![Ambasador RP w Izraelu Marek Magierowski podczas IV Zjazdu Polaków Ratujących Żydów na koncercie „Honorując Sprawiedliwych” w Jerusalem Theatre w Jerozolimie. Fot. PAP/Mateusz Marek](/sites/default/files/styles/main_image/public/202106/pap_20191016_22N%20%281%29.jpg?itok=S01ek_LF)
"Wyobraźcie sobie dom w Warszawie. Spalony i opuszczony w 1945. Przed niemiecką okupacją mieszkało tam sześć rodzin. Jedna z nich to byli Żydzi. Niektórzy lokatorzy zginęli, część została wywieziona do obozów koncentracyjnych, jeszcze inni uciekli przed prześladowaniami" - tak zaczął ambasador Magierowski.
Imagine a house in Warsaw. Burnt out and abandoned in 1945. Before the German occupation six families had lived in this place. One of them was Jewish. Some tenants perished, some were deported to concentration camps, some others fled the persecution.
— Marek Magierowski (@mmagierowski) June 28, 2021
2/12
"Tuż po wojnie dom został znacjonalizowany przez komunistów. Wprowadziły się dwie nowe rodziny. (...) Część z nich utraciła wcześniej swoje mienie we wschodniej Polsce, obecnie części Związku Radzieckiego. I nigdy nie otrzymała odszkodowania" - pisze.
Ambasador opisuje dalsze losy mieszkańców, którzy w 1990 r. skorzystali z oferty lokalnych władz i wykupiły swoje mieszkania.
"A potem niespodzianka. W 2005 roku nagle pojawia się kancelaria reprezentująca przedwojennych właścicieli. Żądają opróżnienia lokalu i zwrócenia go prawowitym właścicielom. Wiele podobnych roszczeń – głównie w Warszawie. Niektóre z nich są proste i przejrzyste. Ale wiele innych jest co najmniej wątpliwych. Brakuje niektórych świadectw własności, niektóre dokumenty są sfałszowane. Żyzny grunt dla rażących oszustw związanych z nieruchomościami" - opisuje dyplomata.
Zdaniem Magierowskiego "+dzika reprywatyzacja+ prowadzi do kompletnego chaosu", ponieważ "podmioty o charakterze mafijnym kontrolują dużą część rynku nieruchomości" i "kwitnie zorganizowana przestępczość w białych rękawiczkach".
The so-called “wild reprivatisation” leads to utter chaos. Mafia-like entities control large part of the real estate market. Organised white-collar crime thrives.
— Marek Magierowski (@mmagierowski) June 28, 2021
8/12
"Po 45 latach rządów komunistycznych i ponad 30 latach od przemian demokratycznych ludzie, którzy nigdy nie mieli nic wspólnego z wojną i Holokaustem, stają teraz przed eksmisją z nieruchomości, które legalnie nabyli i w które zainwestowali" - podkreśla.
"W 2015 roku polski Trybunał Konstytucyjny wydał orzeczenie, które w zasadzie położyło kres tym grabieżczym praktykom. Obecnie jest ono wdrażane w polskim Kodeksie postępowania administracyjnego. Nałożono 30-letni, niedyskryminujący termin przedawnienia, najdłuższy z możliwych w polskim systemie prawnym. Procedury administracyjne zostaną zakończone. Niemniej jednak wszystkim zainteresowanym stronom nadal będzie przysługiwało prawo do wytoczenia powództwa cywilnego i uzyskania odszkodowania w uczciwym postępowaniu przed sądem" - zaznaczył dyplomata.
Uchwalenie nowelizacji spotkało się z reakcją strony izraelskiej. W wydanym w czwartek wieczorem oświadczeniu ambasada Izraela w Polsce stwierdziła, że nowela "w rezultacie uniemożliwi zwrot mienia żydowskiego lub ubieganie się o rekompensatę" i że "to niemoralne prawo poważnie uderzy w stosunki między naszymi państwami". Również szef MSZ Izraela Jair Lapid ocenił we wpisie na Twitterze m.in., że "nowe polskie prawo jest hańbą i poważnie zaszkodzi stosunkom między dwoma krajami".
W sprawie noweli Kpa ambasador Magierowski został w niedzielę wezwany do MSZ Izraela, w poniedziałek do polskiego MSZ przybyła kierująca ambasadą Izraela w Polsce.
W czwartek Sejm uchwalił nowelizację Kodeksu postępowania administracyjnego, która stanowi m.in. że po upływie 30 lat od wydania decyzji administracyjnej niemożliwe będzie wszczęcie postępowania w celu jej zakwestionowania, np. w sprawie odebranego przed laty mienia. Za nowelizacją Kpa głosowało 309 posłów, nikt nie był przeciw, 120 osób wstrzymało się od głosu. Nowelą zajmie się teraz Senat.
The amendment to the Polish Code of Administrative Procedure: an explanatory thread. With some historical background and – this time – in English. #WW2 #Restitution #Holocaust ⬇️
— Marek Magierowski (@mmagierowski) June 28, 2021
1/12 pic.twitter.com/5BjziSICVJ
Uchwalona w czwartek nowelizacja wynika z konieczności dostosowania prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego sprzed sześciu lat. W maju 2015 r. TK orzekł, że przepis Kpa w obecnym brzmieniu - pozwalający orzec o nieważności decyzji wydanej z rażącym naruszeniem prawa nawet kilkadziesiąt lat po tej decyzji - jest niekonstytucyjny.
Joanna Baczała (PAP)
liv/