Premier Kanady ogłosił przedterminowe wybory. Odbędą się 28 kwietnia
Premier Kanady Mark Carney zwrócił się w niedzielę do gubernator generalnej Mary Simon o rozwiązanie parlamentu i zarządzenie przedterminowych wyborów. Po rozmowie z gubernator generalną ogłosił, że wybory odbędą się 28 kwietnia.
Podczas konferencji prasowej Carney zaznaczył, że w obecnej sytuacji, największego kryzysu „w naszym życiu”, zwraca się do Kanadyjczyków „o silny mandat”. Zapowiedział cięcia podatkowe dla klasy średniej i działania na rzecz wzmocnienia gospodarki.
Donald Trump „chce nas złamać"
Premier podkreślił, że prezydent USA Donald Trump „chce nas złamać, żeby Ameryka mogła stać się naszym właścicielem”. „Widzimy, gdzie negatywne podejście i podziały zaprowadziły Stany Zjednoczone. Zjednoczmy się” - zaapelował Carney do rodaków.
Lider Liberałów dodał, że z silnym poparciem jego rząd będzie mógł dokończyć do 1 lipca działania takie jak eliminacja wciąż istniejących barier w handlu między prowincjami. Carney obiecał zwiększenie skuteczności działania rządu, duże programy inwestycyjne, rozwój energetyki zielonej i tradycyjnej, budownictwo mieszkaniowe, wsparcie dla potrzebujących pomocy, wzmocnienie partnerstw gospodarczych z Francją i Wielką Brytanią oraz z Unią Europejską.
Spotkanie z Trumpem?
Pytany, czy spotka się z Trumpem, Carney powiedział, że jest „całkowicie zdolny, by stawić mu czoła”, ale żeby doszło do spotkania amerykański prezydent „musi uznać, że Kanada jest krajem suwerennym”.
Swoich największych konkurentów, Partię Konserwatywną i jej lidera Pierre Poilievre'a, Carney porównał do amerykańskiej Partii Republikańskiej i metod działania Trumpa oraz Elona Muska. Pytany o przykłady wskazał na podobny język wypowiedzi i intencje, działalność konserwatystów określił jako „amerykanizację”. Dodał, że np. wypowiedzi konserwatywnej premier Alberty Danielle Smith, która apelowała do Trumpa, by wstrzymał się z cłami na czas kampanii wyborczej w Kanadzie, bo cła szkodzą kanadyjskim konserwatystom, są potwierdzeniem, że „są tacy sami”.
Carney, który jest praktykującym katolikiem, był w niedzielę rano na mszy. „Absolutnie popieram prawo kobiet do wyboru. Będę go bronił. Będę bronił Karty (Karta Praw i Wolności, część konstytucji – PAP)” - odpowiedział zapytany o prawa kobiet.
Liberałowie tworzą w Kanadzie rządy federalne od 2015 r., gdy po objęciu w 2013 roku stanowiska lidera partii przez Justina Trudeau wygrali wybory. W 2015 r. utworzyli większościowy rząd z 184 mandatami w liczącej 338 parlamentarzystów Izbie Gmin. Po wyborach w 2019 r. powstał rząd mniejszościowy. Po przyspieszonych wyborach w 2021 r., liberałowie również utworzyli rząd mniejszościowy z 153 mandatami w Izbie Gmin. W marcu 2022 r. liberałowie porozumieli się z lewicową Nową Partią Demokratyczną (NDP)w sprawie zapewnienia poparcia i współpracy do 2025 r, ale NDP zerwała porozumienie na początku września 2024 r. Po ustąpieniu Trudeau od 9 marca br. nowym liderem liberałów jest Carney, który 14 marca został zaprzysiężony jako premier.
Reklamy polityczne utożsamiające Carneya z Trudeau
Partia Konserwatywna zajmowała się od lat głównie atakami na Trudeau i w minionych tygodniach pojawiły się reklamy polityczne utożsamiające Carneya z Trudeau. Poilievre już rozpoczął kampanię wyborczą, a jedną z pierwszych decyzji był zakaz dla dziennikarzy największych mediów podróżowania z nim autokarem i samolotem podczas kampanii, co jest zerwaniem z tradycją kanadyjskich partii.
Zarówno liberałowie, jak NDP i Bloc Quebecois, który wystawia swoich kandydatów tylko w Quebeku, poinformowali, że dziennikarze będą mogli towarzyszyć w kampanii ich liderom. Lider NDP Jagmeet Singh powiedział w czwartek, że lider konserwatystów „boi się niektórych pytań”.
Pytaniem zadawanym od wielu miesięcy przez polityków jest to, dlaczego Poilievre nie chce uzyskać dopuszczenia do informacji niejawnych, chociaż mają je liderzy innych partii.
Ośrodki badania opinii publicznej sygnalizują duże prawdopodobieństwo utworzenia większościowego rządu przez liberałów. EKOS, który w grudniu był pierwszą firmą, która zauważyła, że pomimo 20 punktowej przewagi konserwatystów, liberałowie zaczynają odrabiać straty, w minionym tygodniu zarejestrował 49,5 proc. poparcia dla liberałów, największego od 26 lat. Konserwatyści w tym sondażu mieli 31,8 proc. poparcia, NDP – 8 proc., Zieloni – 2 proc.
Kanadyjski Senat nie pochodzi z wyborów; senatorów mianuje gubernator generalny na wniosek premiera.
Carney, który obecnie nie jest parlamentarzystą, będzie startował z okręgu Nepean w Ottawie.
Z Toronto Anna Lach (PAP)
lach/ ap/gn/
