2024-10-29 06:22 aktualizacja: 2024-10-29, 13:26
Osoba siedząca przed laptopem. Zdj. ilustracyjne. Fot. PAP/EPA/SASCHA STEINBACH
Co drugi Polak (55 proc.) co najmniej raz otrzymał wiadomość od osoby podszywającej się pod znajomego, członka rodziny lub przedstawiciela instytucji, a niemal co piąty (18. proc.) padł ofiarą kradzieży wrażliwych danych lub pieniędzy - wynika z raportu Santander Consumer Banku "Test z cyberbezpieczeństwa".
Według przekazanego PAP raportu SCB zbadał metody stosowane przez przestępców, zwiększające skuteczność ich działań, wiek oraz dochody osób najbardziej narażonych na atak cyberoszustów, a także sposoby pomagające chronić się przed oszustami.
Z danych SCB wynika, że z oszustwami spotykają się najczęściej osoby między 30 a 39 rokiem życia – aż 66 proc. z tej grupy miało z nimi do czynienia. Dla porównania, w grupie osób powyżej 60. roku życia odsetek ten wynosi 36 proc.
Choć osoby starsze bywają postrzegane jako bardziej podatne na tego typu zagrożenia, to jedynie 11 proc. seniorów faktycznie doświadczyło cyberoszustwa. Natomiast wśród najmłodszych ankietowanych, czyli w grupie wiekowej 18-29 lat, odsetek ten wyniósł 24 proc.
Według raportu przestępcy analizują grupy docelowe ataków, aby zwiększyć skuteczność swoich działań. Dzięki analizie danych z mediów społecznościowych, geolokalizacji oraz aktywności online mogą lepiej profilować ofiary: zgodnie z wynikami raportu najczęściej fałszywe wiadomości otrzymywały osoby o dochodach netto w przedziale 5000–5999 zł – niemal dwie trzecie respondentów z tej grupy. Z kolei wśród osób o niższych zarobkach (3000–3999 zł) takie próby oszustw dotknęły co drugiego badanego.
Świadomość na temat taktyk oszustów stopniowo się zwiększa, co sprawia, że wiele osób potrafi uniknąć zagrożenia. Wyniki badania pokazują, że blisko trzy czwarte (73 proc.) respondentów uchroniło się przed atakiem cyberprzestępców.
W raporcie zawarto porady ekspertów dotyczące metod ochrony przed cyberprzestępcami: "Wszelkie nietypowe wiadomości lub połączenia związane z kwestiami finansowymi należy traktować jak podejrzane i weryfikować je, samodzielnie oddzwaniając na zweryfikowany numer rzekomego rozmówcy. Pamiętajmy też, aby wszystkie udane próby ataków zgłaszać organom ścigania. Warto także powiadomić zespół CERT Polska (również o próbach nieudanych) - zgłoszenia można przekazywać pod adresem https://incy-dent.cert.pl, a podejrzane wiadomości SMS możemy przekazać na darmowy numer 8080" - powiedział trener i ekspert bezpieczeństwa o sposobach ochrony przed cyberoszustwami Adam Haertle.
"Ważne jest, aby każdą podejrzaną wiadomość dokładnie przeanalizować i nie działać pod wpływem impulsu. Chwila zastanowienia i uważności może uchronić nas przed wpadnięciem w pułapkę" – dodał koordynator ds. cyberryzyka z SCB Marcin Szklarski.
Próby oszustwa ze strony cyberprzestępców dotyczą coraz większej liczby Polaków, którzy korzystają z popularnych kanałów komunikacji: e-maile, SMS-y oraz wiadomości przesyłane przez komunikatory, takie jak Messenger czy WhatsApp, należą do narzędzi najczęściej wykorzystywanych przez oszustów. Jak wynika z raportu SCB, skala przestępstw internetowych rośnie. Jak stwierdził Adam Haertle, wyniki sondażu są bardzo niepokojące, jednak ze względu na wejście w życie w marcu tego roku ustawy o zwalczaniu nadużyć w komunikacji elektronicznej, walka z cyberprzestępcami może być bardziej skuteczna.
Autorzy raportu podkreślają, że walka z cyberprzestępczością wymaga zaangażowania na wielu płaszczyznach. Zarówno indywidualni użytkownicy internetu, jak i instytucje takie jak banki, mają kluczowy udział w budowaniu bezpiecznej przestrzeni online. W tym kontekście niezwykle ważna jest edukacja, podnoszenie świadomości zagrożeń oraz wzmacnianie uważności użytkowników wobec metod stosowanych przez cyberprzestępców.
Badanie zostało zrealizowane na zlecenie Santander Consumer Banku metodą telefonicznych, standaryzowanych wywiadów kwestionariuszowych wspomaganych komputerowo (CATI), przeprowadzonych przez Instytut Badań Rynkowych i Społecznych (IBRiS) w dniach 2-7 września 2024 r. W badaniu wzięła udział reprezentatywna grupa dorosłych Polaków korzystających z internetu. Próba n = 1000. (PAP)
zs/ malk/kgr/
