CBOS zapytał respondentów o stosunek do 22 narodów i grup etnicznych. Badani oceniali, w jakim stopniu darzą dany naród sympatią bądź też są mu niechętni.
Jak wynika z sondażu, najbardziej lubianymi przez Polaków narodami są Czesi (63 proc. deklaracji sympatii), Włosi (62 proc.), Słowacy (61 proc.), Amerykanie (60 proc.) oraz Węgrzy (60 proc.).
Niewiele mniej respondentów darzy sympatią Hiszpanów (57 proc.), Chorwatów (55 proc.) oraz Norwegów (54 proc.), a także Anglików (52 proc.), Francuzów (50 proc.), Holendrów (49 proc.), Litwinów (49 proc.) oraz Białorusinów (47 proc.). Niechęć do wymienionych nacji deklarowana jest znacznie rzadziej niż sympatia (od 6 do 17 proc.).
Kolejnym narodem do którego sympatia deklarowana jest wielokrotnie częściej niż niechęć są Estończycy (44 proc. wobec 10 proc.), jednocześnie niemała część ankietowanych nie ma sprecyzowanego stosunku do tej nacji (17 proc.).
CBOS podkreśla, że około dwóch piątych respondentów przychylnie wypowiada się na temat Niemców, Ukraińców, Żydów oraz Chińczyków (sympatię wyraża od 36 proc. do 43 proc. respondentów). W nastawieniu do tych narodów również sympatia przeważa nad niechęcią, choć przewaga jest mniejsza niż w przypadku wymienionych wcześniej nacji (niechęć wyraża od 25 proc. do 29 proc. respondentów).
Z sondażu wynika, że mniej więcej co trzeci badany darzy sympatią Rosjan (35 proc.) i Rumunów (33 proc.), a niechęć do tych narodów wyrażana jest porównywalnie często, co pozytywne nastawienie (odpowiednio 35 proc. i 31 proc. deklaracji niechęci).
Wobec pozostałych nacji uwzględnionych w sondażu, czyli Romów i Arabów, przeważa niechęć
Sympatię do nich deklaruje około jednej czwartej ankietowanych (odpowiednio 26 proc. i 24 proc.), a niechęć ponad dwie piąte (odpowiednio 42 proc i 46 proc.).
CBOS zaznacza, że w roku 2021 odnotował dużą poprawę nastawienia do prawie wszystkich narodów uwzględnionych w sondażu. W porównaniu z ubiegłym rokiem największe wzrosty sympatii zarejestrowano w odniesieniu do Białorusinów (wzrost o 16 punktów procentowych), Francuzów, Węgrów i Litwinów (wzrosty o 12 punktów procentowych), Włochów (wzrost o 11 punktów procentowych), Czechów oraz Amerykanów (wzrosty o 10 punktów procentowych).
Natomiast, jeżeli chodzi o największe spadki niechęci w stosunku do roku 2020 CBOS odnotował w przypadku Arabów (spadek o 9 punktów procentowych), Białorusinów (o 8 punktów), Rosjan, Ukraińców i Włochów (spadki o 7 punktów).
W porównaniu z zeszłorocznym pomiarem największy wzrost średniej CBOS odnotował w przypadku Białorusinów (wzrost średniej o 0,48). Dużą poprawę nastawienia wobec Białorusinów można wiązać ze sporym zainteresowaniem i przychylnym nastawieniem Polaków wobec pokojowych protestów społecznych na Białorusi, które odbywały się w ubiegłym roku po ogłoszeniu wygranej Aleksandra Łukaszenki w wyborach prezydenckich w sierpniu 2020 roku.
CBOS podkreśla, że w tym roku odnotował poprawę nastawienia do wszystkich naszych sąsiadów. Podobnie jak w ubiegłych latach naszymi ulubionymi sąsiadami są Czesi i Słowacy, a na drugim miejscu sytuują się Litwini (w latach 2018-2020 również na drugim miejscu sytuowali się Litwini, natomiast we wcześniejszych latach zdarzało się, że Niemcy uzyskiwali zbliżone wyniki).
Od kilku lat mieliśmy bardzo zbliżone nastawienie do Niemców oraz Białorusinów.
Obecnie przychylniej odnosimy się do Białorusinów. Aktualnie do Niemców odnosimy się z taką samą sympatią jak do Ukraińców. Z kolei z największym dystansem, podobnie jak w ubiegłych latach, podchodzimy do Rosjan. Inaczej niż w ubiegłych latach, gdy silniej artykułowana była niechęć, nasze nastawienie wobec Rosjan jest obecnie neutralne – równie silnie wyrażana jest sympatia co niechęć (wartość średniej wynosi 0).
Z sondażu wynika, że wartość wskaźnika sympatii wśród ogółu badanych wynosi 10,27. Oznacza to, że ankietowani wyrażali sympatię przeciętnie do 10 spośród 22 narodów i grup etnicznych uwzględnionych w sondażu.
Natomiast wartość wskaźnika niechęci jest dużo mniejsza niż wskaźnika sympatii i wynosi 3,95. Oznacza to, że przeciętnie badani rzadziej deklarowali niechęć niż sympatię – średnio do 4 spośród 22 narodów. Co trzeci badany nie wyraził niechęci do żadnej nacji (33 proc.), a zdecydowana większość (71 proc.) do co najwyżej pięciu. Jedynie 7 proc. badanych ma negatywne nastawienie do ponad połowy narodów uwzględnionych w sondażu.
Badanie "Aktualne problemy i wydarzenia" przeprowadzono w ramach procedury mixed-mode na reprezentatywnej imiennej próbie pełnoletnich mieszkańców Polski, wylosowanej z rejestru PESEL.Badanie zrealizowano od 1 do 11 lutego 2021 roku na próbie liczącej 1179 osób (w tym: 44,3 proc. metodą CAPI, 40,1 proc. – CATI i 15,6 proc. – CAWI). (PAP)