypuszczalnie przeciwników Władimira Putina w Bułgarii, którzy mieli nadzieję, że rebelia może oznaczać koniec sprawowania władzy w Rosji przez Putina. Partia zabiega również o referendum w sprawie wstrzymania przystąpienia Bułgarii do strefy euro, a jest to jednocześnie jeden z priorytetów nowego rządu Denkowa.

Po oskarżeniach wysuniętych przez premiera pod adresem Wazrażdane, prokuratura w Sofii poinformowała, że przeprowadzi śledztwo w sprawie Kostadinowa w związku z mową nienawiści i podżeganiem do przemocy. Kostadinow uznał w odpowiedzi na te zarzuty, że Denkow otrzymuje instrukcje od ambasady USA w Sofii.

Zobowiązania wobec Ukrainy

Nowy premier Bułgarii szybko zwiększył zobowiązania kraju w zakresie wysyłania broni dla Ukrainy. To nie tylko stawia administrację na kursie kolizyjnym z Moskwą, ale także z prezydentem Rumenem Radewem, którego stanowisko, co do zaangażowania Bułgarii w ramach NATO jest niejednoznaczne i który pozostaje wrogo nastawiony do dozbrajania Kijowa - uważa Politico.

W kontekście rosyjskiej działalności w Bułgarii, portal zwraca również uwagę na serię niewyjaśnionych wybuchów i pożarów w fabrykach broni i magazynach od 2011 roku. Do ostatniego doszło w mieście Karnobat, na południowym wschodzie Bułgarii, a choć władze bułgarskie przez lata rzekomo badały incydenty, były one ostrożne, co do określenia tego, co naprawdę się wydarzyło i czy Rosjanie stoją za atakami na te obiekty.

Politico podkreśla, że wiele potężnych bułgarskich postaci życia publicznego wywodzi się z powiązanych z Moskwą służb bezpieczeństwa z czasów komunizmu. Ci "mroczni oligarchowie" przejęli główne aktywa państwowe po upadku muru berlińskiego i stworzyli siatki przestępcze, które wciąż są obecne, "wysysając fundusze UE, stosując wymuszenia i przemycając narkotyki, broń i ludzi".

"Jestem przekonany, że Bułgarzy są proeuropejscy. Niestety, są ofiarami bardzo aktywnej i bardzo agresywnej prokremlowskiej, proputinowskiej propagandy" – powiedział Denkow. "Powinniśmy wyjaśnić ludziom, jakie korzyści płyną z bycia pełnoprawnym członkiem Unii Europejskiej i NATO" – dodał, stwierdzając, że te kwestie nie zostały nigdy odpowiednio przedstawione obywatelom.

Denkow zamierza również przeprowadzić reformę bułgarskich służb specjalnych, ale - jak podkreśla - trudno jest oszacować, jak daleko sięgają wpływy Rosji w jego kraju. Zapytany, czy prezydent Radew powtarza część rosyjskiej narracji z powodu osobistych przekonań, czy wykonuje bezpośrednie polecenia Kremla, premier Denkow stwierdził jedynie, że "nie zna odpowiedzi na te pytania".

Z Brukseli Łukasz Osiński (PAP)

pp/