Rosja
Flaga
Godło Federacja Rosyjska, Rosja
Rossijskaja Fiedieracyja, Rossija
obszar: 17 098 242 km2
ludność: 144 526 636 (2018)
stolica: Moskwa
ludność: 12 506 468 (2018) (zespół miejski)
Język urzędowy: rosyjski
Święto narodowe: 12 VI - rocznica uchwalenia deklaracji suwerenności państwowej Federacji Rosyjskiej (1990)
Jednostka monetarna: 1 rubel (RUB) = 100 kopiejek
Członkostwo w ważniejszych organizacjach międzynarodowych: ONZ, IMF(MFW), WHO, APEC, WTO
Polska
Albania
Andora
Austria
Belgia
Białoruś
Bośnia i Hercegowina
Bułgaria
Chorwacja
Czarnogóra
Czechy
Dania
Estonia
Finlandia
Francja
Gibraltar
Grecja
Guernsey
Hiszpania
Holandia
Irlandia
Irlandia Północna
Islandia
Jersey
Kosowo
Liechtenstein
Litwa
Luksemburg
Łotwa
Macedonia
Malta
Mołdawia
Monako
Niemcy
Norwegia
Portugalia
Rosja
Rumunia
San Marino
Serbia
Słowacja
Słowenia
Szwajcaria
Szwecja
Ukraina
Watykan
Węgry
Wielka Brytania
Włochy
Wyspa Man
Wyspy Owcze
Pozostałe kontynenty
Ustrój
Państwo federacyjne, w którego skład wchodzą 22 republiki: Adygei, Ałtaju, Baszkirii (Baszkortostan), Buriacji, Dagestanu, Inguska, Kabardyjsko-Bałkarska, Kałmucji (Chałm-Tangcz), Karaczajsko-Czerkieska, Karelii, Komi, Maryjska, Mordowii, Jakucji (Sacha), Osetii Północnej, Tatarstanu (Tatarstan), Tuwy, Udmurcji, Chakasji, Czeczeńska, Czuwaska oraz Krym (obszar jednostronnie inkorporowany do Rosji, przez większość państw uznawany za część Ukrainy); 9 krajów, 46 obwodów, 4 okręgi autonomiczne, 1 obwód autonomiczny oraz 3 miasta wydzielone (Moskwa, Sankt Petersburg oraz Sewastopol - obszar jednostronnie inkorporowany do Rosji, przez większość państw uznawany za część Ukrainy).
Poprzednio, od stycznia 1918 r., Rosyjska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka (RFSRR), która 30 XII 1922 r. weszła w skład ZSRR.
12 VI 1990 r. Zjazd Deputowanych Ludowych RFSRR uchwalił deklarację suwerenności państwowej republiki. 25 XII 1991 r. Rada Najwyższa przyjęła uchwałę o zmianie nazwy państwa na Federacja Rosyjska; 17 IV 1992r. przyjęto dwie równorzędne nazwy państwa: Federacja Rosyjska i Rosja.
8 XII 1991 r. Rosja wraz z Białorusią i Ukrainą podpisały porozumienie o utworzeniu Wspólnoty Niepodległych Państw, do której, na mocy deklaracji z 21 XII 1991 r., przystąpiły kolejno wszystkie b. republiki ZSRR (z wyjątkiem Estonii, Litwy i Łotwy).
Zgodnie z konstytucją, zaaprobowaną w referendum z 12 XII 1993 r., ostatnio modyfikowaną 21 III 2014 r., głową państwa jest prezydent wybierany w wyborach powszechnych na kadencję 6-letnią. Prezydent posiada szerokie uprawnienia w zakresie władzy ustawodawczej i wykonawczej.
Organem władzy ustawodawczej jest 2-izbowy parlament - Zgromadzenie Federalne, składające się z izby wyższej - Rady Federacji i izby niższej - Dumy Państwowej. W skład Rady Federacji wchodzą przedstawiciele regionów (po 2 ze wszystkich 83 podmiotów federacji) mianowani przez gubernatorów i lokalne władze ustawodawcze. Duma Państwowa składa się z 450 deputowanych wybieranych w wyborach powszechnych na kadencję 5-letnią (225 według ordynacji proporcjonalnej z list partyjnych oraz 225 w systemie większościowym w okręgach jednomandatowych).
Organem władzy wykonawczej jest rząd, na którego czele stoi przewodniczący (premier) powoływany przez prezydenta w uzgodnieniu z Dumą Państwową. Członków rządu mianuje prezydent na wniosek premiera.
