Według Czerwińskiej, świat stoi przed historycznym wyzwaniem, jakim jest spowolnienie zmian klimatu, a cel wyznaczony w 2016 roku przez Porozumienie Paryskie w postaci zatrzymania wzrostu temperatury poniżej 2 st. C i dążenia do utrzymania go na poziomie 1,5 st. C pozostaje jednym z największych wyzwań dzisiejszych czasów.
Jednak - wskazała - Europa już od 15 lat traci dystans do swoich rywali, inwestując rocznie 1,5 proc. PKB mniej w badania i rozwój, niż ma to miejsce w Stanach Zjednoczonych czy Chinach. "Należy zwrócić uwagę także na inwestycje w sam sektor IT, które w Stanach Zjednoczonych i Chinach sięgają 47 proc. wszystkich inwestycji w badania. W Europie odsetek ten wynosi zaledwie 20 proc. Aby móc liczyć się w grze, Europa musi dotrzymać kroku rywalom w obszarze rozwoju technologicznego. Do tego niezbędne są napędzana innowacjami gospodarka i wyspecjalizowani pracownicy" - oceniła.
Jej zdaniem, Europa ma jednak przewagę w dziedzinie zielonych innowacji. Dowodem tego są najnowsze dane, zgodnie z którymi w Europie opatentowano 50 proc. więcej zielonych technologii niż w Stanach Zjednoczonych. Kolejne miejsca w tym zestawieniu zajmują azjatyccy giganci – Japonia i Chiny.
„To jednak nie wszystko: jeśli zbierzemy razem zielone i cyfrowe technologie zobaczymy, że w Europie zarejestrowano 76 proc. więcej patentów tego typu niż w Stanach i czterokrotnie więcej niż w Chinach. Na tym właśnie polu kluczową rolę odegrają inwestycje w innowacyjne rozwiązania i technologie cyfrowe. Największym portfelem projektów w obszarze cyfryzacji może poszczycić się Europejski Bank Inwestycyjny, który dostrzegając wagę inwestycji w transformację cyfrową, zamierza dalej, wspólnie z klientami i partnerami, wspierać innowacyjne procesy cyfryzacji zarówno w Europie, jak i poza nią, stymulując cyfrowy rozwój, który jest jednym z kluczy do zielonej przyszłości" - podkreśliła.
Wiceprezes EBI zaznaczyła jednak, że ostatni rok z powodu pandemii spowodował przeniesienie ciężaru i skupienie uwagi na innych palących kwestiach spowodowanych COVID-19.
W efekcie ucierpiały także inwestycje, które według najnowszego raportu Europejskiego Banku Inwestycyjnego spadły w drugiej połowie 2020 roku o 19 proc. w porównaniu z analogicznym okresem poprzedniego roku.
„Po niespodziewanych turbulencjach przyszedł jednak czas na odbudowę gospodarki nadwyrężonej przez ograniczenia spowodowane lockdownem i powrót na właściwe tory. Kluczem do przezwyciężenia wielu nękających współczesną ludzkość problemów są inwestycje w rozwój technologiczny i cyfryzację. Projekty, które wspieraliśmy, jako Europejski Bank Inwestycyjny, w 2020 roku obejmowały m.in. finansowanie projektów z zakresu nauk biologicznych w celu wsparcia walki z pandemią COVID-19, wsparcie dla firm takich jak BionTech i CureVac, po nasze pierwsze bezpośrednie finansowanie dla start-up’ów rozwijających nanosatelity i aplikacje danych kosmicznych" - podkreśliła.
Poinformowała, że pandemia COVID-19 nie zatrzymała działań Banku na rzecz transformacji energetycznej i ożywienia ekologicznego. "Wręcz przeciwnie. Działania na rzecz klimatu wyniosły 40 proc. całkowitego finansowania wspieranych przez nas projektów. W naszych aktywnościach ważne miejsce zajmowały także innowacje związane z energią odnawialną czy wsparciem dla sektora MŚP oraz zdrowia. Ze wsparcia EBI nadal korzystały miasta i regiony w całym kraju, głównie na obszarach spójności. Zintensyfikowaliśmy partnerstwa i wspólne inicjatywy z PFR czy EFG. Rok 2020 pokazał, że klimat, innowacje, rozwój terytorialny i konwergencja to powiązane ze sobą i wspierające się wzajemnie cele" - opisywała Czerwińska.
W jej opinii skala wyzwań związanych z dekarbonizacją współczesnej gospodarki wymaga współpracy instytucji na wszystkich poziomach – prywatnych, państwowych, a także jednostek sektora publicznego.
Horyzont Europa - program UE w zakresie badań i innowacji
"Odpowiedzią na to jest Horyzont Europa - niezwykle ambitny program UE w zakresie badań i innowacji, następca programu Horyzont 2020, w ramach którego Unia Europejska przekaże na te cele ze swojego budżetu ok. 95,5 mld euro. Europejski Bank Inwestycyjny jest częścią tej inicjatywy i w pełni wspiera oraz angażuje się w projekty, które łączą innowacyjne umysły w całej Unii Europejskiej i poza nią, mające na celu przezwyciężenie społecznych i gospodarczych wyzwań" - podkreśliła, dodając, że Grupa EBI zainwestowała od 2000 roku już ponad 210 miliardów euro w innowacje i kompetencje.
Według Czerwińskiej, jako europejska instytucja udzielająca kredytów długoterminowych, której udziałowcami są państwa członkowskie, EBI zapewnia wsparcie finansowe dla rzetelnie przygotowanych inwestycji, przyczyniając się w ten sposób do realizacji celów polityki unijnej. "Przykładem takiej działalności jest wsparcie dla europejskiego rozwoju sieci 5G, która zapewni zwiększenie prędkości i przepustowości łączy, wpłynie na większą żywotność baterii oraz poprawi stabilność połączeń. Przewidujemy, że dodatkowo wpłynie to na rozwój technologii VR i AR (autonomiczne pojazdy, automatyka przemysłowa oraz rozwój medycyny). By przyspieszyć badania i rozwój technologii 5G, EBI wsparło pożyczką firmy Nokia i Ericsson na kwotę 750 milionów euro. W ciągu ostatnich 6 lat pomogliśmy objąć ponad 30 milionów domów bardzo szybkimi usługami szerokopasmowymi" - zwróciła uwagę. (PAP)
autor: Małgorzata Werner-Woś
liv/