Polak w RPA skazany na karę śmierci. Po ponad trzydziestu latach w więzieniu zostanie deportowany

Minister spraw wewnętrznych Leon Schreiber oświadczył, że deportację 71-letniego Walusia finansuje Polska. Podkreślił, że obywatele jego kraju, w tym wdowa po Chrisie Hanim, nie poniosą żadnych kosztów w związku z tą operacją.

Polski imigrant, powiązany z ugrupowaniami opowiadającymi się za utrzymaniem apartheidu, 10 kwietnia 1993 r. zastrzelił jednego z liderów Południowoafrykańskiej Partii Komunistycznej, a zarazem działacza zbrojnego skrzydła Afrykańskiego Kongresu Narodowego (ANC). Morderstwo, do którego doszło podczas pierwszych rozmów o zniesieniu polityki segregacji rasowej między prezydentem Willemem de Klerkiem a liderem ANC Nelsonem Mandelą, zaostrzyła napięcia rasowe i sprowokowało gwałtowne zamieszki.

Początkowo Waluś został skazany na karę śmierci, później zamienioną na dożywocie. W 2016 roku sąd zgodził się na przedterminowe zwolnienie go, ale decyzja ta została rok później uchylona przez sąd apelacyjny po odwołaniu złożonym przez resort sprawiedliwości. W 2017 roku Waluś zrzekł się obywatelstwa południowoafrykańskiego i starał się o przeniesienie do więzienia w Polsce, gdzie chciał odbyć resztę kary, jednak sąd zdecydował, że polski imigrant będzie kontynuować odbywanie kary więzienia w Południowej Afryce.

Czytaj więcej

Resort sprawiedliwości RPA: Janusz Waluś został warunkowo zwolniony z więzienia

Deportacja następuje w dniu, w którym kończy się kara wymierzona Walusiowi - podkreślił minister Schreiber. W 1993 r. Polak został skazany na karę śmierci, którą w 2000 r. zamieniono na dożywotnie więzienie. W 2022 r. Trybunał Konstytucyjny RPA nakazał przedterminowe zwolnienie Walusia.

Decyzja o zwolnieniu warunkowym Walusia wywołała w RPA oburzenie. W protestach przeciwko wypuszczeniu go z więzienia uczestniczyło ponad 1000 osób.

MSZ: Januszowi Walusiowi udzielono niezbędnej pomocy przy powrocie do kraju

Rzecznik MSZ Paweł Wroński potwierdził PAP, że służby konsularne udzieliły Walusiowi pomocy w powrocie do kraju, a resort był w tej sprawie "w kontakcie z partnerami z RPA". "Został mu odnowiony paszport ze względu na to, że jego paszport był już nieważny i zapewniona mu zostanie niezbędna pomoc dla powrotu do kraju" - powiedział Wroński.

Zaznaczył, że polskie MSZ podejmuje "wszystkie te zgodne z prawem działania, które wypełnia wobec każdego obywatela polskiego". "Pan Janusz Waluś w 2017 roku zrezygnował z obywatelstwa RPA i obecnie ma wyłącznie obywatelstwo polskie. W związku z tym konsulat RP otacza go opieką taką jaką otacza się obywatela polskiego" - dodał rzecznik.

Wroński podkreślił, że wszystkie działania z polskiej strony odbywają się zgodnie z rutyną przewidzianą dla tego rodzaju przypadków.

"O zakresie i sposobie tej pomocy nie informuję, ponieważ zwykle nie informujemy o tym w przypadku innych obywateli polskich" - powiedział. Dodał, że "każdy obywatel, który nie ma środków i możliwości powrotu do kraju otrzymuje pomoc". "To nie jest pomoc bezzwrotna, to jest pomoc przewidziana prawem w takim zakresie w jakim obywatelowi możemy pomóc" - powiedział rzecznik MSZ. (PAP)

lui/ mok/ piu/ ap/ mow/ ał/