Organem konsultacyjnym jest Rada Państwa składająca się z gubernatorów - szefów najwyższych organów władzy wykonawczej podmiotów Federacji. Pracami Rady Państwa kieruje prezydent.
Republiki wchodzące w skład Federacji Rosyjskiej posiadają własne konstytucje oraz organa władzy ustawodawczej i wykonawczej.
prezydent - Władimir PUTIN /od 7 V 2012, reelekcja 2018/
poprzedni prezydent - Dmitrij MIEDWIEDIEW /7 V 2008 - 7 V 2012/
utworzony 18 V 2018 r.
przewodniczący rządu /premier/ - Dmitrij MIEDWIEDIEW /"Jedna Rosja"/
I z-ca przewodn. /I wicepremier/ oraz min. finansów - Anton SIŁUANOW
z-ca przewodn. /wicepremier/ - Maksim AKIMOW
z-ca przewodn. /wicepremier/ - Jurij BORISOW
z-ca przewodn. /wicepremier/ - Tatiana GOLIKOWA /kob./
z-ca przewodn. /wicepremier/ - Olga GOŁODIEC /kob./
z-ca przewodn. /wicepremier/ - Aleksiej GORDIEJEW
z-ca przewodn. /wicepremier/ - Dmitrij KOZAK
z-ca przewodn. /wicepremier/ - Witalij MUTKO
z-ca przewodn. /wicepremier/ - Jurij TRUTNIEW
z-ca przewodn. /wicepremier/ i szef kancelarii - Konstantin CZUJCZENKO
ministrowie:
spraw zagranicznych - Siergiej ŁAWROW
spraw wewnętrznych - Władimir KOŁOKOLCEW
obrony - Siergiej SZOJGU
sprawiedliwości - Aleksandr KONOWAŁOW
rozwoju gospodarczego - Maksim ORIESZKIN
energetyki - Aleksandr NOWAK
ds. obrony cywilnej, sytuacji nadzwyczajnych i likwidacji skutków klęsk żywiołowych - Jewgienij ZINICZEW
rolnictwa - Dmitrij PATRUSZEW
ds. zasobów naturalnych i ekologii - Dmitrij KOBYŁKIN
transportu - Jewgienij DITRICH
budownictwa i gospodarki mieszkaniowo-komunalnej - Władimir JAKUSZEW
ds. rozwoju cyfrowego, łączności i środków przekazu - Konstantin NOSKOW
ds. rozwoju Dalekiego Wschodu - Aleksandr KOZŁOW
ds. Kaukazu Północnego - Siergiej CZEBOTARIEW
zdrowia - Weronika SKWORCOWA /kob./
kultury - Władimir MIEDINSKI
przemysłu i handlu - Denis MANTUROW
pracy i opieki społecznej - Maksim TOPILIN
sportu - Paweł KOŁOBKOW
oświaty - Olga WASILIEWA /kob./
nauki i szkolnictwa wyższego - Michaił KOTIUKOW
*
poprzedni przewodniczący rządu /premier/ - Dmitrij MIEDWIEDIEW /8 V 2012 - 8 V 2018/
Parlament Zgromadzenie Federalne /Fiedieralnoje Sobranije/ Duma Państwowa /Gosudarstwiennaja Duma/przewodniczący - Wiaczesław WOŁODIN /"Jedna Rosja"/
Podział mandatów po wyborach do Dumy Państwowej z 18 września 2016 r.: "Jedna Rosja" 343, KPRF 42, LDPR 39, SR 23, "Ojczyzna" 1, GP 1, niezależni 1. Razem 450.
przewodnicząca - Walentina MATWIJENKO /kob./ /"Jedna Rosja"/
Partie"Jabłoko" - Rosyjska Zjednoczona Partia Demokratyczna /"Jabłoko" - Rossijskaja Objedinionnaja Diemokraticzeskaja Partija/ - partia utworzona w styczniu 1995 r. na bazie bloku wyborczego "Jawliński-Bołdyriew-Łukin" /"Jabłoko", zał. 26 X 1993/; przewodn.: Emilia SŁABUNOWA /kob./.
