We wtorek po południu na stronie Kancelarii Prezydenta opublikowano pismo prezydenta skierowane do marszałka Sejmu w związku ze złożeniem w Sejmie projektu uchwały w sprawie usunięcia skutków kryzysu konstytucyjnego w kontekście pozycji ustrojowej oraz funkcji Krajowej Rady Sądownictwa w demokratycznym państwie prawnym.
Projekt został złożony przez grupę posłów KO, PSL-TD, Polski 2050-TD oraz Lewicy. W projekcie uchwały napisano m.in., że "trzy uchwały Sejmu z 2018, 2021 i 2022 r. ws. wyboru sędziów - członków Krajowej Rady Sądownictwa zostały podjęte z rażącym naruszeniem Konstytucji RP".
Podtrzymuję swoje publiczne deklaracje, dotyczące otwartości na dialog i współpracę w najważniejszych dla Rzeczpospolitej Polskiej sprawach, w tym zapewnieniu rzetelnego i sprawnego działania konstytucyjnych organów. Proponowane zmiany muszą się mieścić w granicach wyznaczonych… pic.twitter.com/NELobeC2t4
— Kancelaria Prezydenta (@prezydentpl) December 19, 2023
Prezydent Duda zaznaczył, że "nie ulega wątpliwości, iż większość parlamentarna ma mandat, pochodzący w woli Narodu, do wprowadzania zmian w systemie prawnym". "Podtrzymuję swoje publiczne deklaracje, dotyczące otwartości na dialog i współpracę w najważniejszych dla Rzeczpospolitej Polskiej sprawach, w tym zapewnieniu rzetelnego i sprawnego działania konstytucyjnych organów" - zapewnił.
Jak jednak przypomniał w tym piśmie prezydent, "proponowane zmiany muszą się mieścić w granicach wyznaczonych przez konstytucję, zarówno co do trybu wprowadzania, jak i zgodności materii z postanowieniami ustawy zasadniczej".
"Jako Prezydent RP, któremu konstytucja w art. 126 ust. 2 powierza czuwanie nad jej przestrzeganiem, nigdy nie wyrażę zgody na podważanie statusu sędziów powołanych przez Prezydenta RP" - podkreślił Andrzej Duda. Dodał, że "powoływanie sędziów jest prerogatywą Prezydenta RP, wobec którego sędziowie składają ślubowanie, w konsekwencji czego sędziowie są nieusuwalni".
W piśmie przypomniał m.in. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z marca 2019 r., w którym TK oceniał dopuszczalność wyboru sędziowskiej części składu KRS przez Sejm i stwierdził zgodność regulacji z konstytucją. "Zatem teza zawarta w projekcie uchwały, że wybór członków Krajowej Rady Sądownictwa (sędziów) nastąpił z rażącym naruszeniem konstytucji, jako sprzeczna z wyżej wymienionym wyrokiem TK, jest nieprawdziwa" - zaznaczył prezydent w swoim piśmie.
"W projekcie uchwały pominięto szereg orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego, czy Trybunału Sprawiedliwości UE, których treść jest sprzeczna z tezami zawartymi w projekcie uchwały" - ocenił prezydent.
Według prezydenta, jakakolwiek próba podważenia statusu sędziów musiałaby prowadzić też do kwestionowania statusu sędziów powołanych na wniosek KRS ukształtowanej i działającej na podstawie poprzednio obowiązujących przepisów, których niezgodność z konstytucją TK stwierdził w wyrokach z maja 2008 r. i czerwca 2017 r. "Na marginesie wspomnieć należałoby także o legitymacji sędziów powołanych przez Radę Państwa przed zmianami demokratycznymi" - dodał Andrzej Duda.
"Reasumując, zapowiadane zmiany prawa uwzględniać muszą konstytucyjne zasady, w szczególności dotyczące: powoływania sędziów wraz z gwarancją nieusuwalności, stanowienia prawa z uwzględnieniem prymatu konstytucji, gwarancji procesowych dla uczestników postępowań oraz poszanowania konstytucyjnych kadencji organów" - zakończył swoje pismo prezydent.
Jak zapowiadał marszałek Hołownia, projektem uchwały dotyczącej KRS Sejm miałby się zająć najprawdopodobniej w środę. (PAP)
Autor: Marcin Jabłoński
mmi/