Zmarł były kanclerz Niemiec Helmut Kohl

Kohl sprawował urząd kanclerza Niemiec od 1982 do 1998 roku. 16-letni okres jego rządów obejmuje kluczowe wydarzenia związane z kresem zimnej wojny, zjednoczeniem obu państw niemieckich oraz procesu włączenia krajów środkowo- i wschodnioeuropejskich do Unii Europejskiej.

Za największy sukces polityka CDU uważa się zjednoczenie Niemiec. Kohl wykorzystał po mistrzowsku sytuację międzynarodową na przełomie lat 80. i 90., będącą wynikiem demokratycznych przemian w Polsce, NRD i innych krajach bloku wschodniego oraz polityki przywódcy ZSRR Michaiła Gorbaczowa. W prowadzonych w 1990 roku negocjacjach 2+4 (oba państwa niemieckie plus USA, Wielka Brytania, Francja i ZSRR) doprowadził do zjednoczenia podzielonego od zakończenia wojny kraju i odzyskania pełnej suwerenności.

W rozmowach z kierownictwem radzieckim uzyskał, co wydawało się niemożliwe, zgodę na pozostanie całych Niemiec w NATO.

Kohl był zdecydowanym orędownikiem porozumienia z Polską. Pomimo tego zwlekał w 1989 roku z ostatecznym uznaniem polsko-niemieckiej granicy, bojąc się utraty głosów przedstawicieli niemieckich ziomkostw. Do podpisania traktatu granicznego doszło dopiero w 1990 roku. Rok później Polska i Niemcy podpisały Traktat o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy będący do dziś podstawą wzajemnych relacji.

Kohl wspierał polskie dążenia do Unii Europejskiej, jednak formalne przyjęcie Polski do Wspólnoty (2004 r.) miało miejsce po ustąpienia kanclerza ze stanowiska.

Kohl przegrał w 1998 roku wybory parlamentarne i musiał oddać fotel kanclerza swojemu rywalowi z SPD - Gerhardowi Schroederowi. Wkrótce potem wybuchła afera z nielegalnymi funduszami partyjnymi, które Kohl przyjmował od anonimowych darczyńców. Skandal miał bardzo negatywny wpływ na wizerunek zasłużonego polityka. Były kanclerz utracił honorowe przewodnictwo swojej partii. Skandal doprowadził też do zerwania kontaktów między Kohlem a jego dawną protegowaną Angelą Merkel, która wezwała do "emancypacji" partii od byłego szefa. Ich relacje uległy poprawie dopiero w ostatnich latach.

Ze względu na zły stan zdrowia, będący skutkiem upadku, Kohl w ostatnich latach niemal całkowicie wycofał się w zacisze domowe. W 2008 roku ożenił się z młodszą o 34 lata Maike Richter. Jego pierwsza żona, Hannelore, popełniła w 2001 roku samobójstwo. Miał z nią dwójkę dzieci - Waltera i Petera.

Pomimo ograniczeń wynikających z poruszania się na wózku inwalidzkim oraz zaburzeń mowy, Kohl śledził wydarzenia polityczne i wypowiadał się na aktualne tematy. W 2014 roku opublikował książkę "Z troski o Europę" - płomienny manifest europejskiej integracji. W zeszłym roku przyjął w swoim domu premiera Węgier Viktora Orbana.

Żegnamy dziś Helmuta Kohla. Wybitną postać, męża stanu, wielkiego polityka w wyjątkowych czasach. Niech spoczywa w pokoju. RiP - napisała w piątek premier Beata Szydło na Twitterze.

Odszedł Helmut Kohl - Kanclerz RFN przez 16 lat, ojciec zjednoczenia Niemiec. Niech spoczywa w pokoju - RiP - napisał na Twitterze prezydent Andrzej Duda.

Z głębokim żalem przyjąłem informację o śmierci Helmuta Kohla, wybitnego niemieckiego polityka odznaczonego licznymi orderami, w tym Orderem Orła Białego - oświadczył szef MSZ Witold Waszczykowski. "Nie należy zapominać o roli, jaką Helmut Kohl odegrał w zjednoczeniu Niemiec po upadku żelaznej kurtyny, a także o jego wpływie na proces jednoczenia się całej Europy" - przypomniał.

"H. Kohl - ostatni z mężów stanu końca XX wieku, dzięki którym komunizm upadł pokojowo. R. I. P."- napisał na Twitterze wicepremier, minister nauki i szkolnictwa wyższego Jarosław Gowin.

Ambasador Niemiec w Polsce Rolf Nikel napisał‏: "Zmarł Helmut Kohl, wielki mąż stanu niemiecki i europejski. Jako młody dyplomata miałem zaszczyt pracować w jego Urzędzie Kanclerskim".

Przewodniczący Rady Europejskiej Donald Tusk napisał na Twitterze w języku angielskim i niemieckim: "Zawsze będę pamiętał Helmuta Kohla. Przyjaciel i mąż stanu, który pomógł zjednoczyć Europę."

Z kolei polskie MSZ podało dalej wpis ambasady Polski w Niemczech o następującej treści: "Zmarł Helmut Kohl - orędownik pojednania i członkostwa #Polska w #UE i #NATO"

Były kanclerz Niemiec Helmut Kohl był "istotą Europy" - oświadczył szef Komisji Europejskiej Jean-Claude Juncker, nazywając zmarłego polityka swoim przyjacielem. Dodał, że na znak żałoby kazał opuścić do połowy masztu flagi przy instytucjach unijnych.

Helmut Kohl był wielkim Niemcem i wielkim Europejczykiem - powiedziała kanclerz Angela Merkel w piątek w Rzymie, reagując na wiadomość o śmierci byłego kanclerza. Jej zdaniem Kohl położył wielkie zasługi dla jedności Niemiec i integracji europejskiej. Merkel powiedziała, że życie Kohla determinowały dwa najważniejsze cele niemieckiej polityki: "odzyskanie jedności ojczyzny oraz zjednoczenie Europy".

 (PAP)

dmi/ mal/