"Jedna Rosja" /"Jedinaja Rossija"/ - pełna nazwa: Ogólnorosyjska Partia Polityczna "Jedność i Ojczyzna" /Wsierossijskaja Politiczeskaja Partija "Jedinstwo i Otieczestwo"/ - utworzona 1 grudnia 2001 r. w wyniku połączenia 3 ugrupowań: partii "Jedność" /"Jedinstwo", zał. 27 V 2000/, ruchu społeczno-politycznego "Ojczyzna" /"Otieczestwo", zał. XI 1998/ i ruchu społecznego skupiającego przedstawicieli regionów "Cała Rosja" /"Wsia Rossija", zał. 22 V 1999/; w 2008r. w jej skład weszła Agrarna Partia Rosji /Agrarnaja Partija Rossiji - APR, zał. 23 II 1993/; przewodn.: Dmitrij MIEDWIEDIEW.
Komunistyczna Partia Federacji Rosyjskiej /Kommunisticzeskaja Partija Rossijskoj Fiedieracyi - KPRF/ - utworzona 14 lutego 1993 r. jako kontynuatorka Komunistycznej Partii RFSRR /zdelegalizowana 6 XI 1991/; przewodn. KC: Giennadij ZIUGANOW.
Liberalno-Demokratyczna Partia Rosji /Libieralno-Diemokraticzeskaja Partija Rossiji - LDPR/ - nacjonalistyczna, utworzona 30 marca 1990 r.; przewodn.: Władimir ŻYRINOWSKI.
"Ojczyzna" /Wsierossijskaja Politiczeskaja Partija "Rodina"/ - partia nacjonalistyczna, utworzona 14 września 2003 r.; przewodn.: Aleksiej ŻURAWLOW.
Partia Wzrostu /Partija Rosta - PR/ - prokremlowska partia liberalno-demokratyczna, utworzona 16 listopada 2008 r. w wyniku połączenia 3 partii: Sojusz Sił Prawicy /Sojuz Prawych Sił - SPS, zał. 27 V 2001/, Siła Obywatelska /zał. 2007/ i Demokratyczna Partia Rosji /Diemokraticzeskaja Partija Rossiji - DPR, zał. 27 V 1990/; do marca 2016 r. nosiła nazwę Słuszna Sprawa /Prawoje Dieło - PD/; przewodn.: Boris TITOW.
Patrioci Rosji /Patrioty Rossiji - PP/ - partia utworzona w kwietniu 2005 r.; przewodn.: Giennadij SEMIGIN.
Platforma Obywatelska /Grażdanskaja Platforma - GP/ - partia liberalna, utworzona 4 czerwca 2012 r.; przewodn.: Rifat SZAJCHUTDINOW.
Sprawiedliwa Rosja /Sprawiedliwaja Rossija - SR/ - partia utworzona 28 października 2006 r. w wyniku połączenia 3 partii: "Ojczyzna"-Związek Narodowo-Patriotyczny /"Rodina"-Narodno-Patrioticzeskij Sojuz; zał. 2003/, Rosyjska Partia Życia /Rossijskaja Partija Żyzni - RPŻ/ i Rosyjska Partia Emerytów; przewodn.: Siergiej MIRONOW.
Rosja Przyszłości /Rossija Buduszczego/ - utworzona 19 maja 2018 r. przez zwolenników Aleksieja Nawalnego z przekształcenia struktur Partii Postępu /zał. 8 II 2014/; kierownictwo: 7-osobowa Centralna Rada; sekr. Rady: Iwan ŻDANOW.
Partia Wolności Narodowej /Partija Narodnoj Swobody - PARNAS/ - utworzona 14 marca 1991 r. jako Republikańska Partia Rosji; od 2012 r. nosiła nazwę Republikańska Partia Rosji-Partia Wolności Narodowej; od 2015 r. nosi obecną nazwę; przywódca: Michaił KASJANOW.
*
Ogólnorosyjski Ruch Społeczny "Front Ludowy O Rosję" /Obszczierossijskoje Obszcziestwiennoje Dwiżenije "Narodnyj Front Za Rossiju"/ - utworzony 12 czerwca 2013 r. w wyniku przekształcenia się Ogólnorosyjskiego Frontu Ludowego /zał. V 2011 jako nieformalna struktura skupiająca zwolenników Władimira Putina/; przywódca: Władimir PUTIN.
Związki zawodoweFederacja Niezależnych Związków Zawodowych Rosji /Fiedieracyja Niezawisimych Profsojuzow Rossiji - FNPR/ - założona w 1990 r.; skupia 41 związków zawodowych i kilka autonomicznych central branżowych; liczy ok. 31 mln członków; przewodn.: Michaił SZMAKOW.
Powszechna Konfederacja Związków Zawodowych /Wsieobszczaja Konfiedieracyja Profsojuzow - WKP/ - utworzona 16 kwietnia 1992 r.; liczy ok 75 mln członków; sekr. gen.: Władimir SZCZERBAKOW.
