2023-07-14 07:19 aktualizacja: 2023-07-14, 11:58
Policja w Paryżu. Fot. PAP/ EPA/MOHAMMED BADRA
Bezpieczeństwa we Francji pilnuje około 250 tys. policjantów i żandarmów. Francuska policja zatrudnia 150 tys. osób, zaś około 100 tys. pracuje w żandarmerii narodowej, która patroluje głównie mniejsze miasta i tereny wiejskie.
Funkcjonariusze podzieleni są na 4 hierarchiczne kategorie, z których każda ma określone zadania. Personel kategorii A+, tj. komisarze policji, pułkownicy i podpułkownicy żandarmerii stanowią około 2 proc. wszystkich policjantów i żandarmów, kierują oni służbami policji lub żandarmerii.
Siły policyjne Francji
Agenci kategorii A to dowódcy szwadronów, kapitanowie, porucznicy, którzy stanowią około 5 proc. sił policyjnych,
Personel kategorii B to oficerowie szeregowi i żołnierze sił pokojowych policji narodowej oraz podoficerowie żandarmerii i oni też są najliczniejszą grupą i stanowią 83 proc. personelu. Asystenci ochrony i zastępcy żandarmów - ochotników to około 10 proc. zatrudnionych; stanowią niestały personel w kategorii C, pomagając żołnierzom sił pokojowych i podoficerom żandarmerii w ich misjach.
Kobiety stanowią około 29 proc. sił policyjnych.
W 2019 r. państwo zatrudniało 224 tys. policjantów i żandarmów. Prezydent Emmanuel Macron zdecydował jednak o zwiększeniu zatrudnienia w policji. „W policji jest wiele wakatów, a przy obecnych pensjach (średnio od 1,8 tys. euro do około 3 tys. w zależności od stażu i stanowiska) nie ma zbyt wielu chętnych” – tłumaczy PAP ekspert ds. policji i bezpieczeństwa wewnętrznego dr Mathieu Zagrodzki.
Francuscy policjanci nie mają prawa strajkować, ale mogą należeć do związków zawodowych, których jest kilkanaście.
Krajowa policja szczyci się swoją mobilnością; ma około 30 tys. pojazdów, w tym 1700 skuterów i 3100 motocykli.
Policja francuska ma kilkanaście różnych jednostek. Centralny Departament Bezpieczeństwa Publicznego (DCSP) zajmuje się m.in. zapewnieniem bezpieczeństwa obywatelom i zabezpieczaniem mienia. W ich skład wchodzą różne brygady, m.in. brygada do walki z przestępczością, formacja z psami, brygada konna, brygada rzeczna, brygada do walki ze stręczycielstwem, brygada ochrony rodziny, motocykliści, oddział antynarkotykowy.
Służba ochrony (SDLP) jest odpowiedzialna za ścisłą ochronę wysokich osobistości francuskich i zagranicznych.
Monitorowanie i powstrzymywanie nielegalnej migracji to misja realizowana przez Centralną Dyrekcję Straży Granicznej (DCPAF).
Walka z przestępczością
Za walkę z przestępczością zorganizowaną, poważną przestępczością i handlem narkotykami odpowiada Centralna Dyrekcja Policji Sądowej (DCPJ), zaś Jednostka Koordynacji Antyterrorystycznej (UCLAT) gromadzi informacje przekazywane jej przez wywiad tj. Generalną Dyrekcję Bezpieczeństwa Wewnętrznego (DGSI). Istnieje również Centralna Dyrekcja Republikańskich Kompanii Bezpieczeństwa (DCCRS) z 61 mobilnymi jednostkami czy siły CRS odpowiedzialne za tłumienie manifestacji w tym zapewnienie bezpieczeństwa ludności na obszarach wrażliwych. RAID to z kolei elitarna jednostka policji krajowej, która interweniuje w sytuacjach kryzysowych (terroryzm, przestępczość zorganizowana)
Policja we Francji narodziła się w 1789 r. wraz z wybuchem rewolucji francuskiej, a dokładniej w czasie tworzenia Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela. Misja policji został zapisana w preambule do francuskiej konstytucji. Pierwszy artykuł stwierdza, że „bezpieczeństwo jest jednym z niezbywalnych i nieprzedawnionych praw człowieka”. Artykuł dwunasty precyzuje, że „gwarancja praw człowieka i obywatela wymaga siły publicznej ustanowionej dla dobra wszystkich, a nie dla szczególnej użyteczności tych, którym jest powierzona”. W 1941 r. ustawodawcy postanowili upaństwowić straż miejską gmin powyżej 10 tys. mieszkańców. Byli funkcjonariusze policji miejskiej są teraz mianowani żołnierzami sił pokojowych i rekrutowani przez państwo. W tym samym roku rząd Vichy nadał nazwę policji narodowej.
Żandarmeria to nietypowa formacja policyjna, ponieważ należy do francuskich sił zbrojnych, ale podlega nadzorowi ministerstwa spraw wewnętrznych oraz ministerstwa sił zbrojnych w zakresie udziału w operacjach wojskowych. Żandarmeria wyróżnia się zarówno pod względem umundurowania, jak i wyposażenia; posiada m.in. 56 śmigłowców. W jej skład wchodzi również Gwardia Republikańska, wywodząca się jeszcze ze Straży Miejskiej Paryża, utworzonej przez Napoleona Bonaparte w 1802 r. W 1849 r. została ona włączona do żandarmerii i obecnie zabezpiecza m.in. konną eskortę prezydencką na Polach Elizejskich oraz stanowi eskortę powitalną przy oficjalnych wizytach głów państw w Pałacu Elizejskim.
W sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwo na ulicach zapewniają patrole żandarmów z uzbrojonymi żołnierzami m.in. na lotniskach, dworcach lub w miejscach atrakcyjnych turystycznie najczęściej w ramach tzw. planu Vigipirate, który obecnie jest już stałym elementem działań antyterrorystycznych.
Z Orleanu Katarzyna Stańko (PAP)
kgr/
