"historia.org.pl": Historia szachów. Jak stały się królewską grą

2020-12-27 12:09 aktualizacja: 2020-12-27, 12:12
Uczestniczki indywidualnych mistrzostw Polski kobiet w szachach szybkich, na obiektach klubu Zawisza. Fot. PAP/Tytus Żmijewski
Uczestniczki indywidualnych mistrzostw Polski kobiet w szachach szybkich, na obiektach klubu Zawisza. Fot. PAP/Tytus Żmijewski
Szachy to jedna z najstarszych gier, które mimo upływu kolejnych wieków, cieszy się niesłabnącą popularnością. W średniowieczu pokochali ją królowie, stąd szachy są nazywane królewską grą, nie tylko ze względu na jedną z figur, co z powodu wielu koronowanych głów, które w nie grywały. Jednak historia szachów miała kilka etapów, w których zmieniały się i ich reguły, jak i styl gry największych mistrzów - pisze portal historia.org.pl.

Przyjmuje się, że szachy powstały w północno-zachodnich Indiach w okresie Imperium Guptów (ok. 280–550). Wówczas grano w czaturangę, która jest pierwszą znaną grą, która później wyewoluowała do szachów współczesnych.

W dosłownym tłumaczeniu czaturanga oznacza „czterostronny” lub „podzielony na cztery części”. Nazwa pochodzi od systemu indyjskich wojsk, w których skład wchodziły: piechota, kawaleria, słonie bojowe oraz rydwany. Ta formacja wojska została opisana m.in. w Mahabharacie, która jest jednym z głównych hinduistycznych poematów epickich.

Szachy stały się popularną rozrywką na wielu europejskich dworach. Były postrzegane za grę sprzyjającą zwiększeniu społecznego prestiżu. Dlatego królowie chętnie grali w szachy. Stąd są nazywane królewską grą, nie tylko ze względu na jedną z figur, co z powodu wielu koronowanych głów, które grywały w szachy.

Władcami, którzy uwielbiali grać w szachy byli: król Anglii Henryk I Beauclerc, król Anglii Henryk II Plantagenet, król Anglii Ryszard I Lwie Serce, król Hiszpanii Filip II, król Kastylii i Leonu Alfons X Mądry, wielki książę moskiewski, Iwan IV Groźny. Wśród polskich królów zapewne grywał w nie Kazimierz Wielki, ze względu na swoje kontakty z Andegawenami, którzy lubili tę grę. Kazimierz zwracał uwagę na szachy, co znalazło odzwierciedlenie w jego prawodawstwie. Zabronił bowiem grać w szachy dla zakładu. Wszelki hazard był potępiany. Takie ustawodawstwo przyjmowano w wielu innych średniowiecznych państwach. Szachy były bardzo popularne u Jagiellonów. Grywali w nie zarówno Władysław Jagiełło, jak i Witold. 

O tym, jak szachy zawędrowały do Europy więcej w portalu historia.org.pl