Wszechrosyjska Konfederacja Pracy /Wsierossijskaja Konfiedieracyja Truda - WKT/ - utworzona 12 sierpnia 1995 r.; liczy 1,27 mln członków; przewodn.: Aleksandr BUGAJEW.
Izwiestija - niezależny, Moskwa, zał. 13 III 1917; do 23 VIII 1991 wyd. przez Prezydium Rady Najwyższej ZSRR.
Kommiersant - niezależna gazeta gospodarczo-polityczna, Moskwa, zał. XII 1989; ukazuje się 6 razy w tygodniu.
Komsomolskaja Prawda - niezależny, polityczno-rozrywkowy, Moskwa, zał. 24 V 1925; do IX 1991 centralny organ Komsomołu.
Krasnaja Zwiezda - centralny organ Ministerstwa Obrony, Moskwa, zał. 1 I 1924.
Moskowskaja Prawda - niezależny, Moskwa, zał. 1918; ukazuje się 5 razy w tygodniu.
Moskowskij Komsomolec - gazeta codzienna, Moskwa, zał. 1919.
Niezawisimaja Gazieta - niezależna gazeta społeczno-polityczna, Moskwa, zał. 21 XII 1990.
Nowaja Gazieta - Moskwa, zał. 1 IV 1993, ukazuje się 3 razy w tygodniu.
Rossijskaja Gazieta - organ rządu, Moskwa, zał. 11 XI 1990.
Rossijskije Wiesti - organ administracji prezydenta, Moskwa, zał. II 1992, ukazuje się 5 razy w tygodniu.
Trud - gazeta związków zawodowych, Moskwa, zał. 19 II 1921.
Wieczernaja Moskwa - niezależna popołudniówka, Moskwa, zał. 1923.
Wiedomosti - gazeta ekonomiczno-finansowa, Moskwa, zał. 1999.
Argumienty i Fakty - tygodnik społeczno-polityczny, Moskwa, zał. 1 I 1978.
Dieńgi - tygodnik gospodarczy, zał. 1992 pod tytułem ""Kommiersant-Weekly"; od I 2017 ukazuje się wyłącznie w internecie.
Ekonomika i Żizń - niezależny tygodnik gospodarczy, Moskwa, zał. 1960, do 1990 ukazywał się pt. "Ekonomiczeskaja Gazieta".
Kultura - tygodnik społeczno-kulturalny, Moskwa, zał. 1929; poprzednio wychodził pt. "Sowietskaja Kultura".
Litieraturnaja Gazieta - tygodnik społeczno-polityczny i literacki, Moskwa, zał. 1929.
The Moscow Times - tygodnik w jęz. angielskim, Moskwa, zał. 1992
Obszczaja Gazieta - tygodnik, Moskwa, zał. 1991.
Ogoniok - tygodnik społeczno-polityczny i literacko-kulturalny, Moskwa, zał. 1899.
Sielskaja Żyzń - miesięcznik dla mieszkańców wsi, Moskwa, zał. III 1918.
Włast - tygodnik analityczny, zał. 1994; od I 2017 ukazuje się wyłącznie w internecie.
Zawtra - tygodnik, Moskwa.
Agencja Informacyjna Rosji TASS /Informacjonnoje Agientstwo Rossiji TASS/ - oficjalna agencja informacyjna Federacji Rosyjskiej i Wspólnoty Niepodległych państw, Moskwa, utworzona 22 I 1992 r. pod nazwą Informacjonnoje Tielegrafnoje Agientstwo Rossiji /ITAR-TASS/ w wyniku przekształcenia struktur agencji TASS /Tielegrafnoje Agientstwo Sowietskogo Sojuza, zał. XII 1917/.; 1 X 2014 r. powróciła do dawnej nazwy TASS.
Rossija Siegodnia - oficjalna agencja informacyjna, Moskwa, zał. 9 XII 2013 na bazie agencji RIA-Nowosti /zał. 21 II 1961, rozw. 9 XII 2013/ i radia Gołos Rossiji.
Sputnik - agencja informacyjna o zasięgu międzynarodowym, Moskwa, zał. 10 XI 2014; kontynuuje tradycje agencji RIA-Nowosti /zał. 21 II 1961, rozw. 9 XII 2013/.
Informacjonnoje Agientstwo "Interfax" - niezależna agencja informacyjna, Moskwa, zał. 1989.
