2023-11-15 16:24 aktualizacja: 2023-11-15, 17:34
Badanie diabetyczne, fot. PAP/PA/Peter Byrne
Cukrzyca stanowi coraz większy problem zdrowotny i społeczny. W Polsce choruje na nią ok. 3 mln osób, a przewiduje się, że do 2030 roku co dziesiąty Polak będzie zmagał się z tą chorobą - wskazał w środę Narodowy Fundusz Zdrowia.
Dane NFZ wskazują, że w Polsce w 2018 roku na cukrzycę chorowało 2,86 mln dorosłych osób (czteroletnia chorobowość rejestrowana na podstawie danych o zrealizowanych świadczeniach), a w 2022 roku liczba ta wzrosła do 3,11 mln. Koszt świadczeń, wyrobów medycznych i leków stosowanych w cukrzycy wyniósł w 2022 roku ok. 2,5 mld zł (1,9 mld w 2018 roku).
"Ok. 9 proc. Polaków choruje na cukrzycę typu 2, drugie tyle z nas choruje na stany metaboliczne poprzedzające wystąpienie tej choroby: insulinooporność, hiperinsulinemię, otyłość, zespół metaboliczny" - wyjaśnił NFZ.
Cukrzyca to choroba metaboliczna. Charakteryzuje się podwyższonym stężeniem glukozy we krwi (hiperglikemią) w wyniku upośledzonego działania lub wydzielania insuliny. Niezdiagnozowana lub nieleczona uszkadza wzrok, nerki, naczynia krwionośne, prowadzi do wystąpienia powikłania tzw. stopy cukrzycowej. Występują cztery typy cukrzycy. Najczęstszą jest cukrzyca typu 2, która wynika między innymi z prowadzonego stylu życia.
Co ważne, cukrzyca nie zawsze daje wyraźne objawy. To dlatego często jej rozpoznanie jest spóźnione, zwłaszcza w przypadku cukrzycy typu 2. Typowymi objawami cukrzycy są: wielomocz (oddawanie większej ilości moczu, również w nocy), wzmożone pragnienie (jest to najczęstszy objaw podawany przez chorych, zazwyczaj towarzyszy mu suchość ust) oraz osłabienie, senność (może temu towarzyszyć uczucie zmęczenia, zaburzenia koncentracji).
NFZ podkreślił, że jeśli ktoś zaobserwuje u siebie te objawy, powinien skontaktować się z lekarzem. Podczas diagnostyki cukrzycy lekarz może zlecić oznaczenie poziomu cukru na czczo, doustny test tolerancji glukozy, tzw. krzywą cukrową (OGTT) oraz oznaczenie hemoglobiny glikowanej.
"Badanie poziomu cukru we krwi jest ważne w diagnostyce oraz monitorowaniu cukrzycy. Powinny okresowo wykonywać je również osoby zdrowe. Zarówno zbyt niski, jak i wysoki poziom cukru we krwi jest niebezpieczny dla zdrowia" - podkreślił Fundusz.
Jak zaznaczono, aktywność fizyczna jest istotna nie tylko w przypadku profilaktyki cukrzycy, ale również we właściwej jej kontroli. Równie ważna w leczeniu, jak i zapobieganiu cukrzycy jest odpowiednia dieta.
Przy planowaniu diety należy pamiętać o kilku zasadach. Przede wszystkim posiłki należy jeść regularnie i o stałych porach. Zaleca się ograniczanie słodyczy, węglowodanów o wysokim indeksie glikemicznym oraz nasyconych kwasów tłuszczowych. Nie należy również przekraczać swojego dziennego zapotrzebowania kalorycznego.
"Dbaj o jakość spożywanych posiłków – twoja dieta powinna być bogata w warzywa i nasiona, które dostarczają witamin oraz składników mineralnych. Pamiętaj o odpowiedniej podaży płynów – pij dziennie około 2 litrów płynów, najlepiej wody niegazowanej" - zaapelował NFZ.
Na portalu diety NFZ dostępny jest plan żywieniowy DASH Cukrzyca, który wspomaga leczenie cukrzycy (szczególnie typu 2). Zmniejsza ryzyko powikłań tej choroby. Bazuje na produktach o niskim indeksie glikemicznym.
W ramach cyklicznej akcji Środa z Profilaktyką NFZ zajmuje się różnymi aspektami zdrowia.
Materiały edukacyjne przygotowane w ramach akcji są dostępne bezpłatnie na kanale YouTube Akademia NFZ, Facebooku Akademia NFZ i na stronie Narodowego Funduszu Zdrowia https://www.nfz.gov.pl/aktualnosci/aktualnosci-oddzialow. (PAP)
Aleksandra Kiełczykowska
sma/
