Wakacje w ciepłych krajach najlepszą receptą na niedobory witaminy D
Zagraniczne wakacje w ciepłym klimacie mogą być kluczem do rozwiązania powszechnego u mieszkańców strefy klimatu umiarkowanego problemu niedoboru witaminy D - uważają naukowcy z Edynburga (Szkocja).
Wyniki ich najnowszego badania ukazały się na łamach czasopisma „PLOS ONE” (http://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0155633).
Od lat wiadomo, że witamina D jest konieczna do prawidłowego rozwoju kości i utrzymania w dobrej kondycji całego układu kostnego. Jest powszechnie kojarzona z profilaktyką krzywicy i osteoporozy. W ostatnich kilku latach powstało jednak wiele badań, które potwierdzają jej korzystny wpływ także na układ odpornościowy, układ krążenia, a nawet układy nerwowy i rozrodczy. Udowodniono m.in., że obniża ona ciśnienie krwi, zmniejsza ryzyko chorób serca i zwiększa szanse na przeżycie raka. Jej niedobory mogą zaś prowadzić m.in. do stwardnienia rozsianego.
Jednak znakomita większość mieszkańców naszej planety cierpi na niedobory witaminy D. Szczególnie dotyczy to ludności żyjącej w klimacie umiarkowanym. Szacuje się, że w Polsce 90 proc. populacji ma zbyt niski poziom witaminy D w organizmie.
Głównym źródłem witaminy D jest słońce. Substancja ta syntetyzowana jest w skórze pod wpływem promieniowania UV. Jednak pokrycie zapotrzebowania na witaminę D bazując jedynie na energii słonecznej jest praktycznie niemożliwe. Na jej produkcję w skórze wpływają m.in. szerokość geograficzna, pora roku, stopień zachmurzenia i zanieczyszczenia powietrza, styl życia, stosowanie kremów z filtrem, pigmentacja skóry oraz wiek.
Drugim ważnym źródłem omawianej witaminy jest dieta. Produktami w nią bogatymi są np. tłuste ryby, żółtko jaja, sery żółte i mleko.
Rolnicy i emeryciNaukowcy z Uniwersytetu w Edynburgu w czasie badań na częstością występowania stwardnienia rozsianego w jednym z regionów Szkocji - Orkney - i jego potencjalnym związkiem z wyjątkowo nasilonym wśród Szkotów niedoborem witaminy D z zaskoczeniem zauważyli, że mieszkający tu ludzie mają wyższe średnie stężenie witaminy D niż Szkoci kontynentalni. Najwyższe poziomy zaobserwowano zaś u rolników i osób po 60. roku życia.
Jak mówią autorzy, wynik ten bardzo ich zaskoczył, ponieważ normalnie to właśnie u osób starszych występują największe problemy z niedoborami witaminy D.
W przypadku rolników wyjaśnienie okazało się proste - były to osoby spędzające wiele godzin na świeżym powietrzu, wystawione na duże dawki promieniowania słonecznego. Po dokładnej analizie okazało się, że także za wysokim poziomem witaminy D w organizmach osób w podeszłym wieku stoi słońce: wśród emerytowanych mieszkańców Orkney jest bowiem wyjątkowo wysoki odsetek osób jeżdżących co najmniej raz w roku (a nierzadko także dwa razy do roku) na kilkutygodniowe wakacje do mocno nasłonecznionych krajów.
„Potwierdza to wyniki wcześniejszych badań sugerujących, że tradycyjne rolnictwo wiąże się z wyższymi poziomami witaminy D we krwi - mówi dr Emily Weiss, jedna ze współautorek pracy. - Znaczący wkład wakacji zagranicznych w pokrywaniu zapotrzebowania na tę witaminę także jest zgodny z wynikami innych badań brytyjskich, które dowodziły, że znaczenie wakacji w ciepłym klimacie jest kluczowe dla dostarczania organizmowi odpowiedniej dawki promieniowania UV potrzebnej do syntezy witaminy D”.
Jednocześnie naukowcy ustalili, że młodsze grupy wiekowe (nie będące rolnikami) - szczególnie ludzie około 40. roku życia - cierpią na silne niedobory witaminy D, których stawki były takie same, jak w innych rejonach Szkocji. Były to osoby w wieku produkcyjnym, większość dnia spędzające w pomieszczeniach zamkniętych i rzadko wyjeżdżające na wakacje za granicę.
Autorzy pracy wyjaśniają, że ponieważ średnia wieku mieszkańców Orkney jest wysoka (większość społeczeństwa stanowią tu emeryci), a przy tym jest to tradycyjnie rolniczy region, średnie stawki witaminy D plasują się bardzo wysoko, pomimo wspomnianych niedoborów u młodszych grup społeczeństwa.(PAP)
kap/ agt/
