Przyznano Nagrodę Nobla z chemii

Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii otrzymali w środę trzej naukowcy pracujący w USA: Moungi G. Bawendi,  Louis E. Brus oraz Alexei I. Ekimov - za odkrycie i syntezę kropek kwantowych, najmniejszych cząstek w nanotechnologii.

BREAKING NEWS
The Royal Swedish Academy of Sciences has decided to award the 2023 #NobelPrize in Chemistry to Moungi G. Bawendi, Louis E. Brus and Alexei I. Ekimov “for the discovery and synthesis of quantum dots.” pic.twitter.com/qJCXc72Dj8

— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 4, 2023

Laureaci podzielą się po równo nagrodą w wysokości 11 mln koron szwedzkich (ok. 4,41 mln zł). 

Prace tegorocznych noblistów „dodały koloru do nanotechnologii” 

Prace tegorocznych noblistów w dziedzinie chemii pozwoliły stworzyć m.in. ekrany telewizorów i komputerów, które lepiej oddają kolory i są jaśniejsze. Dlatego Komitet Noblowski napisał, że laureaci „dodali koloru do nanotechnologii”.

W uzasadnieniu Komitet Noblowski rozwinął, że badania Moungi G. Bawendiego z Massachusetts Institute of Technology, Louisa E. Brusa z Columbia University oraz Alexei’a I. Ekimova z Nanocrystals Technology przynoszą „największe korzyści ludzkości”.

Kropki kwantowe rozświetlają obecnie ekrany komputerów i telewizorów opartych na technologii QLED. Biochemicy i lekarze wykorzystują je w mapowaniu tkanek biologicznych.

Naukowcy mają nadzieję, że w przyszłości mogą one przyczynić się do rozwoju tzw. giętkiej (elastycznej) elektroniki, maleńkich czujników, cieńszych ogniw solarnych oraz kryptologii kwantowej.

„Dopiero zaczęliśmy badać potencjał tych małych cząstek” – ocenili członkowie Komitetu Noblowskiego.

Nobel z chemii za kwantowe kropki - od odkrycia do zastosowania 

Alexei I. Ekimov odkrył kropki kwantowe pod koniec lat 70. XX, Louis E. Brus przeprowadził badania nad nanoczącsteczkami w roztworach , a jego młodszy współpracownik Moungi G. Bawendi zrewolucjonizował ich syntezę.

Alexei I. Ekimov urodził się w 1945 r. w Związku Radzieckim. Jest uważany za odkrywcę kropek kwantowych, które wówczas określano jako kryształy półprzewodnikowe. Udało mu się to pod koniec lat 70. XX wieku dzięki badaniom z wykorzystaniem kolorowego szkła. Jest emerytowanym badaczem Nanocrystals Technology Inc. w Nowym Jorku.

Louis E. Brus (ur. w 1943 r. w Cleveland, stan Ohio USA) nie tylko badał właściwości kropek kwantowych, ale zastosował metodę ich syntezy, która pozwoliła uzyskiwać kropki kwantowe wysokiej jakości. Jest profesorem na Columbia University w Nowym Jorku. 

Najmłodszy z trójki noblistów Moungi G. Bawendi (ur. w 1961 r. w Paryżu), pracując po zrobieniu doktoratu w laboratorium Brusa, zrewolucjonizował metodę syntezy kropek kwantowych. Jest profesorem w Massachusetts Institute of Technologi (MIT) w Cambridge (USA). (PAP)

kgr/