Katowicki Spodek ma już 50 lat

2021-05-09 08:37 aktualizacja: 2021-05-09, 08:12
Jedna z najbardziej charakterystycznych budowli w Polsce – hala widowiskowo-sportowa Spodek w Katowicach, świętuje w sobotę 50. urodziny. Ten obiekt jest wciąż świeży, wciąż inspiruje i fascynuje – uważają architekci.

Obchody jubileuszu ze względu na epidemię trzeba było ograniczyć, ale firma PTWP Event Center - operator Spodka i Międzynarodowego Centrum Kongresowego w Katowicach zorganizowała je m.in. w formie cyklu rozmów w internetowym studiu.

Pięćdziesięcioletnia budowla do dziś imponuje

"Do dzisiaj zastanawia nas, jak to można było policzyć, złożyć, podciągnąć kopułę na tę wysokość, aby na końcu utraciła swój ciężar. Myślę, że to może współczesnych architektów i tych, którzy przychodzą po nas, dalej inspirować. Stworzenie takiej konstrukcji jest wyzwaniem nawet dla naszej, bardziej współczesnej wyobraźni" – powiedział podczas debaty architektów współwłaściciel Medusa Group Przemo Łukasik.

"50 lat to w architekturze bardzo dużo. Genialność tej konstrukcji powoduje jednak, że ten obiekt jest cały czas świeży, jest kapitalny" – ocenił założyciel KWK Promes Robert Konieczny. Wspominał swój pierwszy kontakt ze Spodkiem - w wieku 9 lat poszedł z ojcem do działającego wówczas w Spodku kina na "Gwiezdne wojny". "Nie ma lepszego miejsca, żeby obejrzeć ten film. Nigdy tego nie zapomnę" – opowiadał.

Jacek Mroczkowski z pracowni BDMA - projektant Międzynarodowego Centrum Kongresowego w Katowicach, wybudowanego w 2016 r. obok Spodka i połączonego z nim podziemnym tunelem przyznał, że to właśnie ta hala była dla niego głównym punktem odniesienia. "Jak zaprojektować obiekt, który nie będzie konkurował ze Spodkiem, nie odbierze mu ikoniczności i mocy? Ocenę zostawiam odbiorcom, ale cała trudność polegała na tym, by tak wykreować napięcie między przestrzeniami Spodka i MCK, żeby przypominało to widoczne na grafice jin i jang, a nie takie, jak między dwoma walczącymi atletami. Chodziło o wykreowanie związku i relacji, a nie konkurencji" - wyjaśniał architekt.

Budowa Katowickiego Spodka trwała 7 lat

Innowacyjny projekt Spodka to dzieło Macieja Gintowta i Macieja Krasińskiego. Prace konstrukcyjne rozpoczęły się w 1964 r. Siedem lat później nastąpiło uroczyste otwarcie. Była to jedna z pierwszych na świecie budowli zwieńczonych dachem w kształcie kopuły. Wykonawcą konstrukcji Spodka był Andrzej Żórawski, a jej nieco zapomnianym pomysłodawcą prof. Wacław Zalewski. "Najlepszy wówczas konstruktor w Polsce, powstaniec warszawski" – opowiadała w sobotę historyk sztuki prof. Irma Kozina z ASP w Katowicach.

Przypomniała, że Spodek miał powstać na terenie górniczym, w pobliżu ówczesnej kopalni Katowice. "Wiedząc, że to miejsce, gdzie trwa wydobycie, profesor Zalewski myślał o nim jak o wzburzonym morzu, na którym najlepiej utrzyma się okręt, mający jak najmniej punktów styczności z ziemią" – dodała.

Spodek to obiekt z bogatą historią wydarzeń rozrywkowych, sportowych i wystawienniczych. Oddany do użytku w 1971 r., wpisał się na stałe w krajobraz Katowic i stał się jedną z najbardziej rozpoznawalnych ikon architektury w Polsce. Od 50 lat gości wielkie wydarzenia, koncerty, imprezy sportowe i wystawiennicze. Trybuny hali mieszczą 11 tys. osób, kompleks zawiera m.in. lodowisko, basen, salę gimnastyczną oraz hotel.

Zwolennikiem budowy nowoczesnej hali w centrum Katowic był ówczesny śląski wojewoda gen. Jerzy Ziętek, który chciał, by stała się ona symbolem miasta.

Pierwszą imprezą w Spodku były zorganizowane 8 maja 1971 r. obchody 50. rocznicy wybuchu III Powstania Śląskiego. Do Spodka przybyli wtedy I sekretarz KC PZPR Edward Gierek, przewodniczący Rady Państwa Józef Cyrankiewicz i premier Piotr Jaroszewicz. Uroczystość uświetniły występy zespołu "Śląsk" oraz Anny German i Ewy Decówny.

W ramach jubileuszu w sobotni wieczór na elewacji Spodka wyświetlane są daty przypominające 50 najciekawszych wydarzeń z jego 50-letniej historii. (PAP)

autorka: Anna Gumułka

kgr/