2015-10-31 09:13 aktualizacja: 2018-09-27, 06:56
Litwa, Wilno 08.07.2014. Cmentarz na Wileńskiej Rossie, jedna z najbardziej znanych polskich nekropolii narodowych. Archiwum PAP/ Jerzy Ochoński
W niedzielę na dwóch największych cmentarzach Poznania odbędzie się 16. zbiórka na zabytkową wileńską nekropolię na Rossie. Dzięki inicjatywie udało się odnowić kilkanaście zrujnowanych pomników. Organizatorzy podkreślają jednak, że potrzeby wciąż są duże.
Wileński cmentarz na Rossie znajduje się na liście najpiękniejszych cmentarzy Europy i jest związany z historią Wilna, Polski i Litwy. Na cmentarzu złożone jest m.in. serce marszałka Józefa Piłsudskiego.
Zbiórkę na rzecz ratowania zabytkowej nekropolii i zniszczonych nagrobków prowadzi Społeczny Komitet "Poznaniacy Rossie i... ".
Kwesta, jak co roku, odbędzie się w dniu Wszystkich Świętych na cmentarzach na Junikowie i Miłostowie w godz. 10-16. W zbiórce wezmą udział sportowcy, ludzie kultury, dziennikarze i politycy.
„W tym roku zbieramy na odnowienie grobowca Edwarda Lewałd-Jezierskiego pochowanego na Rossie w 1902 r.” - powiedziała PAP przewodnicząca komitetu Monika Straszewska.
„Grób jest zniszczony. Naruszona i popękana jest podstawa pomnika. Na Rossie rosło bardzo dużo drzew i korzeniami rozsadzały grobowce, a sama nekropolia położona jest na wzgórzach, co powoduje osuwanie się ziemi” – dodała.
Odnowiono już kilkanaście pomników
Niestety, na razie nie udało się ustalić, kim był pochowany na Rossie Edward Lewałd-Jezierski. Komitet ma nadzieję, że uda się to zrobić do czasu odnowienia pomnika. „Bez względu kim był, w naszych wyborach zawsze panuje demokracja – pomnik i tak zostanie odnowiony” – zaznaczyła Straszewska.
Od początku akcji Komitetowi udało się zebrać w sumie prawie 460 tys. zł i odnowić kilkanaście pomników. „Wciąż to kropla w morzu potrzeb, ale każdy grosz się liczy. Mam nadzieję, że w tym roku ludzie będą równie hojni – może padnie rekord” – mówiła szefowa Komitetu.
W ubiegłym roku Społeczny Komitet "Poznaniacy Rossie i... " podczas 15. zbiórki zebrał ponad 33 tys. zł. Jak zwykle, pieniądze na renowację zbierali sportowcy, ludzie kultury, dziennikarze i politycy. Fundusze przeznaczone zostały na odremontowanie zabytkowego nagrobka Michała Innocentego Burhardta (1838-1908).
Burhardt był lekarzem, społecznikiem i powstańcem styczniowym. Jego grób zdobi pomnik Chrystusa wykonany przez Bolesława Bałzukiewicza - rzeźbiarza i profesora Uniwersytetu Wileńskiego. Nagrobek Burhardtów był złamany u podstawy i groził zawaleniem.
Zbiórki w Poznaniu - od 2000 r.
Inicjatorem poznańskiej zbiórki jest ksiądz Edmund Jaworski, proboszcz parafii św. Kazimierza w Gułtowach. Od 2000 r. udało się wyremontować kilkanaście kaplic i nagrobków.
Cmentarz na Rossie został założony w 1801 roku. Dziś tworzą go Stara Rossa, Nowa Rossa i Cmentarzyk Wojskowy z Mauzoleum Matki i Serca Syna, gdzie spoczywa matka marszałka Józefa Piłsudskiego i jego serce. Ogólna powierzchnia cmentarza wynosi 10,8 ha.
W 1969 r. władze sowieckie wpisały Rossę do rejestru zabytków narodowych Litwy, podlegających ochronie państwa. Dokonano wtedy inwentaryzacji nagrobków, pomników, grobowców. Ogółem na Rossie jest ich około 26 tys., a w starej części cmentarza - około 13 tys. (PAP)
pil/ rda/
