Prezydent Duda: żaden organ władzy nie ma prawa uznawać orzeczeń TK za nieistniejące

"Aktywność polskiego sądu konstytucyjnego, w tym doroczne publiczne Zgromadzenie Ogólne Sędziów Trybunału Konstytucyjnego (...), przykuwa w tym roku wyjątkową uwagę opinii publicznej. Wypadałoby się z tego cieszyć – jednak z żalem stwierdzam, że niektórzy ludzie mediów, politycy i politykujący prawnicy wypowiadają się na temat Trybunału, 'oszczędnie gospodarując prawdą' – nadto w dość niewyszukanej formie, uchybiając powadze tego organu jako jednego z głównych instytucjonalnych filarów naszego państwa" - ocenił w liście Andrzej Duda.

Czytaj więcej

Ustawy dotyczące TK. Jest decyzja prezydenta Dudy

Zdaniem prezydenta "za tymi nieodpowiedzialnymi słowami idą też czyny, to znaczy łamanie prawa polegające na nierespektowaniu orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego przez część osób reprezentujących organy i urzędy państwowe". "Ponadto, w toku prac nad ustawą budżetową na rok 2025 pojawiła się bezprecedensowa w historii Polski po 1989 roku propozycja obniżenia budżetu Trybunału Konstytucyjnego w części dotyczącej wynagrodzeń sędziów Trybunału. Nazwę to po imieniu: jest to świadome niszczenie fundamentów ładu ustrojowego i pokoju społecznego w Rzeczypospolitej" - ocenił.

W liście prezydent przypomniał rolę TK w polskim ustroju; ocenił jednak, że "jesteśmy obecnie świadkami zupełnie niebywałego, bezpardonowego ataku na Trybunał Konstytucyjny jako taki, na jego kluczową misję i pozycję ustrojową", co - jak napisał - "stanowi bezpośrednie zagrożenie dla bezpieczeństwa prawnego obywateli". Prezydent zaznaczył też, że "żaden organ władzy nie ma prawa uznawać" orzeczeń TK za nieistniejące.

"Wielokrotnie inicjowałem prewencyjną lub następczą kontrolę zgodności ustaw z Konstytucją. Ufam, że Trybunał Konstytucyjny sprosta też wyzwaniu, jakim jest rozpatrzenie mojego wniosku o zbadanie zgodności z Konstytucją nowelizacji ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, a także wniosku o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego między Prezesem Rady Ministrów a Prokuratorem Generalnym w sprawie próby odwołania I Zastępcy Prokuratora Generalnego – Prokuratora Krajowego pana Dariusza Barskiego" - napisał również Duda.

Prezydent w liście nawiązał też do wydanego w czerwcu orzeczenia TK, wskazującego, że niekonstytucyjny jest przepis, który pozwala na pomniejszenie świadczenia emerytalnego, gdy dana osoba skorzystała z przejścia na wcześniejszą emeryturę. TK uznał, że w tej sprawie doszło do naruszenia zasady zaufania obywateli do państwa. Jak ocenił w liście prezydent Duda, nieopublikowanie tego orzeczenia "skutkuje tym, że grupa społeczna wymagająca szczególnej opieki państwa nie może otrzymywać świadczeń w prawidłowo ustalonej wysokości".

"Kancelaria Prezydenta RP podjęła w tej kwestii interwencję. Zdumiewa bierność i brak poszanowania prawa przez organy odpowiedzialne za wykonanie tego wyroku. Nie budzi wątpliwości, że w demokratycznym państwie prawnym takie praktyki są niedopuszczalne" - wskazał w liście prezydent.

6 marca br. Sejm przyjął uchwałę w sprawie usunięcia skutków kryzysu konstytucyjnego lat 2015-2023 i stwierdził, że "uwzględnienie w działalności organu władzy publicznej rozstrzygnięć Trybunału Konstytucyjnego wydanych z naruszeniem prawa może zostać uznane za naruszenie zasady legalizmu przez te organy". W uchwale stwierdzono też m.in., że ze względu na uchwały sejmowe dotyczące wyboru sędziów TK, który został podjęty z rażącym naruszeniem prawa - Mariusz Muszyński, Jarosław Wyrembak i Justyn Piskorski nie są sędziami Trybunału Konstytucyjnego.

Od czasu podjęcia tej uchwały przez Sejm wyroki TK nie są publikowane w Dzienniku Ustaw.

TK w końcu maja orzekł, że uchwała Sejmu z 6 marca br. w sprawie usunięcia skutków kryzysu konstytucyjnego w kontekście TK jest niezgodna z konstytucją. (PAP)

mml/ sdd/ wus/gn/