2023-08-02 12:41 aktualizacja: 2023-08-02, 13:01
Poczekalnia szpitalna. Zdjęcie ilustracyjne. Fot. PAP/Andrzej Grygiel
W Polsce hipercholesterolemia dotyka około 60 proc. dorosłych. Jednak tylko nieliczni są świadomi swojego stanu zdrowia. Profilaktyka hipercholesterolemii to temat przypadającej na 2 sierpnia "Środy z Profilaktyką" - akcji edukacyjnej Narodowego Funduszu Zdrowia.
Hipercholesterolemia to podwyższony cholesterol, który zwiększa ryzyko zaburzeń w układzie krążenia. Początkowo nie daje objawów. Rozpoznaje się ją na podstawie wyników badań krwi. W Polsce dotyka około 60 proc. dorosłych, jednak tylko nieliczni są świadomi swojego stanu zdrowia i stosują odpowiednie leczenie.
Cholesterol to organiczna substancja tłuszczowa (lipidowa), która jest obecna we krwi i wszystkich komórkach człowieka. Uczestniczy w produkcji hormonów płciowych, wytwarzaniu witaminy D i w syntezie kwasów żółciowych. "Cholesterol odgrywa ważną rolę w pracy mózgu. To substancja niezbędna do życia, jednak w nadmiarze jest trucizną" - dodał NFZ.
Cholesterol występuje w dwóch frakcjach. Pierwszą jest LDL (zły cholesterol), który odpowiada za odkładanie się cząsteczek cholesterolu w ścianach tętnic i powoduje miażdżycę, zaburzenia krążenia i zawał serca. Drugą frakcją jest HDL (dobry cholesterol). Działa on ochronnie na ściany naczyń i pełni funkcje przeciwmiażdżycowe.
Wśród czynników ryzyka wystąpienia hipercholesterolemii można wyróżnić uwarunkowania genetyczne, choroby przewlekłe i długotrwałe stosowanie leków, niezdrowe nawyki żywieniowe oraz niską aktywność fizyczną.
Lipidogram (profil lipidowy) to badanie, które określa poziom cholesterolu całkowitego, LDL, HDL i trójglicerydów we krwi. Pozwala ocenić stan gospodarki lipidowej organizmu.
"Kontrolny profil lipidowy można zbadać bezpłatnie u lekarza POZ oraz w programie profilaktyki chorób układu krążenia (ChUK)" - przypomniał NFZ. Lista placówek realizujących ten program dostępna jest na stronie Funduszu. Osoby po 40. r.ż. mogą również bezpłatnie oznaczyć profil lipidowy w ramach programu Profilaktyka 40 plus.
Wskazaniem do wykonania badania jest przede wszystkim nadwaga, otyłość, brak aktywności fizycznej, posiadanie w rodzinie osób z chorobami układu krążenia, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, choroby nerek, skłonność genetyczna do podwyższonego cholesterolu, palenie papierosów oraz nadużywanie alkoholu.
Jak wskazał NFZ, aby zapobiec hipercholesterolemii należy m.in. dbać o aktywność fizyczną każdego dnia, stosować dietę i zdrowe nawyki żywieniowe oraz unikać alkoholu i papierosów. Należy również utrzymywać właściwą masę ciała oraz kontrolować swój poziom cholesterolu.
W ramach cyklicznej akcji "Środa z Profilaktyką" Narodowy Fundusz Zdrowia zajmuje się różnymi aspektami zdrowia.
Materiały edukacyjne przygotowane w ramach akcji "Środa z Profilaktyką" są dostępne bezpłatnie na kanale YouTube Akademia NFZ, Facebooku Akademia NFZ i na stronie Narodowego Funduszu Zdrowia https://www.nfz.gov.pl/aktualnosci/aktualnosci-oddzialow. (PAP)
Autorka: Aleksandra Kiełczykowska
ep/
